Mahfi Eğilmez: Ne oldu da dolar kuru uçtu?

Mahfi Eğilmez: Ne oldu da dolar kuru uçtu?

Mahfi Eğilmez: Ne oldu da dolar kuru uçtu? Mahfi Eğilmez: Ne oldu da dolar kuru uçtu?

Dr. Mahfi Eğilmez

Benim çocukluğumda saatler mekanikti, pilli saatler yoktu. Mekanik saatler zemberek denilen bir yay yardımıyla çalışırdı. Zemberek, bir merkezden verilen hareketle kendi içine sarılan ve kinetik enerjiyi (bir cismin hareketinden dolayı sahip olduğu enerji) depolamak için kullanılan bir çeşit yaydı. Saatin kurma düğmesi sürekli ileri doğru çevrilerek zembereğin ve dolayısıyla saatin kurulması sağlanır, sonra saat bu zembereğin hareketiyle çalışırdı. Saatin kurma düğmesini her çevirdiğinizde zemberek biraz daha sıkışır ve düğmeyi çevirmek zorlaşırdı. Kurma düğmesine baskı uygular da zorlarsanız zemberek mekanizması kırılır, yay boşalır, saat çalışmaz hale gelirdi. Çocuklara saat alındığında kurma mekanizmasına dikkat etmeleri gerektiği söylenir “fazla zorlarsan zembereği boşalır, saat bozulur” diye tembih edilirdi.

2021 yılının Eylül ayına girildiğinde enflasyon da TCMB faizi de yüzde 19 idi ve enflasyonda yükselme eğilimleri vardı. Doğru para politikası faizi 1 veya 2 puan artırarak bu yukarı gidişi durdurmaya yönelecek politikaydı. Daha az doğrusu faize hiç dokunmamak şeklinde bir uygulamaydı. TCMB tam tersini yaptı ve faizi düşürmeye başladı. Bu yanlışa iki yıla yakın bir süre devam etti ve faizi yüzde 8,5’e kadar indirdi. Bu yanlış yaklaşımın sonucu olarak enflasyon yüzde 70’lere yükseldi. Hükümet, zaman içinde, bu yanlıştan dönmek yerine peş peşe yeni yanlışlar yaptı: Fiyatlara müdahale etmeye ve enflasyonu o yolla denetlenmeye çalıştı. Piyasa ekonomisi içinde kalarak bunu yapmanın imkânsız olduğunu göremedi. İki yüz yıl öncesinin trampa ekonomisi mantığıyla ekonomi politikası uygulamaya çalıştı. Başlangıçta olumlu sonuç alınır gibi oldu. Hep böyle olur zaten. Enflasyon, önceleri baz etkisiyle sonra da fiyatlara, piyasaya ve kurlara yapılan baskılarla inişe geçti. Bunun sürdürülebilir olmadığını da defalarca anlatmaya çalıştık. Yanlıştan dönmek yerine başka yanlışlar art arda geldi. Kuru tutmak için kur korumalı mevduat adı altında aslında döviz olan ama TL gibi görünen yüksek faizli bir mevduat uygulaması devreye sokuldu. Milyarlarca dolarlık bir maliyete ulaştı. Nasıl çözüleceği bilinmiyor ve sorun ertelenerek zamana terk ediliyor. Bir yandan da bankalara baskı yapılmaya döviz alım satımı denetlenmeye başlandı. Bir süre de böyle idare edildi.

Benim yanlış diye yorumladığım bu ekonomi politikası bazı başka yorumculara göre bilerek istenerek seçim kazanmaya yönelik uygulanan bir politikaydı. Bu yorumu yapanların haklı olduğunu düşünüyorum. Ekonomi politikası yaklaşık iki yıldır tümüyle seçime endeksli olarak yürütüldü ve ekonominin ağır yara almasına aldırış edilmedi.

Enkaz Başlıklı 5 Mayıs tarihli yazımda şöyle yazmıştım: “Siyasal iktidar, çeşitli hamlelerle bu feci enkazı seçime kadar gizlemeyi başardı. Pek çok kişi durumun iyi olduğunu sanıyor. Eğer iktidar el değiştirirse yeni gelenler bu feci tabloyu devralacak. Ve eğer bu durumu halka anlatmayı başaramazlarsa enkazı onların yarattığı sanılacak. Eğer iktidar değişmezse, tarihimizde ilk kez bir siyasal iktidar kendi kendisine büyük bir enkaz devretmiş olacak.”

Aslında bugün gelinen aşamada, zembereğin boşalmasıyla birlikte, dolar kuru, normal düzeyine geldi. Buradaki kritik mesele bugün gelinen aşamanın gelinmesi gereken aşama olup olmadığı meselesi. Eğer ekonomi politikası ne pahasına olursa olsun seçim kazanmak amacıyla bu şekilde popülist yaklaşımlarla yürütülmeseydi ne enflasyon ne de kur böyle bir oynaklık içinde olmayacaktı. Bu yanlış ama popülist olduğu için oy getirici siyasetle seçim kazanıldı ama tarihte belki de ilk kez bir iktidar kendi kendine enkaz devretmiş oldu.

Yeni kitabım Fon'un kapak yazısında bir Çin Atasözü var: "Kara gömülen ceset yazın ortaya çıkar.” Yaz geldi.

Bu yazı Mahfi Eğilmez'in blog sitesinden alınmıştır

"Mahfi Eğilmez: Ne oldu da dolar kuru uçtu?" haberi, 07 Haziran 2023 tarihinde yazılmıştır. 07 Haziran 2023 tarihinde de güncellenmiştir. Ekonomi kategorisi altında bulunan Mahfi Eğilmez: Ne oldu da dolar kuru uçtu? haberi 2023 yılına aittir. Bu haberin yanı sıra sayfamızda birçok güncel bilgi ve son dakika haberler yer almaktadır. Mahfi Eğilmez: Ne oldu da dolar kuru uçtu? 2024 konusundaki bu haber içeriği objektif bakış açısının yansımasıdır. Ekonomi konusunda 29 Mart 2024 tarihlidir, bugüne ait güncel gelişmelerden haberdar olmak için bizi Twitter ve Facebook sayfalarımızdan takip edin.

Ezgi Bozkurt Editör

YORUM YAZ

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
SON HABERLER
  1. 14:55 İsrail Kısıtlamalarına Rağmen Mescid-i Aksa’da Cuma Namazı Kılındı
  2. 14:51 Lamborghini'nin Yenilenen Logosu: Güçlü, Zarif, Cesur
  3. 14:43 Yapay Zeka: İş Dünyasında Devrim, Akademide Yenilik
  4. 14:39 Kosova'nın Kuzey Mitroviça Bölgesinde Türkçe Resmi Dil Oldu!
  5. 14:37 Babacan'dan Erdoğan'a maaşı çağrısı: "Milyonlarca emekliyi aldatmaktan vazgeçin!"
  6. 14:34 Osayi-Samuel Trabzonspor Fenerbahçe Maç’ı İçin "Şiddet Maçı Bıraktırmalıydı”dedi
  7. 14:30 Maryland'deki Köprü Faciası: 60 Milyon Dolarlık Kurtarma Çabaları Devam Ediyor
  8. 14:26 Bayraktar: Üretici ve Market Arasındaki Fiyat Farklarına Dikkat Çekiyor
  9. 14:18 Premier Lig'den Radikal Karar: Top Toplayıcı Çocuklar Artık Oyunculara Top Vermeyecek!
  10. 14:14 Goldman Sachs: İstanbul Seçimleri Türk Lirası Üzerinde Olumlu Etki Yaratabilir
  11. 14:06 Yeniden Refah Partisi'ne TGRT'ten Engel: İstanbul Adayları Programa Alınmadı
  12. 14:01 Tacikistan'dan Rusya'daki Konser Salonu Saldırısıyla İlgili 9 Şüpheli Gözaltına Alındı
  13. 13:57 Nida Tüfekçi Güzel Sanatlar Lisesi Öğrencileri Şehitler İçin Vefa Hareketinde
  14. 13:54 Özel Okul Ücretleri Dudak Uçuklatıyor! 1 Milyon Liraya Ulaştı!
  15. 13:52 İEKKK Toplantısında Tunç Soyer'e Veda: "Yola Devam Ediyorum"
  16. 13:50 CHP'den İYİ Parti'ye Sert Tepki: "Kölelik İddialarına Karşı Duruş"
  17. 13:48 Bursa'da Metrobüs Projesi İçin Ön Sipariş Verildi: Mustafa Bozbey'in İncelemeleri
  18. 13:45 Çalışma Bakanı Işıkhan: "31 Mart'ta Yeni Bir Dönem Başlayacak"
  19. 13:45 Süper Lig 31. Hafta Hakemleri Belli Oldu: Öne Çıkan Maçlarda Kimler Düdük Çalacak?
  20. 13:41 Mert Çiller'e Eşine Yönelik Şiddet Davasında Adli Para Cezası Verildi
Ekonomi Haberleri