Evrensel Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat: CHP'nin vizyon belgesinin sınırları

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu tarafından açıklanan ve CHP’nin iktidar olma hedefine bağlanan ekonomi politika ekseninin neler olacağına dair vizyon belgesi muhtemelen önümüzdeki dönemin tartışılan başlıklarından olacak.

Vizyon belgesinin, 6’lı Masa tarafından açıklanan ‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Değişiklik Önerisi’ ile bakışımlı özellikler taşıdığını, onunla bağlantılı temalara sahip olduğunu ama 6’lı Masa’nın diğer bileşenleri ile CHP’nin farkını da içeren nüansları barındırdığını söyleyerek başlayalım.

CHP Sözcüsü Faik Öztrak’ın konuşmasında öne çıkan, “Biz bu nedenle ‘Bize kral değil, kural gerek’ diyoruz. Kurumları ve kuralları güçlü Türkiye’de; ‘Güçlendirilmiş Demokratik Parlamenter Sistem’ olacak” vurgusu, CHP’nin ekonomi vizyonu ve hedefleriyle 6’lı Masa’nın ‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Değişiklik Önerisi’ olarak açıkladığı anayasa taslağı ile bağlantılıydı.

CHP Genel Sekreteri Selin Sayek Böke’nin sunumunda yer alan “emek dostu” kavramı ve “Daha çok kazananın daha çok vergi ödediği adil bir düzen kurulacak” ifadesiyle birlikte şu vurgusunu da, CHP’nin 6’lı Masa’nın diğer bileşenlerinden farkı olarak ifade edebiliriz: “Ülkemizi dünyanın ucuz emek gücü deposuna dönüştüren, halkı yoksullaştıran, rantçı, bilimden uzak ekonomik anlayışla mı devam edeceğiz; yoksa hak temelli kalkınmayla emeğe ve üretime değer veren yeni bir anlayışla, çağı yakalayan bugün biz de varız diyen yeni kalkınma hikayesiyle mi?”

Kemal Kılıçdaroğlu: Sistem değişikliğine ihtiyaç var

Böke’nin şu vurgusunu da ekleyelim: “Boğaziçi’ni ve tüm üniversiteleri hep birlikte özgürleştireceğiz. Barış imzacısı akademisyenleri yeniden öğrencileriyle üniversitelerde buluşturacağız.”

Hacer Foggo’nun şu ifadelerini de, muhalefete sıkça sorulan “Somut olarak farkınız ne olacak?” sorusuna yanıt bakımından not edebiliriz: “Aile destekleri sigortası ile evinde engellisine, yaşlısına bakan tüm kadınların emeklilik hakkı devlet güvencesi altında olacak. Sadece evde değil bu topraklarda tarım yapan sigortasız tüm kadınların emekliliği de devlet tarafından garanti altına alınacak.”CHP’nin yeni vizyonunun kadroları olarak sunulan akademisyenlerin Kılıçdaroğlu’nun konuşmasından önceki sunumuyla verilen mesaj da açıktı. Bunu Kılıçdaroğlu da konuşmasında vurguladı: “Liyakata göre belirlenen kadrolarla siyaset birlikte çalışacak.”

Ancak, Kılıçdaroğlu, “Doğrul milletim, asla başını eğme, ayağa kalkın gençler, ayağa kalkın kadınlar, ayağa kalkın çocuklar. Bundan sonra hiçbir şey eskisi gibi olmayacak” diyerek iddia dozunu yükseltse de, yapılan sunum ve konuşmaları teğet olarak kesen özellik değişmiyor: Türkiye’yi tek adama dayalı kuralsız ekonomi modeli bu hale getirdi. Biz işinin ehli kadrolarla, Türkiye’yi dünyaya açık, yeniden AB hedefine bağlanan, teknolojideki dönüşümleri gören ve içeren, enflasyon ve yoksullukla mücadeleyi uyumlu biçimde yaşama geçiren adımlar atacağız.

Bu toplam fikriyat, kendisini Babacan’ın liberal program hedeflerinden nicel olarak ayıran, nitel olarak ise benzeşen bir hatta sahip. Neden böyle diyoruz? Her ikisi de yoksulluğu, belirli sosyal politikalarla hafifletmeyi amaçlayan hedefler dillendiriyor. Ama ikisi de ebedi, sistemsel bir gerçeklik olarak varsayıyor. Ağrıyı dindirme önerileri görece farklılaşıyor.

Buradan devam edelim. Türkiye ekonomisinin tek ya da temel sorunu, Merkez Bankası başkanlarının sürekli müdahalelerle değiştirilmesi, yanlış para politikası ve iktidarın büyüme anlayışı mıdır? Kuşkusuz bunların yol açtığı ciddi yıkımlar var ama bütün mesele bundan mı ibarettir?

Bu soruyu yanıtlarken, bir adım geriye çekilerek dünyanın son elli yılındaki dinamik değişimleriyle birlikte yanıt aramak daha doğru ve anlamlı olabilir.

Örneğin Türkiye işçi sınıfı tarihe not düşülen önemli grev ve direnişlere, kazanımlara sahip olsa da, daha önceki dönemlerde sahip olduğu pek çok hakkı dünya proleteryasının toplam mücadelesine borçluydu. İngiltere, Fransa, Almanya, ABD ve dünyanın başka pek çok yerindeki sosyal demokrat partiler de, sosyalizmin varlığıyla belirlenen iki kutuplu dünyanın etkileri altında siyaset yaptıklarında “emek dostu” olmanın ötesinde, programlarına emeğe dair daha somut iddialar yazmak durumunda hissederlerdi kendilerini. Çünkü hem dünyadaki genel siyasal iklim ve hegemonik dengeler hem de tek tek kapitalist ülkelerde işçi sınıfı daha örgütlü ve güçlü sendikalara sahip oldukları için bu böyleydi.

İsmail Saymaz: CHP seçim kampanyasını başlattı

Fukuyama’nın “tarihin sonu” iddiası, nesnel bir görüşün ya da ahlaki bir cesaretin yansıması değil, yukarıda atıf yaptığımız gerçekliğin, yani toplam dünya zeminindeki güç dengelerinin değişiminin bir sonucuydu.

İşçi ve emekçilerin, ‘emek dostu’ vurgularıyla kendileriyle irtibat kuran ekonomi ve sosyal politikaların daha fazlasını elde edebildiği bir dünyanın hayat bulabilmesi ise, açık ki, emekçilerin sahada kendilerini daha örgütlü ve güçlü olarak hissettirmeleriyle mümkün olabilecek.