Mayıs ayının zam şampiyonu belli oldu: işte o isimler

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Mayıs ayındaki üretici ve market fiyat değişimlerini ve girdi maliyetlerindeki aylık ve yıllık değişimleri değerlendirdi.

 ZAM ŞAMPİYONU BELLİ OLDU

Bayraktar, Mayıs ayında üretici ve market arasındaki en büyük fiyat farkının %293,9 ile kuru incirde olduğunu belirtti. Bu farkı %284,6 ile limon, %247,3 ile salatalık, %233,5 ile elma ve %213,2 ile kuru soğan izledi. Örneğin, kuru incir üreticide 115 TL iken markette 452,99 TL'ye, limon 7,5 TL’den 28,84 TL'ye, salatalık 7,5 TL’den 26,05 TL'ye, elma 10,70 TL’den 35,69 TL'ye ve kuru soğan 6,25 TL’den 19,58 TL'ye satıldı.

Bayraktar, Mayıs ayında marketlerde fiyatı en çok artan ürünün havuç, üreticide ise patlıcan olduğunu, fiyatı en fazla düşen ürünün ise hem markette hem de üreticide kuru soğan olduğunu söyledi.

Bayraktar, 35 ürünün 22'sinde fiyat artışı, 12'sinde fiyat düşüşü ve 1 üründe ise fiyat değişimi olmadığını belirterek, marketlerde fiyatı en çok artan ürünün %34,7 ile havuç olduğunu söyledi. Havuçtaki fiyat artışını %16,6 ile limon, %16,3 ile patlıcan, %15 ile yumurta ve %13 ile Antep fıstığı izledi. Markette fiyatı en çok azalan ürün ise %21,6 ile kuru soğan oldu. Bunu %15,5 ile tavuk eti, %12,7 ile sivri biber, %9,7 ile domates ve %9,2 ile yeşil soğan takip etti.

Üreticideki fiyatları da değerlendiren Bayraktar, Mayıs ayında 27 ürünün 3'ünde fiyat artışı olduğunu, 13 ürünün fiyatında düşüş görüldüğünü ve 11 üründe fiyat değişiminin olmadığını dile getirdi. Üreticide en çok fiyat düşüşü %34,2 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat düşüşünü %31 ile salatalık, %23 ile elma, %22,2 ile kuru kayısı, %21 ile kabak ve %19,9 ile domates izledi. Üreticide en çok fiyat artışı %41,5 ile patlıcanda görüldü. Patlıcandaki fiyat artışını %25 ile patates ve %19,1 ile yumurta izledi.

Bayraktar, kuru soğanda erkenci çeşidin hasadının Nisan ayında başladığını ve bu yüzden fiyatının geçen yılın altına düşerek 6,25 TL'ye gerilediğini belirtti. Salatalık, kabak, domates ve yeşil soğandaki fiyat düşüşünün tarla üretimine geçilmesiyle arz artışından kaynaklandığını söyledi. Elma ve kuru kayısı fiyatlarının talepteki azalmadan dolayı düştüğünü belirtti. Patlıcandaki fiyat artışının seradan tarlaya geçiş döneminde yaşanan arz düşüklüğünden kaynaklandığını, patates fiyatlarının ise aşırı yağışlar nedeniyle düşen arzdan dolayı arttığını ifade etti. Yumurtada fiyat artışının arz ve talepteki değişimden kaynaklandığını belirtti.

Bayraktar, Mayıs ayında girdi fiyatlarındaki aylık ve yıllık değişimlere de değindi. Mayıs ayında Nisan ayına göre 20.20.0 kompoze gübresi %0,1 artarken, ÜRE gübresi %5, DAP gübresi %1,1, amonyum sülfat gübresi %0,9 ve amonyum nitrat gübresi %0,7 oranında düştü. Geçen yılın Mayıs ayına göre, amonyum sülfat gübresi %56,4, ÜRE gübresi %35,6, amonyum nitrat gübresi %32,2, DAP gübresi %30,1 ve 20.20.0 kompoze gübresi %29,4 oranında arttı. Mayıs ayında Nisan ayına göre besi yemi %1,7, süt yemi %1,5, son bir yılda besi yemi %43,8, süt yemi ise %45,9 oranında arttı. Elektrik fiyatları yıllık olarak %19,8 oranında artarken tarım ilacı fiyatları %66,6 oranında arttı. Mazot fiyatları aylık %1,7 oranında düşmesine rağmen yıllık bazda %109 oranında arttı ve yıllık bazda fiyatı en fazla artan tarımsal girdi oldu.

Bayraktar, hububat üretiminde %5,4 oranında azalma beklendiğini ifade ederek, "Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 1. tahmin verilerine göre, bitkisel üretimin geçen yıla göre %0,8 oranında artarak bu yıl 138 milyon tona yükselmesi bekleniyor. Veriler, hububatta toplam üretimin geçen yıla göre %5,4 oranında azalacağını gösteriyor" dedi.