Enerji Kimlik Belgesi olmayan binalarda kiralama ve satış yapılamayacak

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından binalarda ‘enerji kimlik belgesi’ almayı zorunlu kılan düzenleme 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek. Kimlik belgesi olmayan binalarda satış ve kiralama işlemi yapılamayacak.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının “Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, Resmi Gazete’de 2017 yılında yayımlanarak, yürürlüğe girdi. Yönetmelikte yapı ruhsatını 2011’den önce alan mevcut binalar için Enerji Kimlik Belgesi’nin 2 Mayıs 2017 tarihi itibarıyla alınmasının zorunlu olması öngörülüyordu.Ancak düzenlemenin yürürlüğe giriş tarihi 1 ocak 2020’ye ertelenmişti.

Duvar'dan Murat İnceoğlu'nun haberine göre; 1 Ocak günü yürürlüğe girecek yönetmelikte, “Binalar veya bağımsız bölümlere ilişkin alım, satım ve kiraya verme ile ilgili iş ve işlemlerde Enerji Kimlik Belgesi düzenlenmiş olması şartı aranır. Binanın veya bağımsız bölümün satılması veya kiraya verilmesi safhasında, mal sahibi Enerji Kimlik Belgesi’nin bir suretini alıcıya veya kiracıya verir.” düzenlemesi yer alıyor.

AMAÇ CO2 SALINIMINI AZALTMAK

Her binanın alması gereken ve binaların enerji tüketimi ile CO2 emisyon değerlerini gösteren EKB için, TMMOB tarafından yetkilendirilen kişilere başvurulması gerekiyor. Binada, duvar kalınlığı, kullanılan malzeme, camların türü ve büyüklüğü, ısı yalıtımı, dış kapıların tek mi çift mi olduğu gibi özellikler bir yazılıma giriliyor ve binanın enerji performansı belirlenecek.

Çevre ve Şehirclik Bakanlığı yönetmeliği amacını “dış iklim şartlarını, iç mekan gereksinimlerini, yerel şartları ve maliyet etkinliğini de dikkate alarak bir binanın bütün enerji kullanımlarının değerlendirilmesini sağlayacak hesaplama kurallarının belirlenmesini, birincil enerji ve karbondioksit (CO₂) emisyonu açısından sınıflandırılmasını, yeni ve önemli oranda tadilat yapılacak mevcut binalar için minimum enerji performans gereklerinin belirlenmesini, yenilenebilir enerji kaynaklarının uygulanabilirliğinin değerlendirilmesini, ısıtma ve soğutma sistemlerinin kontrolünü, sera gazı emisyonlarının sınırlandırılmasını, binalarda performans kriterlerinin ve uygulama esaslarının belirlenmesini ve çevrenin korunmasını düzenlemektir.” şeklinde açıklıyor.

Yazılım aracılığı ile toplanan bilgiler merkezi bir veri tabanında tutulacak, CO2 salınımının azaltılması hedeflenecek ve bu sınır değerleri aşan yeni bina yapımına izin verilmeyecek.

EKB – ENERJİ KİMLİK BELGESİ NEDİR?

5627 Sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ve buna bağlı olarak çıkartılan Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliğine göre binalarda enerjinin ve enerji kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasını, enerji israfının önlenmesini ve çevrenin korunmasını sağlamak için asgari olarak binanın enerji ihtiyacı ve enerji tüketim sınıflandırması, sera gazı salımı seviyesi, yalıtım özellikleri ve ısıtma ve/veya soğutma sistemlerinin verimi ile ilgili bilgileri içeren belgedir.

Daha basit bir ifade ile buzdolapları, çamaşır makineleri gibi beyaz eşyalardaki ya da klimalardaki enerji performans sınıflandırmaları artık binalar için de geçerlidir. Bu sınıflandırmalar A'dan G'ye kadar yapılmıştır. A sınıfı en verimli seviyeyi belirtirken, G sınıfı en düşük verimli seviyeyi belirtmektedir. Binalarda bu sınıflandırmayı gösteren belgeye Enerji Kimlik Belgesi ya da kısaca EKB denilmektedir.

Yeni yapılacak veya yapılmakta olan binaların enerji kimlik belgesi sınıfı en düşük C sınıfında olacak şekilde tasarlanmalı ve inşaa edilmelidir. C sınıfından daha düşük seviyede çıkan yeni yapılacak veya yapılmakta olan binalar kanunen iskan ruhsatı alamamaktadır.

Mevcut binalar için enerji kimlik belgesi asgari sınıflandırma seviyesi koşulu yoktur. Mevcut binalar halihazırdaki ısı yalıtımı, pencerelerin ısı yalıtımı, ısıtma-soğutma ekipmanları verimi, aydınlatma armatürleri verimliliği gibi parametrelerine bağlı olarak A sınıfından G sınıfına kadar her sınıf Enerji Kimlik Belgesi alabilmektedir.

BELGE NASIL ALINIYOR?

Yönetmeliğin yayımlanmasının ardından yazılımı kullanmak üzere eğitim alanlar, Enerji Kimlik Belgesi vermeye yetkili kılındı. Yetkili kişiler ise bakanlığın sitesinde yer alıyor. Binada yapılan incelemede enerji performansını etkileyen değerler yazılıma girilecek ve binanın puanı ortaya çıkacak. Bu işlem için 4-5 katlı bir binada 600-700 TL gibi bir ödeme yapılması gerekiyor. Binanın altında dükkanlar bulunması, daire sayısı gibi faktörler yetkili kişiye yaptırılacak inceleme için yapılacak ödemeyi yükseltebiliyor.

Alınan belgenin geçerliliği ise on yıl ile sınırlı, süre bitiminde yeniden alınması gerekiyor. Belgenin alınmaması halinde ise önemli yaptırımlar söz konusu. Yeni binalar için belge alınmaması halinde oturma izni verilmiyor. Ayrıca enerji belgesinde puanı iyi olan binalarda elektrik kullanımında indirimli tarifeden yararlanılması söz konusu olabilecek. İşletmeler ise enerji tasarrufu için yaptıkları harcamaları vergiden düşebilecekler.

SAHTE BELGELERE DİKKAT

Enerji Kimlik Belgesi almak isteyenleri Yapılarda Enerji Verimliliği Derneği (VERİMDER) uyarıyor. Dernek Başkanı Emre Alkin, belge vermekle yetkilendirilen bazı uzmanların yaptığı usulsüzlüklere dikkat çekiyor. Alkin, “Henüz uygulama başlamadı ama daha şimdiden usulsüz belge veren bine yakın kişi tespit edildi. Çevre ve şehircilik Bakanlığı her ilde komisyon kurdu. Komisyonlar, gelen raporları değerlendiriyor. Usulsüz rapor hazırlayanlara altı aya kadar belge düzenleyememe gibi cezalar uygulanıyor” diyor ve örneğin D sınıfı belge alması gerekirken B sınıfı belge düzenlenmesi halinde, gayrimenkulu satın alan veya kiralayanların mağdur olacağına dikkat çekiyor.