Heyelan nedir?Neden olur?

Heyelan nedir?Neden olur? Heyelan Tehlikesi: Doğal Afet Öncesi ve Sonrası İpuçları! Eğim, su doygunluğu ve kaya yapısı gibi faktörlerin etkisiyle meydana gelen heyelanlar için alınacak önlemler ve afet sonrası yapılması gerekenler. Güvenliğinizi sağlayın, bilinçli olun!

Doğanın güçlü bir kudreti olan heyelanlar, yerçekimi, su etkisi ve diğer doğal faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkar. Bu doğal afetler, insan yaşamını ve çevreyi ciddi şekilde etkileyebilir. Bu yazıda, heyelanların nedenleri, riskli bölgeler, önlemler ve afet sonrası yapılması gerekenler ele alınarak, doğal afetlere karşı bilinçli bir yaklaşım geliştirmenin önemi vurgulanacak.

HEYELAN

Heyelan, zemini kaya veya yapay dolgu malzemesinden oluşan bir yamacın yerçekimi, eğim, su ve benzeri diğer kuvvetlerin etkisiyle aşağı ve dışa doğru hareketidir. Kayalardan, döküntü örtüsünden veya topraktan oluşmuş kütlelerin, çekimin etkisi altında yerlerinden koparak yer değiştirmesine denir.

HEYELAN NEDEN OLUR?

KUVVETLİ EĞİM:

Eğimlerin fazla olduğu sahalarda heyelan riski artar. Fay yamaçları dik eğimlerin oluşmasına neden olarak heyelanları kolaylaştırabilir.

SU İLE DOYGUNLUK:

Yağışlı veya zeminin ıslak olduğu mevsimlerde heyelanlar meydana gelir. Şiddetli yağmurlar veya karların erimesi, kayaların içine bol miktarda suyun sızmasına olanak verir.

KAYA YAPISI:

Plastisite ve likidite sınırları malzemenin yapısına bağlıdır. Killi formasyonlar heyelan olayını arttırabilir.

TEKTONİK YAPI:

Tabakaların yamaç eğimine paralel olarak dalmaları, heyelanları kolaylaştırır. Özellikle tabakalar arasında killi bir seviyenin varlığı önemli rol oynar.

HEYELAN RİSKİ YÜKSEK BÖLGELER:

- Eski heyelan bölgeleri
- Doğal yamaçların üst ve topuk kesimleri
- Eski dolguların üst ve topuk kesimleri
- Çok dik ve derin yamaçların üst ve topuk kesimleri
- Atık sistemlerinin kullanıldığı ve yerleşimin geliştiği tepelik alanlar

HEYELAN ANINDA YAPILMASI GEREKENLER:

KAPALI ALANDAYSANIZ:

Binadan çıkmak için vaktiniz yoksa içeride kalın ve sağlam eşyaların altında veya yanında yaşam üçgeni oluşturarak ÇÖK-KAPAN-TUTUN hareketini uygulayın.

- AÇIK ALANDAYSANIZ:

Tehlike anında uzaklaşın ve çevrenizdeki insanları uyarın. ÇÖK-KAPAN-TUTUN hareketi ile başınızı ve boynunuzu koruyun.

HEYELAN SONRASI YAPILMASI GEREKENLER:

- Güvende olduğunuzdan emin olun ve gaz, su kaynaklarını kapatın.
- Yaralı veya desteğe muhtaç kişilere yardım edin ve acil yardım araçlarının geçişine izin verin.
- Eşya almak için zarar görmüş binalara girmeyin ve ikazları kulak verin.
- Tüm bu adımları atarak güvenliğinizi sağlayın.