Ömer Faruk Gergerlioğlu: Anayasa Mahkemesi kararı, HDP'li siyasetçiye milletvekilliğine dönüş yolunu açtı

Ayşe Sayın
BBC Türkçe, Ankara

Anayasa Mahkemesi (AYM), 17 Mart'ta milletvekilliği düşürülen eski HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu'nun "seçilme ve siyaset yapma hakkının ihlal edildiğine" hükmetti. Karar, Gergerlioğlu'na milletvekilliğine dönüş yolunu açtı.

TBMM Başkanlığı kaynakları, Gergerlioğlu kararının, AYM kararıyla Meclis'e dönen CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu'yla ilgili kararı ile aynı olduğuna dikkat çekiyor.

Meclis kaynakları, gerekçeli kararın açıklanmasının ardından yerel mahkemenin de bu karara uyması halinde, Gergerlioğlu'nun milletvekili olarak TBMM'ye dönebileceği görüşünde.

Ömer Faruk Gergerlioğlu'nun milletvekilliği, hakkındaki kesinleşmiş yargı kararı gerekçe gösterilerek düşürülmüştü.

Karar oy birliğiyle alındı

AYM, PKK yöneticilerinden Murat Karayılan'ın bir haber sitesinde yayımlanan açıklamalarına ilişkin bir haberi Twitter hesabından paylaştığı gerekçesiyle "terör örgütü propagandası yapma" suçlamasıyla 2 yıl 6 ay hapis cezası kesinleşen Gergerlioğlu'nun bireysel başvurusunu karara bağladı.

Yüksek mahkeme, oy birliğiyle alınan kısa kararında, Gergerlioğlu'nun "seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı" ile "kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı"nın ihlal edildiğine hükmetti.

Mahkeme, Gergerlioğlu hakkında ilk kararı veren Kocaeli Ağır Ceza Mahkemesi'ne de ivedi yazı göndererek, HDP'li siyasetçinin tahliyesini istedi.

Gergerlioğlu'nun oğlu Salih Gergerlioğlu ise kararı Twitter hesabından "Anayasa Mahkemesi, babam hakkında 'hak ihlali' kararı verdi. Babam tahliye oluyor" paylaşımıyla duyurdu.

Gözler yerel mahkemede

AYM'nin kararı, Enis Berberoğlu gibi Ömer Faruk Gergerlioğlu'nun da yeniden milletvekilliğine dönüp dönemeyeceği tartışmasını da başlattı.

TBMM Başkanlığı kaynakları, AYM'nin Berberoğlu hakkında verdiği kararla aynı olduğuna dikkat çekerek, yerel mahkemeden farklı bir tutum gelmemesi halinde Gergerlioğlu'nun da yeniden milletvekili olarak Meclis'e döneceği görüşünde.

Bunun için de Gergerlioğlu'na ilk cezayı veren Kocaeli Ağır Ceza Mahkemesi'nin AYM kararına uyarak, Gergerlioğlu hakkında "yargılamanın yenilenmesinin kabulü, infazın durdurulması ve hükümlülüğünün sona erdirilmesi" yönünde karar vermesi gerekiyor.

Berberoğlu'nun yargılandığı ilk derece mahkemesi olan İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, AYM'nin ilk aldığı hak ihlali kararına uymamıştı. Bunun üzerine AYM, ikinci kez hak ihlali kararını yineleyerek, yerel mahkemenin bu kararı uygulamakla yükümlü olduğuna hükmetmiş, bunun üzerine 14. Ağır Ceza Mahkemesi kararı uygulamıştı.

TBMM Başkanlığı kaynakları da bu süreci anımsatarak, öncelikle gerekçeli karar ve ardından da ilk derece mahkemesinin kararının bekleneceğini ifade ediyorlar. Başkanlık kaynakları, yerel mahkemenin AYM kararının uygulanması yönündeki kararının Meclis Başkanlığı'na ulaşması halinde de Gergerlioğlu'nun milletvekiliğine dönebileceğini ifade ediyorlar.

'Anayasa değişikliği gerekebilir'

Berberoğlu kararıyla ilk kez, milletvekilliği düşürülen bir isim AYM kararı ile milletvekilliğine dönmüş ve yeni bir teamül de oluşmuştu. TBMM Başkanlığı'ndaki hakim görüş, anayasal boşluk nedeniyle Berberoğlu'na yeniden milletvekili olduğu ve şimdi de süreç aynen işlerse Gergerlioğlu'na da milletvekilliği yolu açılacağı yönünde.

Anayasa'ya göre kesinleşmiş yargı kararının, yani Yargıtay'ın milletvekili hakkındaki yargı kararını onaması durumunda ve bunun TBMM Genel Kurulu'nda okunmasıyla, kişinin milletvekilliği düşüyor.

TBMM Başkanlığı kaynakları, söz konusu anayasal düzenleme yapıldığı tarihlerde, AYM'ye bireysel başvuru mekanizmasının olmadığına dikkat çekerek, "Bu konuda anayasal düzenleme yapılarak boşluğun giderilmesi gerekiyor. Bunun için de örneğin 'kesinleşmiş yargı kararının ardından bireysel başvuru yapılması halinde Anayasa Mahkemesi kararı beklenir' gibi bir hüküm konularak, bu tür durumların önüne geçilebilir" görüşü dile getiriliyor.

Bireysel başvuru sistemini, Türkiye gibi sonradan hukuk sistemine dahil eden bazı ülkelerde de benzer durumların yaşandığına işaret eden TBMM kaynakları, Gergerlioğlu'nun da milletvekilliğine dönmesi halinde, bu konuda yeni anayasal düzenlemenin de gündeme gelebileceğine işaret ediyorlar.

'Döneceğim' demişti

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nın HDP ile ilgili kapatma istemiyle hazırladığı ilk iddianameyi AYM'ye gönderdiği 17 Mart'ta, Gergerlioğlu'nun milletvekilliği de, hakkındaki kesinleşmiş yargı kararının aynı gün okunması ile sona ermişti.

Bir süre TBMM Genel Kurulu'ndan çıkmayarak, protesto eylemi yapan Gergerlioğlu, AYM kararının beklenmemesine tepki göstererek, "Enis Berberoğlu'nun burada vekilliğinin düşürüldüğü zamanı hatırlıyoruz. Hepimiz protesto etmiştik ve sonra Sayın Berberoğlu buraya tekrar vekil olarak geri döndü. İkinci defa aynı olayı yaşatmak istiyorlar. Benim de buraya geri döneceğim kesindir" demişti.