BM: İklim krizi alarm veriyor

Birleşmiş Milletler'in (BM) raporuna göre, 2023 yılı, şimdiye kadar kaydedilen en yüksek sera gazı salımının yapıldığı yıl oldu. Karbondioksit emisyonlarının yaklaşık üçte ikisi, ABD, Çin, Hindistan, Avrupa Birliği (AB), Rusya ve Brezilya tarafından gerçekleştirilmekte.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından yayımlanan Emisyon Açığı Raporu, 2023'te dünya genelinde daha önce görülmemiş bir sera gazı salınımı gerçekleştiğini ortaya koyuyor. Bu yıl salınan toplam karbondioksit miktarı 57,1 gigaton olarak hesaplandı ve bu, bir önceki yıla göre %1,3'lük bir artış anlamına geliyor.

Rapor, "Artık Boş Laf Yok – Lütfen!" başlığını taşıyor ve hükûmetlere, küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlamak için daha iddialı iklim hedefleri belirlemeleri ve bu hedeflere uymaları gerektiğini vurguluyor. 2015'te imzalanan Paris İklim Anlaşması uyarınca, ülkeler sanayi öncesi döneme göre küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlama, kesinlikle 2 derecenin altında tutma taahhüdünde bulunmuştu.

Eğer mevcut eğilimler devam ederse, dünya 2100 yılına kadar ortalama 3,1 derece ısınacak. Bu durum, deniz seviyesinin yükselmesi, aşırı sıcaklıklar ve hava olayları nedeniyle bazı bölgelerin yaşanamaz hale gelme riskiyle karşı karşıya kalmasına yol açabilir. Ayrıca, tüm ülkeler iklim hedeflerine uysa bile, küresel ısınmanın 2,6 ila 2,8 derece arasında olacağı belirtiliyor.

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, raporu tanıtırken, rekor emisyonların rekor okyanus sıcaklıklarına yol açtığını ve bunun da güçlü kasırgaları tetiklediğini vurguladı. Guterres, "Rekor sıcaklık, ormanları ateş topuna, şehirleri saunalara çeviriyor," dedi. Ayrıca, aşırı yağışların kutsal kitaplarda anlatılan sel felaketlerini andıran özellikler taşıdığını hatırlattı.

UNEP Başkanı Inger Andersen, şimdiye kadar görülmemiş bir küresel çaba gerektiğini belirtirken, "Kaçınabileceğimiz her derecelik ısınma, yaşam kurtarıyor, ekonomimizi istikrarda tutuyor, yıkımı önlüyor ve biyolojik çeşitliliğimizi koruyor," dedi.

BM Emisyon Açığı Raporu, her yıl yüzlerce bilim insanı tarafından hazırlanmakta. Bu rapor, bir önceki yıl salınan sera gazı miktarını ve Paris İklim Hedefleri'ne ulaşma yollarını özetliyor. UNEP, olması gereken ile gerçekleştirilen siyasi eylemler arasındaki farkı "emisyon açığı" olarak tanımlıyor. Bu yılki rapor, küresel ısınmayı önleyebilecek mevcut teknolojilerin varlığına dikkat çekerken, daha fazla rüzgar ve güneş enerjisi kullanımının gerekli emisyon azaltımının dörtte birini sağlayabileceği, ormanların kesilmesinin durdurulması halinde ise ek olarak bir beşte birlik katkı sunabileceği vurgulanıyor. Rapor, Kasım ayında Azerbaycan'ın Bakü kentinde düzenlenecek BM İklim Konferansı'nda da ele alınacak.