Hürriyet yazarı Cebeci: Askeri uçakları yangın kiti takarak dönüştürebiliriz; THK'nın elindeki 49 nakliye uçağ

Hürriyet havacılık yazarı Uğur Cebeci, Türk Hava Kuvvetleri'nin elindeki CN 235 nakliye uçaklarının 1-2 milyon dolar masrafla yangın kiti takılarak Türkiye'de devam eden orman yangınlarıyla mücadelede kullanılabileceğini söyledi. Cebeci, "Mühendislerimiz, teknisyenlerimiz uçağın ciğerini biliyor. Kayseri 2. Hava Bakım Fabrikası da bu yangın söndürme kitlerini takabilecek kabiliyette... 3 yıl önce Türkiye’de bir sunum yapılmış. Ama sanırım bu iş Orman Bakanlığı yetkisinde olduğu için o gün bugün bir cevap alınamamış. Halen Etimesgut üssünde bu uçaklardan 10 tanesi yerde duruyor" dedi.

Cebeci, bugün Hürriyet'te yayımlanan yazısında, THK'nın elindeki 49 adet CN 235 nakliye uçağının yangınla mücadelede kullanılabileceğini belirtti. Cebeci, bu uçaklara yangın kiti takılabileceğini, sonrasında uçakların normal görevlerde de kullanılmaya devam edilebileceğini söyledi.

Cebeci'nin Hürriyet'teki yazısından ilgili bölümler şöyle:

"Türkiye’nin birçok noktasında orman yangınları devam ediyor. Yapılan müdahaleler ve yangının uzun sürmesi tartışmaları da beraberinde getirdi. Ancak bu tip yangınlarda kullanılması için Türk Hava Kuvvetleri’nin elindeki 49 adet CN 235 nakliye uçağı devreye alınabilir. Uçak başına 1-2 milyon dolarlık bir harcama ile uçaklara yangın söndürme kitleri takılabilir. Takılan kitler istendiğinde çıkarılarak, nakliye, asker taşıma gibi görevler yapılabilir.

Önce şunu söyleyim. Havacılığın genel prensibine göre, eski uçak diye bir şey yoktur, bakımsız uçak vardır. Baktığınız sürece uçarlar. THK’nın elindeki uçaklar bakılsaydı bugün o yangınlara koşacaklardı. Üstelik helikopterlerden daha fazla alçalarak, yüksek manevra güçleri ve yetenekli pilotları ile belki de binlerce dekar ormanımız kül olmayacaktı. Hala o uçakları ayağa kaldırma şansımız olduğuna inanıyorum. Sanırım, kiralamalara 80 milyon dolardan fazla para harcadık. Oysa, Türk Hava Kuvvetleri’nin elinde 49 adet CN 235 nakliye uçağı var. Airbus’ın takılacak, bu tür uçaklar için imal edilmiş, Avrupa havacılık otoritesinin (EASA) onayını almış yangın kitleri mevcut. Uçak başına 1-2 milyon dolarlık bir harcama ile bu kitler takılabiliyor. Takılan kitler istendiğinde çıkarılabiliyor ve uçak nakliye, asker taşıma gibi görevlerine devam edebiliyor.

Örneğin bir CN 235 uçağına takılacak yangın kiti ile kimyasal söndürme sıvıları uçağa yüklenebiliyor. Bu yangın söndürme kimyasallarını dışarı atacak püskürtme boruları sisteme ekleniyor. Örneğin CN 235 uçaklarına yüklenecek 3 ton kimyasalla kalkan uçak hem yangın noktası üzerinde çok fazla alçalabiliyor, hem de kimyasalı boşalttığında 10 tondan fazla su etkisi yaratabiliyor. Manevra kabiliyetleri olan bu uçaklar helikopterlerin yapamadığı onlarca zorlu görevin altından kalkabiliyor. Üstelik bu uçaklar TAİ’de montajı yapılan uçaklar. Mühendislerimiz, teknisyenlerimiz uçağın ciğerini biliyor. Kayseri 2. Hava Bakım Fabrikası da bu yangın söndürme kitlerini takabilecek kabiliyette... Airbus’ın İspanya Sevilla’daki askeri fabrikası bu kabiliyetleri uçaklarına kazandırdı. Ve hem Avrupa Havacılık Otoritesi EASA hem de Amerikan Sivil havacılık Otoritesi FAA sertifikalarını aldı. 3 yıl önce Türkiye’de bir sunum yapılmış. Ama sanırım bu iş Orman Bakanlığı yetkisinde olduğu için o gün bugün bir cevap alınamamış. Halen Etimesgut üssünde bu uçaklardan 10 tanesi yerde duruyor.

Dahası var. Türk Hava Kuvvetleri’nin elinde yine aynı fabrikanın imalatı 9 adet A400M uçakları var. Bu stratejik nakliye uçakları 36 ton yük taşıyabiliyorlar. Bu uçaklara da aynı CN 235 uçaklarının donanımında olduğu gibi yangın kiti takılabiliyor. Üstelik 10 ton kimyasal atan bir kit takıldığında, yaklaşık 100 tonluk su bırakılmış kadar güçlü bir sonuç alınıyor. Bu kimyasalların çevreye bir zararı yok. Avrupa da da kullanılıyor. Yangın kitinin depo kısmı uçaktan indirildiğinde uçak yine nakliye görevine devam edebiliyor. Bu kitler CASA imalatı; CN235, C295 ve A400M uçakları için tasarlanmış olup Kıç Kargo apısı olan diğer herhangi bir uçağa da kurulabiliyor. Bu ‘tak ve çalıştır’ çözümünün uçağa kurulması 1 saatten az zaman alıyor. Tekrar ediyorum, atılan kimyasalın çevreye hiçbir zararı yok. Yani aşağıdaki orman yangınında büyük bir alanda alevler hızla bastırılabiliyor. Rahatça alçalabilen bu uçaklarda orman yangınları ile mücadele de kahraman olmak için hep hazır bekliyor. Yangın kitinin depo kısmı uçaktan indirildiğinde yine nakliye görevine devam edebiliyor."