Kanal İstanbul'a sermayedar bulamadılar, bağışçı arıyorlar: ‘Kitle fonlaması' sistemi

Kanal İstanbul'a talip olan sermayedar bulunamayınca kitle fonlamasının önü açıldı. Meclis'e sunulan yasa teklifine göre şirketler ve yurttaşlar "Projeye dayalı menkul kıymet" satın alarak projeyi finanse edebilecek.

Bilim insanlarının yanı sıra ekonomistlerin de aklına yatmayan Kanal İstanbul projesine talip olan bir sermayedar çıkmaması, AKP’nin yeni yasal düzenlemelere gitmesine neden oldu. Dün Meclis’e sunulan 40 maddelik yasa teklifi Kanal İstanbul benzeri projeler için yurttaşlardan ve şirketlerden para toplanmasının da önünü açıyor.

Birgün'ün haberine göre, ilgili düzenlemenin 34’üncü maddesinde Kanal İstanbul’u da ilgilendiren model ele alınıyor. Söz konusu madde ile “projeye dayalı menkul kıymet” adında yeni bir finansal araç getiriliyor. Bu menkul kıymetlerle sağlanan para ise projenin borçları için anapara ve faiz ödemelerinde kullanılacak. İsteyen yurttaşlar ve şirketler bu menkul kıymetleri alarak projeyi finanse edebilecek. Kanunda da bahsedilen kitlesel fonlama yasal dayanak kazanmış olacak. Bu haliyle henüz gerçekleşip gerçekleşmeyeceği dahi şüpheli olan Kanal İstanbul projesi için tek bir finansör bulunamasa bile ana finansörü destekleyecek bir fon kurulabilecek. Bu fon şirketler ve halk tarafından toplanan paralarla oluşturulacak. Fonun adı da “proje finansman fonu” olacak.

Teklife ilişkin konuşan AKP Grup Başkanvekili Mehmet Muş kanun teklifinin kabul edilmesi halinde Türkiye'nin önemli bir finansal enstrümanı tanıyacağını iddia etti. Muş "Proje finansmanı düzenlemesini getiriyoruz. Önemli, büyük ölçekli projelerde vatandaşlarımız projelere, finansman sağlanmak suretiyle ortak olma imkanına kavuşacaklardır. Buradaki düzenlemeler SPK mevzuatında yapacağımız değişikliklerle sağlanacaktır ve SPK'nin çizeceği, ortaya koyacağı çerçeve içinde yapılacaktır" ifadelerini kullandı.

Kitle Fonlaması (crowdfunding) nedir?

Sermayesi olmayan bir projenin geniş kesimlere duyurulup bir çok sermayedarın desteğinin alınmasına kitle fonlaması adı veriliyor. Aslen bir bağış biçimi olan bu finansal model 2008'de ABD'de Katrina kasırgasına yardım toplamak için de kullanıldı. Kitle fonlamasına para yatıran kişilere "melek yatırımcı" denilirken, günümüzde özellikle start-up'lar tarafından kullanılıyor. Ancak aynı finansal araç benzer yollarla Çiftlik Bank, İmza, Caprice Gold gibi dolandırıcılıklar için de kullanılabiliyor.