İşte Abdülhamit döneminde yakılarak yok edilen kitaplar

Prof. Dr. Emre Kongar bugünkü köşe yazısında  'Abdülhamit döneminde yakılan kitaplar' başlıklı bir yazı kaleme aldı.

AKP'lilerin kendine örnek olarak aldığı Osmanlı döneminin en çok toprak kaybeden ve halk üzerinde en çok baskı kuran II. Abdülhamit döneminde yakılan kitapları Prof. Dr. Emre Kongar bugünkü köşesinde kaleme aldı. Türk ve Dünya edebiyatında büyük öneme sahip olacak kitapların yakılarak yok edilmesi üzüntüyle karşılandığı da vurgulandı.

İşte Prof. Dr. Emre Kongar'ın yazısı:

Abdülhamit sansürü genellikle gülünç kelime yasakları ile gündeme getirilir; Padişah’ın despot yönetimine, vehimli ve korkak kişiliğine bağlanır ve bunun arkasındaki “Toplum Mühendisliği” ihmal edilir. Oysa bu sansürün arkasında sadece bir Padişah’ın kişisel vehimleri değil, “ideolojik bir toplum mühendisliği” amacıyla, tarih ve edebiyat kitaplarını da kapsayan biçimde yapılan “düşünce yasaklamaları” ve “toplumsal manipülasyon” vardır. Bugün yarıya yakın bölümünü yayımladığım aşağıdaki listede, Abdülhamit döneminde YAKILAN kitapları, (lütfen dikkat ediniz, “yasaklanan” değil, “yakılan”) ve kaç tanesinin yakıldığını belirten sayılarla birlikte, Fatmagül Demirel’in kitabından aktardım. (II. Abdülhamid Döneminde Sansür, Bağlam Yayınları, İstanbul, 2007, ss. 173-183) Demirel, 11 sayfada yayımladığı listede 132 farklı kitaptan 29 bin 681 adedin yakıldığını belirtiyor. Bugün sadece ilk beş sayfadaki 55 ayrı kitabı, yazarlarını ve kaçar adetinin yakıldığını alıntıladım. Listenin gerisini perşembe günü yayımlayacağım.

Lütfen bu YAKILAN kitaplar listesine dikkatle bakınız.

İçlerinde Namık Kemal, Ziya Paşa ve Abdülhak Hamid gibi ünlü yazarlarımızın eserlerinin, tarih kitaplarının, halk söylencelerinin, Fuzuli’nin Leyla ile Mecnun öyküsü dahil, Yusuf ile Züleyha, Kerem ile Aslı gibi çeşitli aşk öykülerinin, Köroğlu, Hayber Kalesi gibi kahramanlık kitaplarının, Moliér’den yapılan uyarlamaların bile yakılarak yok edildiğini görüyoruz. *** Şahmerân 578, Yıldıznâme (Bir fal kitabı) 737, Kerem (Kerem ile Aslı aşkı) 313, Tarih-i Umûmi Murad Bey 3 bin 16, Osmanlı Tarihi, Namık Kemal 28, Âşık Garib 920, Riyânın Encamı (Ziya Paşa’nın uyarladığı Moliér’in Tartuffe adlı tiyatro eseri) 903, Zavallı Çocuk, Namık Kemal 59, Dihter-i Hindu, Abdülhak Hamid Tarhan 201, Ölü, Abdülhak Hamid Tarhan 56, Zübde-i Kısas, Abdurrahman Şeref 24, İçli Kız, Abdülhak Hamid Tarhan 4, Sabr-ü Sebât, Abdülhak Hamid Tarhan 304, İntibâh, Namık Kemal 13, Nazife, Abdülhak Hamid Tarhan 11, Cemile, Mehmed Celal 151, Sahra, Abdülhak Hamid Tarhan 202, Baki Eş’arı Müntehabesi (Baki üzerine) 204, Heft Peyker, (7 cilt) 103, Terkîb-i Bend-i Ziya Paşa 368, Makber, Abdülhak Hamid Tarhan 302, Fezleke-i Tarih-i Osmâni, Ahmet Vefik Paşa 563, Bedâyiü’l-İnşa, Mustafa Reşid 41, Haber-i Sahih, Mehmed Mazhar Fevzi 164, Âkif Bey Hikâyesi, Namık Kemal (Tiyatro) 229, Hasan Mellâh Cüzü, Ahmed Mithad Efendi 18, Divaneliklerim, Abdülhak Hamid Tarhan 58, Bunlar Odur, Abdülhak Hamid Tarhan 327, Rusya Siyasiye ve Ahval-i İcmâliyesi, M. Wallace’tan çeviren Bogos Parnasyan 109, Tarih-i Vehhabiyan, Eyüp Sabri Paşa 1, Ta’lim-i Edebiyât, Recaizade Mahmut Ekrem 5, Süleyman Musuli, Ahmed Mithad Efendi 22, Hüseyin Mellah, Ahmed Midhad Efendi (Hasan Melleh olmalı) 173, Müntahâbat- Cedîde, Seçen Mustafa Reşid 870, Dârü’l-Kütüb, Kimal Paşazade Sait 192, Endülüs Tarihi, Ziya Paşa 241, Hüseyin Fellah Ahmed Midhad Efendi 100, Mehru 102, Henüz On Yedi Yaşında, Ahmed Midhad Efendi 300, Sebat ve Gayret, İbrahim Ethem 10, Dehşetli Hata, Çeviren Mustafa Hulusi Giritli 4, Ermeni Merdleri 8 bin 500, Münşeât-ı Aziziye, Hoca Nuri 10, Hoca Nasreddin 264. Şah İsmail 206, Kırk Sual Risalesi, Firaki 10, Leyla Mecnûn Hikâyesi, Fuzuli 67, Esbâk Ermeni Patriği İzmiliyânın Resimleri (fotoğraf mı, kartpostal mı, kitap mı belli değil) 40, Köroğlu Hikâyesi 807, Tûtinâme, Abdülhak Hamid Tarhan 43, Hayber Hikâyesi 79, Yusuf (ü) Züleyha 18, Anterin Şeddad (Arapça mı?) 9, İnsan-ı Kâmil 34, İbn-i Ali Sina, Yahya Ziyaeddin 6.