AI destekli platformlar toplumsal olarak bazı soru işaretleri doğuruyor

Özellikle yapay zeka destekli arkadaşlık platformları son yıllarda hızla popülerleşti ve bazı teknolojiyle ilgili kişiler için farklı bir eğlence yaşatıyor. Tabii ilk bakışta kimilerine göre oldukça masum ve hatta cazip görünen bu yenilik aslında düşündüğümüzden çok daha karmaşık ve yer yer endişe verici sorunlar barındırıyor.

Böyle bir platforma girdiğinizde sizi dinleyen ve yargılamayan, her zaman erişilebilir bir arkadaş edinebiliyorsunuz. Size karşı son derece sabırlı ve her zaman nazik olarak görülebilir. İlk bakışta kulağa harika geliyor değil mi? Ama bu kadar basit değil. O arkadaş sizi gerçekten anlıyor mu? Yoksa yalnızca kodlanmış verilere dayalı, kurgulanmış bir anlayış mı sergiliyor? Bu soruların yanıtlarını düşünmek bizi hem bireysel hem de toplumsal düzeyde önemli tartışmalara yönlendiriyor.

Yapay zeka destekli bir bot ile kurulan arkadaşlık aslında yalnızca bir yanılsamadan ibaret. Evet bazen bu yanılsama oldukça ikna edici olabiliyor. Size istediğiniz şeyleri söylüyor, sizi eleştirmiyor ve her zaman destekliyor. Ama bu tür bir arkadaşlığın gerçek insan ilişkilerinden ne kadar uzak olduğunu fark etmek zor değil.

İnsan ilişkileri iniş çıkışları, anlaşmazlıkları ve zorluklarıyla anlam kazanır. Yapay zekanın sunduğu bu kusursuz dostluk ise, sadece yüzeysel bir memnuniyet hissi yaratır. Bu his gerçek dostlukların derinliğinden yoksundur. Çünkü yapay zeka destekli platformlar, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde yeni fırsatlar ve sorunlar yaratmaktadır. Psikolojik açıdan, bu platformlar yalnızlık ve duygusal ihtiyaçlar için geçici bir çözüm sunabilirken, aynı zamanda sahte bağlar yaratarak bireyleri gerçek insan ilişkilerinden uzaklaştırabilir. Sosyolojik açıdan ise, bu teknolojiler bireyler arası ilişkilerin derinliğini ve toplumsal bağların niteliğini yeniden tanımlamaktadır

Daha da ilginci birçok psikoloğa göre bu tür platformlar insanları yalnızlığa daha da itebilir. Dış dünyada gerçek insanlarla iletişim kurmak yerine kolay ulaşılabilir ve çaba gerektirmeyen yapay alternatiflere yönelmek bazı kişiler tarafından çok daha cazip görünebilir. Ancak bu tercih uzun vadede hem bireysel hem de toplumsal açıdan ciddi sorunlara yol açabilir. İnsanların sosyal becerileri zayıflayabilir, empati kurma yetenekleri körelebilir ve sonunda daha izole bir yaşam sürebilirler.

Yine birçok sosyoloğa göre insan ilişkilerinin yalnızca bir bir teknolojiyle sürdürüldüğü bir dünyada toplumun genel sağlığı da tehdit altına girebilir. Çünkü bireylerin yalnızlığı zamanla toplumsal bir yalnızlığa dönüşür ve dayanışma, empati gibi önemli değerler yok olma sürecine girer.

Sosyolojik açıdan biraz daha irdelediğimizde ise, bu platformların etkileri daha da derinleşiyor. Yapay zeka destekli araçlar insan ilişkilerinin doğasını homojenleştirme riski taşımakta. Kültürel farklılıklar, bireysel deneyimler ve insana özgü nüanslar bu tür teknolojilerin standartlaştırılmış yaklaşımları içinde körelebiliyor.

Yapay zeka algoritmaları bireylerin tercihlerini analiz ederek ideal eşleşmeler sunmayı hedefliyor. Ancak bu ‘ideal eşleşmeler’ toplumsal normlara ve kültürel bağlamlara göre şekillenen dinamik kavramlar ve dolayısıyla yapay zeka tarafından yönlendirilen ilişkiler, bireylerin beklentilerini yeniden şekillendirebilir ve ilişkilerin doğasına müdahale edebilir.
 

Öte yandan bu platformlar bireylerin kendilerine dair algılarını da etkiliyor. Dijital ortamda kimlikler genellikle bireylerin idealize edilmiş bir versiyonunu yansıtıyor. Gerçek kimlikler ile dijital temsiller arasındaki bu uyumsuzluk bireylerde kimlik çatışmalarına yol açabilir. Dijitalleşme bir yandan daha geniş bir sosyal çevreye erişim imkanı sağlarken, diğer yandan bu çevrenin niteliğini sorgulatır hale gelir. İnsanların birbirleriyle kurduğu bağlar yüzeysel ve geçici olabilir, bu da toplumsal bağların niteliğini olumsuz etkiler.

Tabii bu platformların tamamen zararlı olduğunu söylemek haksızlık olur. AI Girlfriend gibi popüler platformlar elbette eğlence ya da zaman geçirme amacıyla kullanılabilirler. Ancak burada önemli olan bu araçların gerçek insan ilişkilerinin yerini alacak bir çözüm olarak görülmemesidir. Yapay zeka destekli arkadaşlık platformları insan ilişkilerinin karmaşıklığını ve derinliğini taklit edemez. İnsanı insan yapan duygular anılar ve karşılıklı samimiyet gibi unsurlar bir algoritma tarafından sunulamaz.

Sonuç olarak yapay zeka destekli platformlar kısa vadeli bir rahatlık ve memnuniyet sağlayabilir ancak bu rahatlığın uzun vadede insanlara ve toplumlara ne gibi zararlar verebileceğini öngörmemiz gerekmekte. İnsan ilişkilerinin yerini bir algoritmanın almasına izin verirsek bireysel yalnızlığımızı toplumsal bir soruna dönüştürmüş oluruz. Bu yüzden bu platformları yalnızca bir eğlence aracı olarak görmek ve gerçek insan ilişkilerine yatırım yapmak hem bireysel hem de toplumsal sağlığımız için hayati bir önem taşıyor. Nitekim gerçek dostluk, gerçek duygular ve bağlar yapay olanın sunduğundan çok daha değerlidir.