Çocuklarda görülen yüksek ateşin sebepleri

Çocuklarda ateşin en yaygın nedenin enfeksiyonlar olduğunu belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Aydın, ateşin vücudun bazı durumlara verdiği normal fizyolojik bir yanıt olduğunu ve bu yanıta çoğunlukla enfeksiyonların neden olduğunu söyledi. Aydın, “Soğuk algınlığı, grip, boğaz enfeksiyonları, sinüzit, bağırsak enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları, krup, bronşiyolit ve idrar yolu enfeksiyonları ateşe neden olabilmektedir. Ateşe neden olabilecek en ciddi durumlar menenjit ve kanda enfeksiyon (sepsis) görülmesidir. Ayrıca sıcak çarpması, romatizmal hastalıklar, habis tümörler ve bazı ilaçlar da ateş yükselmesine neden olabilir” dedi.

''Çocukların vücut ısısı, yaşına ve aktivite düzeyine göre değişebilir''

Neredeyse her çocuğun, yılda birden fazla ateş yaşayabildiğini, ancak bu durumun özellikle ilk kez çocuğu ateşlenen aileler için korkutucu olabildiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Murat Aydın, “Aileler için ne zaman endişeleneceklerini bilmemek zorlayıcı olmaktadır. Bir hastalığın bulgu veya belirtisi olabilen ateş yükselmesinin, aynı zamanda vücudun enfeksiyonla savaştığının göstergesi olarak iyiye işaret olduğunun da akılda tutulması gerekir. Bir çocuğun normal vücut sıcaklığı, yaşına ve aktivite düzeyine bağlı değişebilir. Günün saati de ölçümü etkileyebilir. Örneğin, vücut ısısı öğleden sonra ve akşamın erken saatlerinde en yüksek, gece ve sabahın erken saatlerinde en düşük seviyededir. Ayrıca süt çocukları, daha büyük çocuklara göre daha yüksek sıcaklıklara sahip olma eğilimindedir. Genel olarak ateş; makat ölçümün 38 derece ve üzeri, ağızdan ölçümün 37 derece ve üzeri olması olarak tanımlanmaktadır” diye konuştu. 

Zeynep Kamil Hastanesi'nden 'cinsiyet değiştirme ameliyatı' iddialarına yalanlama

''Enfeksiyon hastalıklarına dikkat edilmeli''

Çocuklarda ateşin en yaygın nedenin enfeksiyonlar olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Murat Aydın şu bilgileri paylaştı: 

“Soğuk algınlığı, grip, boğaz enfeksiyonları, sinüzit, bağırsak enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları, krup, bronşiyolit ve idrar yolu enfeksiyonları ateşe neden olabilmektedir. Ateşe neden olabilecek en ciddi durumlar; menenjit ve kanda enfeksiyon (sepsis) görülmesidir. Ayrıca sıcak çarpması, romatizmal hastalıklar, habis tümörler ve bazı ilaçlar da ateş yükselmesine neden olabilir. Diş çıkarmanın ateşe yol açtığına dair yaygın inancı destekleyecek yeterli bilimsel kanıt yoktur. Bu görüşü tamamen çürütmek zor olsa da, her zaman ateşin alternatif nedenleri araştırılmalı ve 38.9 derecenin üzerindeki vücut sıcaklıkları asla diş çıkarmaya atfedilmemelidir. 3 aydan küçük bir çocuğu çok fazla giysi veya battaniyeyle sarmak, çocuğun ateşini biraz yükseltebilir. Bununla birlikte, 38.5 derece veya daha yüksek bir makat sıcaklığın giysiler ile ilgili olması muhtemel değildir ve doktor tarafından değerlendirilmelidir. Ayrıca bazı çocukluk çağı aşıları da, ateş yapabilmektedir. Bu konuda aşıyı uygulayan sağlık personelinden bilgi almayı unutmayın.”  

''Bazı çocuklar, ateşliyken kendini iyi hissedebilir''

Bazı çocukların ateşleri olduğunda, kendilerini iyi hissedebildiğini söyleyen Uzm. Dr. Murat Aydın, “Bununla birlikte, çoğu, ateşe neden olan hastalığın semptomlarına sahip olabilmektedir. Çocuğunuzda kulak ağrısı, boğaz ağrısı veya karın ağrısı olabilir. Bu belirtiler ateşin nedeni hakkında önemli ipuçları sağlayabilir” dedi.  

''Vücut ısısını kontrol etmek için dijital termometre kullanın''

Yüksek ateşten şüphelenildiğinde, ateşin bir termometre ile ölçülmesi gerektiğini ifade eden Uzm. Dr. Murat Aydın, şunları söyledi: 

“Alnından ateşini ellinizle kontrol etmek kolaydır, lakin her zaman doğru sonuç vermez. Çoğu modern dijital termometre hızlı çalışır ve kullanımı kolaydır. Çocuğunuzun vücut ısısını kontrol etmek için dijital bir termometre kullanmak en iyisidir. Cıvalı termometre, zehirlenme riski nedeniyle artık kullanılmamaktadır. Bir çocuğun ateşini ölçmenin en iyi yolu birkaç faktöre bağlıdır. Uygun teknik kullanarak dilaltında termometre tutabilen çocuklar için (genellikle 4 veya 5 yaşından büyük çocuklar), ağızdan doğru bir şekilde ölçülebilir. Termometreyi dilaltında tutamayan bebekler ve çocuklar için koltuk altından ateş ölçümü yapılabilir. Koltuk altı sıcaklığı 37 derece üzerindeyse ve çocuğun hasta olduğu endişesi varsa, makat ölçüm gerekli olabilir. 3 ayın altındaki bebekler için makat ölçüm daha uygundur. Kulaktan veya alından yapılan ölçümler makattan veya ağızdan ölçülen sıcaklıklardan daha az kesindir ve bu yöntemlerden biri ile doğrulanması gerekebilir” açıklamasını yaptı. 

Murat Ağırel yazdı: Sağlık sisteminde neler oluyor?

''Soğuk duş aldırmayın; titremeye yol açabilir''

Alınabilecek önlemlere ve yapılması gerekenlere değinen Uzm. Dr. Aydın şu bilgileri paylaştı: 

“Çocuğunuz, 6 aydan büyükse ve ateşi varsa, aşırı huzursuzluk olmadıkça muhtemelen tedavisi görmesine gerek yoktur. Anahtar nokta; çocuğunuzun davranışını izlemektir. Normal bir şekilde yemek yiyor, sıvı alıyor, uyuyor ve oynayabiliyorsa ateşi tedavi etmenize gerek yoktur. Bunun yerine, ateşin kendiliğinden düzelip düzelmediğini görmek için beklemelisiniz. Odayı hafif serin tutun (22-23 derece). Hafif giysiler giydiklerinden emin olun. Onları sıvı alımı içim teşvik edin. Kendilerini fiziksel olarak fazla zorlamadıklarından emin olun. Soğuk duş aldırmayın. Soğuk su titremeye neden olabilir ve çocuğunuzun ateşini yükseltebilir. Ateşi düşürmek için çocuğunuza asla alkol sürmeyin. Ciltten emilmesi veya solunmasıyla alkol koması gibi ciddi sorunlara neden olabilir. Çocuğunuzun ateşini düşürmek için aspirin kullanmayın. Aspirin; mide rahatsızlığı, bağırsak kanaması ve Reye sendromu gibi yan etkilerle ilişkilendirilmiştir. Reye sendromu karaciğeri ve beyni etkileyen ciddi bir hastalıktır. Asetaminofen ve ibuprofen, 3 ayın altındaki çocuklarda uzman görüşü alınmadan kullanılmamalıdır. Bunun yanı sıra bol sıvı alımı, dinlenme ve ılık duş aldırma da destek tedavisi olarak uygulanabilir.”  

''Bu durumlarda doktora başvurulmalı''

Çoğu durumda ateşli bir çocuğun evde gözlemlenebileceğini ve/veya tedavi edilebileceğinin altını çizen Uzm. Dr. Murat Aydın, hangi durumlarda uzman hekime başvurulması gerektiğini şöyle sıraladı: 

“Bebeğin genel durumuna bakılmaksızın makat sıcaklığı, 38 derece veya daha yüksek olan üç aydan küçük bebekler (örneğin, iyi görünen küçük bebekler bile değerlendirilmelidir). Bu hastalar, sağlık uzmanlarına danışana kadar ateş düşürücü almamalıdır.''

“3 aydan 3 yaşına kadar, makat ateşi 38 derece ve üstü olan veya 3 günden fazla düşkün görünen (örneğin huzursuz, sıvı alımı yetersiz) çocuklar.''

“Ağız kuruluğu, gözyaşı olmadan ağlama, idrar yapmada azalma, bıngıldak bölgesinin normalden çökük olması gibi aşırı sıvı kaybına işaret eden durumlar.''  

“Makat sıcaklığı 38.9 derece veya daha yüksek olan 3 ila 36 aylık çocuklar.'' 

“Ağız, makat, kulak zarı veya alın ısısı 40 derece veya daha fazla veya koltuk altı sıcaklığı 39.4 derece veya daha fazla olan her yaştan çocuklar.'' 

“Şiddetli baş ağrısı, karın ağrısı, kulak ağrısı ve boyun ağrısı olan çocuklar.''  

“Ateşli nöbet geçiren her yaştaki çocuklar.''

“5 günden uzun süredir başka hiçbir semptomu olmayan, tekrarlayan ateşi olan her yaştaki çocuklar'' 

“Kalp hastalığı, kanser, lupus veya orak hücreli anemi gibi kronik bir tıbbi sorunu olan her yaştaki çocuklar.'' 

“Ateşi ve yeni bir deri döküntüsü olan çocuklar.”