NASA'nın Insight Lander'ı, Mars'ın Derinliklerindeki Sıvı Su Buluntularını Ortaya Çıkardı

Bilim insanları, Mars'ta gezegenin kayalık dış kabuğunun derinliklerinde sıvı su rezervuarları keşfetti. Bu bulgular, NASA'nın 2018'de Mars'a indirdiği Insight Lander aracından elde edilen verilerin yeni bir analizine dayanıyor. 

Insight Lander, dört yıl boyunca Kızıl Gezegen'in derinliklerindeki titreşimleri kaydeden bir sismometre taşıyordu. Bu depremlerin analizi, sıvı suyun "sismik sinyallerini" ortaya çıkardı. Daha önce Mars'ın kutup bölgelerinde donmuş su ve atmosferinde su buharı bulunduğuna dair kanıtlar elde edilmişti, ancak gezegende sıvı su varlığına dair ilk kez somut bulgular elde edildi. 

Bulgular, ABD merkezli Ulusal Bilimler Akademisi Bildirileri'nde yayımlandı. Insight'ın bilimsel misyonu, inişinden dört yıl sonra, Aralık 2022'de sona erdi ve bu süre zarfında 1.319'dan fazla deprem kaydedildi. Bilim insanları, sismik dalgaların ne kadar hızlı hareket ettiğini ölçerek, bu dalgaların geçme olasılığının en yüksek olduğu maddeleri tespit etti. 

California Üniversitesi'nden Profesör Michael Manga, "Bu, Dünya'da su, petrol ve gaz ararken kullandığımız tekniklerle aynı" diye belirtti. Araştırma, Mars kabuğunda ortalama 10 ila 20 kilometre derinlikte su rezervuarlarının bulunduğunu ortaya koydu. UC San Diego Scripps Oşinografi Enstitüsü'nden baş araştırmacı Dr. Vashan Wright, "Mars'taki su döngüsünü anlamak, gezegenin ikliminin, yüzeyinin ve iç yapısının evrimini anlamak açısından kritik öneme sahiptir" dedi. 

Profesör Manga, suyun "bir gezegenin evrimini şekillendiren en önemli molekül" olduğunu ve bu bulgunun "Mars’ın tüm suyu nereye gitti?" sorusuna yanıt verdiğini ifade etti. Mars yüzeyine yönelik önceki çalışmalar, antik çağlarda gezegende nehirler ve göller bulunduğunu gösteriyor. Ancak son üç milyar yıl boyunca Mars büyük ölçüde bir çöl haline geldi. 

Mars’ın atmosferi su kaybettiğinde, bu suyun bir kısmı uzayda kayboldu. Profesör Manga, "Dünya'daki suyun büyük ölçüde yeraltında olduğu göz önüne alındığında, Mars'ta da durumun farklı olmaması için bir neden yok" dedi. 

Insight aracı, yalnızca bulunduğu yerin altındaki kabuğa dair veriler toplayabildi. Ancak araştırmacılar, gezegenin başka yerlerinde de benzer rezervuarlar olabileceğini düşünüyorlar. Eğer bu doğruysa, Mars’ın yüzeyinin altında 800 metreden daha derin bir sıvı su tabakası olduğu tahmin ediliyor. Ancak Mars’taki yeraltı su kaynaklarının derinliğinin, Mars'a yerleşme planları olan ve bu sudan yararlanmak isteyen milyarderler için zorlu bir durum oluşturduğunu belirtiyorlar. Profesör Manga, "Mars'ta 10 kilometre derinlikte bir delik açmak, (Elon) Musk için bile zorlu bir iş olurdu" ifadesini kullandı. 

Bu bulgu, Mars'ta bir zamanlar yaşam olduğuna dair kanıt bulmaya yönelik araştırmalara da ışık tutabilir. Manga, "Sıvı su olmadan yaşam olmaz" dedi ve "Eğer Mars'ta yaşanabilir ortamlara dair bir şeyler varsa, bunlar şu anda yerin derinliklerinde bulunuyor olabilir" şeklinde ekledi.