Johnson'ın istifası: Eski Maliye Bakanı Rishi Sunak adaylığını açıkladı

İngiltere'de Başbakan Boris Johnson'ın Muhafazakar Parti liderliğinden dün istifa etmesinin ardından, eski Maliye Bakanı Rishi Sunak partinin yeni lideri ve başbakan olmak için adaylığını açıkladı.

Sunak'ın Salı günü kabineden istifası sonrasında, Boris Johnson'ı da istifaya zorlayan hükümet krizi tetiklenmiş ve aralarında beş bakan olmak üzere 60'a yakın yetkili peş peşe görevlerini bıraktıklarını açıklamıştı.

Johnson, Muhafazakar Parti yeni liderini seçene kadar başbakan olarak kalmayı planlıyor.

Sunak, şu ana kadar adaylığını açıklayan en yüksek profilli isim.

Kabinede görev almamış olan Tom Tugendhat ve hukuki işlerden sorumlu Suella Braverman da aday olacaklarını açıkladılar.

Eski Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt, Savunma Bakanı Ben Wallace ve eski Sağlık Bakanı Sajid Javid'in liderlik tekliflerini değerlendirdiği belirtiliyor. Eski Brexit Bakanı Steve Baker da yarışa katılacağının sinyallerini verdi.

Muhafazakâr Parti liderlik yarışına ilişkin takvimin önümüzdeki hafta onaylanması ve yeni başbakanın Eylül ayına kadar görevinin başında olması bekleniyor.

Sosyal medyada yayınladığı bir video ile adaylığını açıklayan Sunak, "güveni yeniden tesis etmek, ekonomiyi yeniden inşa etmek ve ülkeyi yeniden birleştirmek" istediğini söyledi.

Ülkenin "büyük zorluklarla" karşı karşıya olduğunu belirten Sunak, liderlik vasıflarına işaret ederek, "Covid kabusuyla karşı karşıya kaldığımız en zor zamanlarda hükümetin en zorlu departmanını" yönettiğini söyledi.

Muhafazakâr Partili birçok üst düzey milletvekili Sunak'ın adaylığını desteklediklerini Twitter'da "Rishi için hazırız" mesajlarıyla duyurdu.

Parlamento başkanı Mark Spencer, "Rishi, Partiyi birleştirebilecek, tüm ülkeyi bir araya getirebilecek ve bize beşinci genel seçim zaferini kazandırabilecek lider" diye yazdı.

Sunak, tanıtım videosunda 1960'larda Doğu Afrika'dan İngiltere'ye göç eden Hint annesinin hikayesini anlattı. Muhafazakâr Milletvekili, annesinin kendi eczanesini işlettiğini ve pratisyen hekim olan babasıyla tanıştığını anlattı.

Sunak, "Ailem bana kendilerinin sadece hayal edebilecekleri fırsatlar sundu" dedi.

Sunak'ın yükselişi ve istifası

42 yaşındaki Sunak, yatırım bankası Goldman Sachs'ta analist olarak çalışmış ve daha sonra iki yatırım fonuna ortak olmuş, 2015'te de milletvekili seçilmişti.

Sunak daha önce Muhafazakar Parti lideri ve başbakan olarak Johnson'ın yerine geçecek aday olarak görülüyordu.

Şubat 2020'de maliye bakanlığına atanan Sunak, Covid salgınının sonuçlarıyla mücadele etmek ve ekonomiyi ayakta tutmak için büyük harcamalar yaptı.

Ancak varlıklı bir Hint aileden gelen eşinin İngiltere'de vergi ödememesiyle ilgili tartışmalar ve salgın sırasında tecrit kurallarını ihlal ettiği için para cezasına çarptırılması itibarını zedeledi.

Sunak, Haziran 2020'de Başbakanın doğum günü partisine katılarak Covid kurallarını ihlal ettiği için Başbakan Johnson ve eşi Carrie ile birlikte para cezasına çarptırıldı.

İngiltere'nin AB'den ayrılmasına (Brexit) destek veren Sunak, ekonomi politikası ve Johnson'ın vergileri daha hızlı düşürme isteği konusundaki gerginliklere rağmen ona sadık kaldı.

Ancak Johnson'la ilişkisi, Sunak'ın yakın müttefiki ve eski kabine arkadaşı eski sağlık bakanı Sajid Javid ile birlikte istifa etmesiyle bozuldu.

Sunak istifa mektubunda "kamuoyu haklı olarak hükümetin düzgün, yetkin ve ciddi bir şekilde yürütülmesini bekliyor" dedi.

Sunak istifa mektubunda ayrıca ekonomi konusundaki gerginliklere de değinerek Başbakan'la yaklaşımlarının "temelde çok farklı" hale geldiğini söyledi.

Sunak ve Javid'in istifası bakanların peş peşe görevi bırakmasını tetikledi ve Johnson hükümetinin çöküşünü hızlandırdı.