OHAL kaldırıldı ama...

15 Temmuz 2016'daki darbe girişiminden 3 gün sonra 20 Temmuz'da ilan edilen OHAL, 730 gün sonra bu gece kaldırıldı. 

OHAL sürecinde, otuzun üzerinde KHK çıkarıldı. KHK'lar ile askeri okulların kapatılması, kamu personelin ihracı, evlilik programları ve kış lastiği uygulamasına kadar pek çok konuda düzenleme yapıldı. İhraçlar dahil tüm KHK'lar Meclis’te, kanunlaştı.

OHAL’İN YERİNE YENİ BİR DÜZENLEME HAZIRLANDI

2 yılın ardından AKP Grup Başkanvekili Bülent Turan, “OHAL, 18 Temmuz'da nihayete eriyor” açıklamasında bulundu. Bu açıklamaların ardından da yeni bir yasa teklifi hazırlandı.

“Türkiye'de hala terör tehlikesinin bulunuyor, bu nedenle terörle mücadelenin zafiyete uğramaması için OHAL döneminde yapılan bazı düzenlemeler yasa haline getirilecek” açıklamalarının ardından Meclis Başkanlığı’na bir taslak sunuldu.

Yeni düzenlemede birçok madde dikkat çekti. İşte o maddelerden bazıları:

1-Valiye şüpheli gördüğü kişiyi 15 gün şehirden atma yetkisi.
2-Valiye toplantı ve gösterileri engelleme yetkisi.
3-Generaller dahil tüm askeri personele karargaha girişte detektörden geçme şartı.
4-Eğer detektör sinyal verirse üst arama şartı.
5-Komutanlara karargahta erbaş ve erlerin özel eşyalarını arama hakkı.
6-Kamuya açık alanlarda 24.00’ten sonra toplantıların yasaklanması.
7-Hava karardıktan sonra valiye toplantı yasaklama hakkı.
8-Tüm şahıs ve kurumlara uygulanan arabuluculuk şartının MİT’e uygulanmaması.
9-Bakanlar ve cumhurbaşkanı yardımcısı ancak cumhurbaşkanının izniyle soruşturulabilecek. Vekillere soruşturma iznini meclis başkanı, generallere, genelkurmay başkanı, bakan yardımcılarına bakanlar, valilere içişleri bakanı izin verecek. Yüksek yargı erkanın hakkında ise soruşturma iznini özel kanunlara göre yetkili kurullar verecek.
10-Savcının izninin alınmadığı acil durumlarda kolluk güçlerine askeri karargahlarda arama yetkisi verildi.
11-Kamudan atılanlar, eski görevlerine dönemeyecek.
12-KHK ile ya da yeni getirilen yasa ile kamudan ihraç edilenler, komisyon kararıyla tekrar kamuya alınan kişiler, eski görevlerine atanmayacak. Asker ve polisler kamudan ihraç edildikten sonra geri alınsalar bile kilit görevlere atanmayacak, araştırma bölümlerine verilecekler.

SUÇUN ŞAHSİLLİĞİ İLKESİ 3 YIL BOYUNCA RAFA KALKACAK

Getirilen yeni yasayla 3 yıl boyunca hakkında soruşturma açılan kamu görevlilerin sadece kendilerini değil eşlerinin de pasaportları iptal edilebiliyor. Soruşturma açılan kamu görevlilerin sadece kendileri değil hem eşlerinin hem de çocuklarının telefonlarının dinlenmesine izin veriliyor.

ÜÇ YIL BOYUNCA KOLLUĞA OHAL BENZERİ YETKİ

Yasaya koyulan bir geçici maddeyle kolluk kuvvetlerine yasanın çıktığı tarihten itibaren 3 yıl sürecek OHAL benzeri yetkiler tanındı. Buna göre kolluk kuvvetleri gözaltına aldıkları kişiyi, 48 saat tutabilecekler. Bu süreyi de 2 kez uzatabilecekler. Toplu suçlarda ise bu süre 4 gün olarak belirlendi ve iki kerede uzatma hakkı sunuldu.

KAMUDAN İHRAÇ DEVAM EDECEK

Yeni düzenleme öncesi terör örgütleriyle bağlantısı olanlar, kamudan bakanlar kurulunun çıkardığı KHK ile ihraç ediyorlardı. Yeni düzenlemeyle 3 yıl boyunca tüm kurumlarda komisyon oluşturulup kamudan ihraçlara gerek görüldüğü halde ihraçlara devam edilebilecek. Anayasaya mahkemesi, tüm devlet kurumları, hakim ve savcılar da terör örgütüyle bağlantısı bulunursa 3 yıl boyunca ihraç edilebilecekler.

OHAL'DE KISACA NELER YAŞANDI

Masumiyet karinesine aykırı olarak 5 bin 822 akademisyen, 33 bin 497 öğretmen ve idari personel görevden alındı, 114 bin 729 kişi kamudan ihraç edilmiştir.

-154 bin işçinin grev hakkı engellendi, bu koşullar altında çalışan 2006 işçi ise iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.

-624 kadın bu dönemde cinayete kurban gitti,387 çocuk istismara uğradı.

-Anayasal denetime tabi olmayan 31 Kanun Hükmünde Kararname yayımlan, Türkiye hukukun üstünlüğü endeksine göre 113 ülke arasında 103’üncülüğe geriledi.

-15 Temmuz’dan bu yana yapılan 260 terör eyleminde 619 asker ve sivil hayatını kaybetti.

-Türkiye, Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre 180 ülke arasında 157’nci, tutuklu gazeteci sayısında dünya birincisi oldu.

OHAL NEDİR?

Bir ‘istisna' hali olan OHAL, Anayasa'da düzenlendiği şekliyle, “Tabi afet ve ağır ekonomik bunalım” ya da “şiddet olaylarının yaygınlaşması ve kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması” sebebiyle Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla ilan edilebiliyor.