Kamu İhale Yasası: İhaleden çok peşkeş nasıl çekilir?

Cumhuriyet'ten Mustafa Çakır'ın haberine göre, AKP’nin iktidara geldikten sonra yaptığı ilk işlerden birisi Kamu İhale Yasası’nı değiştirmek oldu. Yasa ilk çıktığında 6 fıkra olan “istisnalar” maddesine yeni ekleme yapmak için alfabedeki 29 harf de kullanıldı. Yetmedi, “aa” diye yeni fıkra eklendi. 4734 sayılı Kamu İhale Yasası, 4 Ocak 2002 tarihinde TBMM’de kabul edildi. 22 Ocak’ta Resmi Gazete’de yayımlanarak, yürürlüğe girdi. Yasa yürürlüğe girdiğinde “istisnalar” başlıklı 3. maddesi toplam 6 fıkradan oluşuyordu. 3 Kasım 2002 tarihinde yapılan seçimlerde AKP iktidara geldi. Yasada değişiklik yapılmaya başlandı. Yasanın uygulanmayacağı alanları düzenleyen “istisnalar” başlıklı 3. maddesi genişletildi de genişletildi. 2003 yılından itibaren “istisnalar” maddesinde değişiklik yapılmaya başlandı. İlk yayımlandığında 6 fıkra olan istisnalar o kadar genişletildi ki yeni eklenen fıkralar için alfabede harf kalmadı. A’dan z’ye kadar bütün harflar kullanıldı. Eklenecek yeni fıkra için alfabede harf kalmayınca bu kez “aa” denilerek, devam edildi.

Kapılar ‘özel’e açıldı

AKP, kendi genişlettiği “istisnaları” şimdi azaltacağını duyurdu. “Ekonomide reform” olarak kamuoyuna açıklanan pakette, kamu alım ihalelerinde “reform” yapılacağı savunuldu. Hazırlanan kitapçıkta, “4734 sayılı Kamu İhale Yasası’ndaki istisnalar, önemli ölçüde azaltılacaktır. Muhafaza edilen istisnalar da düzenli olarak izlenecek ve denetlenecektir” denildi. Pakette emekçi için hiçbir şey yer almazken, özel sektöre kapılar sonuna kadar açılıyor. Teşvik ve destekler veriliyor. Bunların yanı sıra özel sektör için yeni sistem de kuruluyor. İktidar paket ile özel kesim yatırımlarının korunacağını da vaat etti. Yatırımlarda öngörülebilirliği artırmak, bürokrasiyi azaltmak ve yatırım sürecinde karşılaşılan sorunlara hızlı çözümler üretmek amacıyla “özel kesim yatırımlarının korunmasına” yönelik yeni bir sistemin yaşama geçirileceği belirtildi. Özel kesim yatırımlarını kolaylaştırmak ve hızlandırmak amacıyla “Yatırım Uyuşmazlığı Kurumu” oluşturulacağı bildirildi. Bakanlıklar bünyesinde yatırım koordinasyon birimleri kurulacağı ve Yatırım Ofisi’nin yatırım sonrası takip ve koordinasyon işlevinin güçlendirileceği kaydedildi. İktidarı döneminde tarımı dışa bağımlı hale getiren, buğdayı bile ithal eden AKP, paket ile “sözleşmeli tarım” modelini genişleteceğini de duyurdu.