Genel Sağlık-İş: Sağlık Emekçilerinin Yüzde 81,1'i, Gündelik Yaşamın Devamı İçin Borçlanmak Zorunda Kalıyor

Genel Sağlık-İş Sendikası'nın hazırladığı Sağlık Çalışanlarının Güncel Sorunları Araştırma Raporu, sıhhat çalışanlarının 81,1'inin, gündelik yaşamın devamı için borçlanmak zorunda kaldığını ortaya koydu. Raporda, "Katılımcıların yüzde 86,1'inin kredi borcu vardır. Sağlık çalışanlarının yüzde 92,2'si, borç ödemelerinde zorlandıklarını belirtmişlerdir. Sağlık çalışanlarının yüzde 50,3'ü, çabalama yaşamı süresince hastalardan yada hasta yakınlarından sertlik görmüştür. Sağlık çalışanlarının yüzde 65,2'si, iş yerinde baskı, yıldırma ve mobbing ile karşılaşmaktadır" saptamaları yer aldı. Genel Başkan Derya Uğur, "Karşılaştığımız tüm güçlüklere karşın mesleklerimizin onuru ile ulusal, kamucu, parasız ve nitelikli sıhhat hizmeti sunmak için savaşım edeceğiz" dedi.

Genel Sağlık İş Sendikası, 14 Mart Tıp Bayramı öncesi, sıhhat emekçilerinin güncel sorunlara dair görüşlerini sorgulamak amacıyla yapmış olduğu Sağlık Çalışanlarının Güncel Sorunları Araştırması'nı bugün yayınladı. Genel Sağlık İş'in raporunda şunlar kaydedildi:

"SAĞLIK EMEKÇİLERİNİN YÜZDE 81,1'İ, GÜNDELİK YAŞAMIN DEVAMI İÇİN BORÇLANMAK ZORUNDA KALIYOR"

"Sağlık çalışanları yüzde 75'inden fazlasının aylık tertipli iş geliri 20 bin TL'nin altındadır. Öne çıkan ilk üç gelir düzeyi, 16.001-18.000 TL (yüzde 28,9), 14.001-16.000 TL (yüzde 19,4) ve 30 bin TL üstü (yüzde 14,6) biçimindedir.  Sağlık çalışanlarının büyük bir çoğunluğu borçludur. Borçlanma, kredi ve kredi kartı kullanımı alanında açıkça görülmektedir. İlk olarak, iştirakçilerin yüzde 81,1'i, gündelik yaşamın devamı için borçlanmak zorunda kaldığını belirtmiştir. Borçlanma kanalları içinde banka, yüzde 92,1 ile açık şekilde öne çıkan seçenek durumundadır. Buna ek olarak, aile (yüzde 19,8) ve eş-dost (yüzde 14,3) benzer biçimde borçlanma kanallarına başvurmak zorunda kalan sıhhat çalışanları da bulunmaktadır.

"SAĞLIK ÇALIŞANLARININ YÜZDE 86,1'İNİN KREDİ BORCU VAR"

Katılımcıların yüzde 86,1'inin kredi borcu vardır. Sağlık çalışanlarının dörtte üçünün gereksinim kredisi borcu bulunmaktadır. Buna ek olarak, yarıya yakınlık bir kesim (yüzde 45,3), aylık kullanım haricinde kredi kartı borçlanması sorunuyla yüz yüzedir. Katılımcıların üçte birinden daha azı, konut satın almak için borçlanabilmiştir. Taşıt kredisinde bu oran oldukça daha düşüktür. Kredi kartı borçlanma durumu derinlemesine incelendiğinde, sıhhat çalışanlarının ortalama yüzde 35'inin yalnızca asgari tutarı ödeyebildiği sonucuna ulaşılmıştır. Borçlanmaya ilişkin tüm bu göstergelerle bağlantılı olacak şekilde, sıhhat çalışanlarının yüzde 92,2'si, borç ödemelerinde zorlandıklarını belirtmişlerdir.

"SAĞLIK ÇALIŞANLARININ YÜZDE 50,3'Ü, ÇALIŞMA HAYATI SÜRESİNCE HASTALARDAN VEYA HASTA YAKINLARINDAN ŞİDDET GÖRMÜŞTÜR"

Sağlık çalışanlarının yarısından fazlası (yüzde 51,9), iş yerinde var olan fizyolojik koşullarının emek vermeyi sürdürmeye elverişli olmadığı düşüncesindedir. Bunun yanında, iştirakçilerin yüzde 86,3'ü ise çabalama yaşamında fizyolojik ya da ruhsal sağlığı etkileyen faktörlere maruz kalmaktadır. Sağlık çalışanlarının yüzde 50,3'ü, çabalama yaşamı süresince hastalardan yada hasta yakınlarından sertlik görmüştür. Ayrıca, iştirakçilerin neredeyse tamamı (yüzde 97,9), sıhhat çalışanlarına yönelen sertlik vakalarına karşı alınan önlemlerin kafi olmadığını düşünmektedir.

"GENEL SAĞLIK-İŞ ÜYESİ SAĞLIK ÇALIŞANLARININ YÜZDE 65,2'Sİ, İŞ YERİNDE BASKI, YILDIRMA VE MOBBİNG İLE KARŞILAŞMAKTADIR"

Genel Sağlık-İş Sendikası'na üye sıhhat çalışanlarının yüzde 65,2'si, iş yerinde baskı, yıldırma ve mobbing ile karşılaşmaktadır. Bu kapsamda ek olarak, iştirakçilerin yüzde 93,6'sı, görevde yükselme sisteminin liyakate dayalı olmadığı düşüncesindedir. Sağlık çalışanlarının yüzde 50,5'i, yakın bir gelecekte emekli olmayı yada çekilme etmeyi düşünmektedir. Bu grupta yer alanların öne çıkarttıkları gerekçelerin sıralaması, tükenmişlik (yüzde 40,7), kıymet görmemek (yüzde 31,5), ücretlerin yetersizliği (yüzde 23,4) ve sağlıkta sertlik (yüzde 4,4) biçimindedir.

"SAĞLIK EMEKÇİLERİNİN YÜZDE 75,9'U, İŞİYLE İLGİLİ GELECEK KAYGISI YAŞAMAKTADIR"

Araştırma kapsamında, sıhhat çalışanlarının vazife yaptıkları binalarda kendilerini güvende hissedip hissetmedikleri de sorgulanmıştır. Bu soruya "Evet" yanıtını verenlerin oranı yalnızca yüzde 22,8'dir. Sağlık çalışanlarının yüzde 75,9'u, işiyle ilgili gelecek kaygısı yaşamaktadır. Buna ek olarak, iştirakçilerin yüzde 97,5'i ise sıhhat çalışanlarının cemiyet nezdinde lüzumlu saygınlığa haiz olmadığı düşüncesindedir. Genel olarak işinden ve iş yerinden kıvanç duymadığını belirtenlerin oranı yüzde 45,5'tir. Yalnızca yüzde 21,3 oranında katılımcı bunun aksini belirtmiştir. İlginç şekilde, bu iştirakçilerin yüzde 33,2'si, bu soruya 'Kararsızım' yanıtını vermiştir.

Katılımcıların büyük bir çoğunluğuna nazaran Türkiye'nin temel problemi ekonomi ve geçim sıkıntısıdır. Bunu sırasıyla liyakatsiz görevlendirmeler, yolsuzluk ve yoksulluk izlemektedir. Ülkemizin içinde bulunmuş olduğu afet sürecine karşın, 'deprem gerçeğinin farkına varılamaması' seçeneği beşinci sırada yer almaktadır. Bunun peşinden giderek azalan oranlarda işsizlik, hanıma sertlik ve terör gelmektedir."

Genel Sağlık-İş Sendikası Genel Başkanı Dr. Derya Uğur da ankette elde edilen verilere ilişkin yapmış olduğu yazılı açıklamada şunları kaydetti:

"Sağlık çalışanlarının, yoksulluk sınırının oldukça altında ücretlerle yaşamlarını sürdürmek zorunda oldukları görülmüştür. Yaşam emanet ettiğiniz sıhhat çalışanlarının geçim derdi içinde bırakılması kabul edilemez. Araştırma neticeleri, sıhhat çalışanları açısından Türkiye'nin üç temel problemininin iktisat ve geçim sıkıntısı, liyakat ve yolsuzluk bulunduğunu göstermektedir. Anketi yanıtlayanların üçte biri gönüllü zelzele bölgesine gitmeyi talep ediyor iken bölgede görevli, kendileri de birer depremzede olan sıhhat çalışanlarının vazife hayata geçirmeye zorlanması kabul edilebilir olmadığı benzer biçimde vicdani değildir. Deprem bölgesinde sıhhat hizmeti sunumunda vazife alan sıhhat çalışanlarının yığınla sorunları acil çözüm beklemektedir.

"DEPREM BÖLGESİNDE ÇALIŞMAYA DEVAM EDEN TÜM SAĞLIK ÇALIŞANLARINA EN AZ 1 YIL SÜREYLE OLMAK ÜZERE ÇİFT TABAN MAAŞ ÖDENMELİDİR"

Bölgede ekibi bulunan afetzede sıhhat çalışanları, yaşadıkları insanüstü mağduriyetler göz önünde bulundurularak OHAL süresince yönetimsel izinli sayılmalıdır. Deprem bölgesinde sıhhat hizmeti sunumunda vazife alan sıhhat çalışanlarının kendileri ve aileleri için oluşan barınma problemi, bir an ilkin sıhhat hizmetinin sunulmuş olduğu alanların yakınında konteynerkentler kurularak çözüme kavuşturulmalı; hela ve banyo benzer biçimde temizlik gereksinimleri giderilmelidir. Deprem bölgesinde sıhhat hizmeti sunumunda vazife alan tüm sıhhat çalışanlarının yiyecek, giyim ve ısınma benzer biçimde insani gereksinimleri, özellikli halde tertipli olarak karşılanmalıdır. Depremin ilk anından itibaren kendileri de birer depremzede olmasına karşın bölgede fedakarca sıhhat hizmeti sunmaya devam eden sıhhat çalışanlarına bir dik aşama ilerlemesi sağlanması için kanuni düzenleme emek vermesi yapılmalıdır. Deprem bölgesinde çalışmaya devam eden tüm sıhhat çalışanlarına en azca bir yıl süreyle olmak suretiyle bölgede yaşam ve çabalama koşulları normale dönene kadar çift taban maaş ödenmelidir. Depremzede tüm sıhhat çalışanlarına, yaşanmış olan afetin negatif etkilerinin bir nebze azaltılabilmesi için 10 maaş acil yaşam yardımı verilmelidir.

"SAĞLIKTA ŞİDDETE SIFIR TOLERANS GÖSTERİLMELİ VE SAĞLIKTA ŞİDDETİ ÖNLEYECEK ETKİLİ BİR ŞİDDET YASASI ÇIKARILMALIDIR"

Sağlık emekçilerinin ağır ve fena çabalama koşulları acilen düzeltilmelidir. Sabit ödeme, performans ödemesi benzer biçimde sıhhat çalışanlarının mağduriyetine sebep olan ve çabalama barışını bozan uygulamalara son verilmeli; en düşüğü yoksulluk sınırının üstüne olacak şekilde, kadro derecesine nazaran maaşlarda kademeli artış yapılmalıdır. Tüm sıhhat emekçilerini kapsayacak kademeli ek gösterge artışı yapılmalıdır. Sağlıkta şiddete sıfır hoşgörü gösterilmeli ve sağlıkta sertliği önleyecek etkili bir sertlik yasası çıkarılmalıdır. Sağlık emekçilerinin çocuk bakım probleminin çözümü için haftanın 7 günü 24 saat kesintisiz hizmet veren bakımevi, kreş ve anaokulu düzenlemesi hayata geçirilmelidir. Yeterli sayıda sıhhat çalışanı istihdam edilmeli, personel açığı kapatılmalıdır. Tüm sıhhat emekçilerine, geçmişe etkili olarak senelik 90 gün yıpranma oranı hakkı verilmelidir. Sağlığı piyasalaştıran politikalara son verilmeli, Atatürk'ün başlatmış olduğu ulusal, kamucu ve halkçı sıhhat politikalarını yeniden hayata geçirilmelidir.

Yüzyıl ilkin yurdumuz toprakları emperyalistler tarafınca işgal edildiğinde gitmeyen, direnen sonsuz önderimiz Atatürk'ün tabanca ve savaşım arkadaşı kahraman Tıbbiyeli Hikmet Boran'ın yüz yıl sonraki meslektaşları olarak; karşılaştığımız tüm güçlüklere karşın mesleklerimizin onuru ile ulusal, kamucu, parasız ve nitelikli sıhhat hizmeti sunmak için savaşım edeceğiz."