Gözler yarına çevrildi! Vatandaşı ilgilendiren çok sayıda kalemde ödemeler değişecek

Yeniden değerleme oranı, pasaport ve ehliyet ücretlerinden gelir vergisine, çeşitli kamu harçları ve cezalarına kadar geniş bir yelpazede her yıl ekim ayında belirleniyor. Bu oran, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 12 aylık ortalama Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yi-ÜFE) verilerine dayanıyor. 2024 yılı için bu oran, TÜİK'in Ekim ayı fiyat endeksleri açıklamasıyla netlik kazanacak. Ancak Ekim ayının 3'ü hafta sonuna denk geldiği için açıklama yarın yapılacak.

Kamunun sunduğu hizmetler ve bazı ürünler (örneğin pasaport defteri gibi) için belirlenen ücretler, harçlar ve bazı vergiler otomatik olarak bu oran kadar artırılıyor. Yasalar ve yönetmelikler çerçevesinde, Cumhurbaşkanı veya belirli durumlarda bakanlara bu oranı artı veya eksi yönde değiştirme yetkisi verilmiş olsa da, bu yetkilerin kullanımı oldukça sınırlıdır.

Eylül ayı itibarıyla, TÜİK'in verilerine göre 12 aylık ortalamalara dayanan Yi-ÜFE oranı yüzde 44,81 olarak belirlenmiştir. Geçen yılın Ekim ayındaki aylık artış oranı ise yüzde 1,94 seviyesindeydi. Eğer bu yıl benzer veya daha düşük bir oran gerçekleşirse, bir miktar düşüş görülebilir. Ancak ortalamalar üzerinden hesaplanan bir endeks olduğundan, yüksek oranlı aylık artışların endeksten çıkması nedeniyle büyük bir düşüş beklenmemektedir. Ekim ayı Yi-ÜFE oranı çok düşük olursa, birkaç puanlık bir gerileme yaşanabilir.

Yeniden değerleme oranı, vatandaşları doğrudan etkileyen birçok unsuru kapsıyor. Gelir vergisinde yüzde 15’lik kısmı temsil eden birinci dilimin tutarı, bu oranla belirlenecek. Ancak son yıllarda, bu dilim geçmişe kıyasla oldukça düşük tutulduğu için, yeniden değerleme oranı kadar bir artış yapılması durumunda bile birinci dilim düşük seviyede kalıyor.

Ayrıca, işverenlerin günlük yemek ücreti istisnalarından akaryakıt giderleri istisnalarına, kira gelirlerinin vergilendirilmesinden birçok maktu tutara kadar, kamu ile yapılan her türlü işlemdeki ücretler de bu orana göre artacak. Pasaport, kimlik, ehliyet ücretleri, gelir vergisi dilimleri, trafik cezaları, idari para cezaları, motorlu taşıtlar vergisi ve çevre temizlik vergisi gibi birçok vergi yeniden değerleme oranında artırılacak.