Çernobil Felaketinin Gölgesindeki Tehlikeli Madde

1986'da Çernobil felaketiyle ortaya çıkan koryum, dünyanın en tehlikeli maddesi olarak kabul ediliyor. Radyoaktif özelliğiyle bilinen bu madde, araştırmacıları 40 yıl sonra bile endişelendiriyor. Şimdi, bilim insanları felaketlerin tekrarlanmaması için çözümler arıyor.

Nisan 1986'da, Ukrayna'daki Çernobil nükleer enerji santrali, reaktörlerinden birinin patlamasıyla tarihin en kötü nükleer felaketlerinden birini yaşadı.

Bu korkunç olay, büyük miktarda radyoaktif madde salınarak çevreyi on gün boyunca kirletti ve 50 tondan fazla radyoaktif partikül Avrupa'nın geniş bir bölgesini etkiledi.

Patlamanın olduğu gece, iki Çernobil işçisi yaşamını yitirdi ve birkaç hafta içinde 28 işçi daha akut radyasyon sendromuna yenik düştü. İlerleyen yıllarda, 5 bin tiroid kanseri vakası rapor edildi ve binlerce kişi de muhtemelen dolaylı olarak felaketten etkilendi.

BAZI ARAŞTIRMACILARA GÖRE, DÜNYA ÜZERİNDEKİ EN TEHLİKELİ MADDE OLAN KORYUM

Başlangıçta, felaketin boyutu tam olarak anlaşılamadı. Ancak sekiz ay sonra, araştırmacılar 4 numaralı reaktörde felaketin merkezine cesaret ederek şaşırtıcı bir varlıkla karşılaştılar: siyah, lav benzeri bir madde. Bu madde daha sonra "Fil Ayağı" olarak adlandırıldı.

Bu korkutucu madde, kum, erimiş beton ve uranyum karışımı olan koryum olarak bilinir ve Dünya üzerindeki en tehlikeli maddelerden biri olarak kabul edilir. Tarihte sadece beş kez doğal olarak oluştuğu bilinmektedir.

ÇOK TEMEL ARAÇLAR KULLANILARAK RİSKLİ KEŞİF YAPILDI

Yakın zamanda ortaya çıkan video görüntüleri, tehlikeli madde giysileri içindeki bir grup araştırmacının "Fil Ayağı"na tehlikeli bir şekilde yaklaştığını gösteriyor. Bu cesur araştırmacılar, kütleyi incelemeyi başardılar ancak bunu yaparken büyük bir kişisel maliyetle karşılaştılar.

Aralarında bir radyasyon uzmanı olan Artur Korneyev ve ekibi, reaktörde kalan yakıtı ve radyasyon seviyelerini değerlendirmek için bazen kürek ya da çizme gibi çok temel araçlar kullanarak çalıştı.

Yaklaşık 40 yıl sonra, koryum hala yüksek derecede radyoaktif ve önemli bir risk oluşturuyor. Araştırmacılar, koryumu güvenli bir şekilde incelemek için laboratuvarlarda kimyasal bileşimini kopyalamaya çalışıyorlar.

MADDEYLE TEMASIN SONUÇLARI

Başlangıçta, koryum bloğu saatte yaklaşık 10 bin röntgen yayıyordu - ki bu miktar, sadece 50 ila 100 röntgen radyasyon hastalığına neden olabilecek kadar yüksekti.

Yaklaşık otuz saniye maruz kalmak baş dönmesine ve yorgunluğa yol açabilirken, iki dakikalık maruziyet hücresel kanamaya neden olabilir ve "Fil Ayağı" yakınında sadece beş dakika maruz kalmak bile iki gün içinde ölümcül olabilirdi.

BİLİM İNSANLARI RİSKLERİ AZALTMA YOLLARINI ARAŞTIRIYOR

Çernobil gibi felaketleri ve koryum gibi maddelerin oluşumunu önlemeye yönelik çözümler araştırılarak, bu tür felaketlerin bir daha yaşanmaması için çaba harcanıyor. Son zamanlarda, Sheffield Üniversitesi'nden bir ekip, askeri uygulamalarda yaygın olarak kullanılan tükenmiş uranyum kullanarak daha az radyoaktif bir koryum versiyonu geliştirdi.

Ancak, Rusya'daki Frumkin Fiziksel Kimya ve Elektrokimya Enstitüsü'nden araştırmacı Andrei Shiryaev'in belirttiği gibi, simulant malzemelerle yapılan çalışmaların sonuçlarına dikkatlice yaklaşmak önemlidir. Onun ifadesiyle, gerçek koryumla uğraşmak, simüle edilmiş versiyonu çalışmak kadar riskli ve karmaşıktır.