Eski kimlik kullanan yurttaşlar oy kullanabilecek mi?

Serdar Nâzım Yüce - Haber Merkezi

Yeni kimliklerin dağıtılmasıyla referandum hazırlık sürecinin çakışması, oy kullanımı konusunda kafa karışıklıklarına yol açtı. Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) için kimlik değiştirmek isteyen öğrencilerin de sürece dahil olmasıyla nüfus müdürlüklerinde olağanüstü bir yoğunluk yaşanıyor. Bu yoğunluk da spekülasyonları arttırır nitelikte.

Yurttaşlar arasında “Eski kimliklerle oy kullanılamayacakmış'' söylentisi yayılıyor. Halbuki bunun bir gerçekliği yok. ABC’nin İstanbul’da nüfus müdürlüğünde yetkili kaynağı, referanduma giderken dikkat edilmesi gereken hususları okurlarımız için anlattı. Nüfus müdürlüğü yetkilisi, “Eski kimliklerin kullanım dışı olması gibi bir durum yok'' derken, ''eskimiş’ kimliklerle ilgili olarak da her seçimde alınması gereken önlemlerin yeterli olacağını belirtti.

SURİYELİLER'İN KİMLİKLERİ

Daha önceki seçimlerde de Suriyeli sığınmacıların edindiği kimliklerle oy kullandıkları şeklinde haberlerin olduğunu ve bunun gerçeği yansıtmadığını belirten nüfus müdürlüğü yetkilisi, “Suriyeliler’e verilen kimlik numaralarının sonu 88 ile bitiyor. Diğer uyruklardan sığınmacıların ise 99. Birincisi bu belli. Biz de sandık başında görev alıyoruz. Kaldı ki ölüm ve benzeri durumlar olmuş ama nüfustan kaydı silinmemiş kişiler için sahte kimlik düzenleyip oy kullanmaya kalkmıyorlarsa, zaten önümüzde duran ikamet listelerinde bu kişilerin adı bulunması mümkün değil'' dedi. Zaten bu kısım maddede de “Türkiye'de kaydı tutulan yabancılara da Bakanlığın tespit edeceği esaslar içerisinde bir kimlik numarası verilir'' diye geçiyor.

Bu referandumun da yeni kimlik kartlarının dağıtımına başlanmasıyla aynı zamanlara denk gelmesinin benzer tartışmalara yol açtığını belirten nüfus yetkilisi “Zaten eski kimlikler uzun süre daha geçerli olacak. Başvuru yapandan da kimliği alınmıyor. Yeni kimliği gelene kadar yurttaşlar eski kimlikleriyle işlemlerini yapmaya devam edebilirler, sınava girecek öğrenciler de aynı şekilde. Oy kullanımında da yasaya göre herhangi bir kısıtlama, engelleme yaratmıyor eski kimlikler'' ifadelerini kullandı.

''10 YILDAN FAZLA KULLANILMIŞ KİMLİKLER’

Oy kullanımı için dikkat edilmesi gereken hususlardan biri kimliğin ''eski’den öte eskimiş, yıpranmış olması. “Kimliği 10 yıldan fazla süre önce alınmış kişilerin kimliği geçersiz olacak'' şeklindeki ifadeler mevcut kimliğini 10 yıldan fazladır kullanan yurttaşlarda “Oy kullanabilecek miyim'' telaşına neden oldu. Bu uygulamanın eski kimliklere değil, dağıtımına başlanan çipli kimliklere ait bir yasa maddesi olduğunu söyleyen nüfus müdürlüğü yetkilisi, “Yasaya göre yeni çipli kimlikler 10 yıllığına geçerli olacak. Yani bugün yeni kimliği edinen yurttaşın 2026-2027’de gidip kimliğini değiştirmesi gerekecek'' dedi. Kaynağa göre dikkat edilmesi gereken şey kimliğin eskimemiş olması. Bu konudaki yasa maddesinin biraz ucu açık.

SANDIKTA YAŞANACAK SIKINTILAR

Madde “Kimliğin sahibi kişinin tanımlanmamış olması halinde'' diyor. Yani kimliğin jelatinsiz, su almış olması, fotoğrafın yıpranmış, yanmış olması ya da kişinin fotoğraftaki yaşından çok çok büyük olması. Bu kısım sandık başkanının ''inisiyatif’ alanına giriyor. Nüfus müdürlüğü yetkilisi, sandık başında böyle durumlarla karşılaşılmaması için çok eskiden kalma fotoğraflarla sandığa gidilmemesini önerdi ve “Zaten bu uygulama hep vardı, kimliği tanımlayamadığınız durumlarda kişiye oy kullandırmazsınız'' dedi. Böyle durumlar için nüfus müdürlüklerinin seçim, referandum gibi günlerde ek mesai yaptıklarını söyleyen nüfus müdürlüğü yetkilisi, “Sandık başında sıkıntı yaşanması halinde oy kullanacak kişiler en yakın nüfus müdürlüğüne gidebilirler'' şeklinde konuştu.

YENİ KİMLİKLER GECİKTİ

Nüfus müdürlüğü yetkilisi, çipli kimliklerin yaşanan yoğunluktan dolayı geciktiğini belirtti. Nüfus müdürlüklerinde çalışan memurların dahi, Aralık ayında başvurmalarına rağmen kimliklerinin gelmediğini söyleyen kaynak, gecikmelerin yaşanmaya devam edeceğini tahmin ettiklerini söyledi. Yenileme başvurularında eski kimliklerin nüfus müdürlüklerince teslim alınmadığını, kayıp-çalıntı işlemlerinde ise kimlik yerine geçebilecek ''Geçici kimlik belgesi’ verildiğini söyleyen nüfus müdürlüğü yetkilisi “Ama bu belge 15 gün süreyle geçerli olan bir belge. Dolayısıyla sık sık yenilenmesi gerekiyor. Çipli kimliği gelmemiş yurttaşlar bir süre daha bu sorunla karşılaşacaklar gibi görünüyor'' dedi. YGS’ye girecek öğrencilerden sık sık şikayet aldıklarını, başvurularda öncelik tanınmasına rağmen birçok öğrencinin de kimliklerini alamadıklarını belirten kaynak, bu konuda net bilgilerin olmadığını, kendilerine de ulaşan bir verinin bulunmadığını açıkladı.