Oxford Araştırmacılarından Kara Deliklerde "Dalma Bölgesi" Keşfi

Oxford Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, kara deliklerle ilgili önemli bir keşfe imza attı. Ekip, Dünya'dan 10 bin ışık yılı uzaklıktaki bir kara deliğin "dalma bölgesi"ni ilk kez gözlemledi. Albert Einstein’ın teorilerinde öngördüğü bu bölge, parçacıkların ışık hızına yakın bir hızla kara deliğe doğru sürüklendiği alan olarak tanımlanıyor. Bu buluş, kara deliklerin anlaşılmasında yeni bir dönemi başlatabilir.

Yakınındaki her şeyi yutan kara delikler, dışarıdan giriş sağlanabilse de bu etkileşimin tek yönlü olmasından dolayı uzayın merak uyandıran karanlığı, dış dünyadan birçok bilgiyi saklıyor. Ancak son yapılan bir araştırma, kara deliklerle ilgili kısıtlı bilgilere biraz da olsa ışık tutuyor.

Oxford Üniversitesi'nden bir ekibin kara deliklerle ilgili yaptığı bir araştırma, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergisinde yayımlandı. Gökbilimcilerden oluşan ekip, kara delikleri daha iyi anlamak için X-ışını teleskoplarını ve Uluslararası Uzay İstasyonu'ndan alınan verileri kullandı. Bu ekip, Dünya'dan ortalama 10 bin ışık yılı uzaklıktaki bir kara delikte "dalma bölgesi" adı verilen alanı ilk kez gözlemledi.

Oxford’un fizik bölümünde görev yapan ve araştırmanın başyazarı olan Andrew Mummery, "Bu bölgeyi görmezden geliyorduk, çünkü elimizde veri yoktu" dedi. Mummery, Albert Einstein’ın teorisinin bu "dalmayı" öngördüğünü belirtti ve bunu ilk kez gözlemlediklerini ifade ederek, "Artık anladığımıza göre bunu başka şekilde açıklayamayız" dedi.

Dalma bölgesini özellikle aramaya çıktıklarını belirten Mummery, "İnsanlar bunun imkansız olacağını söyledi, bu yüzden orada olduğunu doğrulamak gerçekten heyecan verici" diye konuştu. Mummery, daha önce de birçok teorisi kanıtlanan Einstein için "Bu noktada kendisine karşı iddiaya girilmesi zor bir adam" yorumunu yaptı.

 Dalma Bölgesi Nedir?

Bilim insanı Albert Einstein, teorisinde parçacıkların bir kara deliğe yaklaşınca yörüngelerini takip etmesinin imkansız olduğunu belirtiyor. Einstein, parçacıkların bunun yerine ışık hızına yakın bir nesneye süratle daldığını ifade ediyor ve bu bölgeye "dalma bölgesi" adını veriyor.

Mummery, kara deliklerin çevresinde yakındaki yıldızlardan gelen maddelerin büyük diskler oluşturduğunu ve bu tarz şeyleri akan bir nehire benzettiğini ifade etti. Mummery, "Dalma bölgesi bir şelalenin kenarı gibidir. Tüm desteğiniz kaybolur ve siz kafa üstü çakılırsınız. Görebildiğinizin çoğu nehir, ama en uçta küçük bir bölge var, temelde bulduğumuz şey bu" diyerek araştırmayı özetledi.

Öte yandan, Oxford araştırmacılarından oluşan başka bir ekibin kara deliğin görüntüleri üzerinde çalıştığı ve daha uzak kara delikleri görüntülemeyi umdukları açıklandı. Bir kara deliğin ilk görseli, 2019'da Olay Ufku Teleskobu (Event Horizon Telescope-EHT) tarafından yayımlanmıştı. Bu kara delik, Dünya'ya 55 milyon ışık yılı uzakta olan M87 galaksisinin merkezinde bulunuyor.

Samanyolu Galaksisi'nde 10 milyon ile 1 milyar arasında kara delik olabileceği tahmin ediliyor. Astronomlar, bu tür kara delikleri, başka bir yıldızın kara deliğin yerçekimine doğru çekilmesiyle tespit ediyor. Albert Einstein, 1916'da ilk kez kara deliklerin varlığı hakkında genel görelilik teorisiyle tahminde bulunmuştu.