Evlenirken bekarlık soy ismi kullanılabilir mi? AYM'den eşitlik kararı

İstanbul 8. Aile Mahkemesi, bir kadının evlilik sonrası yalnızca kendi soyadını kullanabilmek için açtığı davada, Türk Medeni Kanunu’nun “kadının evlenmeden önceki soyadını, ancak eşinin soy isminin önünde kullanabilmesini" düzenleyen hükmün eşitliğe aykırı olduğu gerekçesiyle iptalini talep etti. İptal talebinin gerekçesinde, erkeğin doğumla kazandığı soyadını ömrü boyunca kullanması mümkünken, aynı hakkın kadına tanınmamasının eşitlik ilkesine aykırı olduğu da belirtildi.

Başvuruyu değerlendiren Yüksek Mahkeme ise Medeni Kanun'un 187. maddesinde bulunan düzenlemeye ilişkin hükmü iptal etti. AYM kararında, Anayasa’ya göre kadın ve erkeğin eşit haklara sahip olduğu, ailenin de “eşler arasında eşitliğe dayandığı” ifade edilerek, “Erkek, evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra da tek başına kullanabildiği halde, kuralla kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra ancak kocasının soyadının önünde kullanabileceği öngörüldüğünden karşılaştırmaya müsait şekilde benzer durumda olan eşler arasında cinsiyet temelinde farklı muamelenin yapıldığı açıktır” denildi.

Kadının evlendikten sonra kocasının soyadını almasının ailenin ortak bir soyadına sahip olmasını mümkün kılan tek seçenek olmadığının da altı çizilen kararda “Bu bağlamda ortak soyadının eşlerin evlenmeden önceki soyadlarının birleşiminden oluşacağının öngörülmesi de mümkündür. Evlenmeden önceki soyadının, evlendikten sonra da tek başına kullanılması bağlamında kadın ve erkek arasında kuralla öngörülen farklı muamelenin nesnel ve makul bir temele dayanmaması sebebiyle eşitlik ilkesini ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır.”

AYM’nin bu kararı uyarınca kadınların evlilik öncesindeki soy isimlerini tek başına kullanabilmeleri için dava açmasına gerek kalmayacak. İptal kararı, 9 ay sonra yürürlüğe girecek.