Özal'dan 'Dövize Çevrilebilir Mevduat' yorumu: Bilgisizliğin vesikası! İnşallah sonraki iktidarlar ders alır

Özal'dan 'Dövize Çevrilebilir Mevduat' yorumu: Bilgisizliğin vesikası; Kendilerini akıllı, uyanık sananlar böyle bir yol buldular
Özal, 'bilgisizliğin vesikası' olarak tanımladığı sistemin ağır bilançosunu "84-89 arasında bu ödemeleri yapmasaydık aile başına herkese 1 milyon TL para ödeyebilirdik" şeklinde açıklayıp "İnşallah sonraki iktidarlar ders alır" temennisinde bulunmuş.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın dün açıkladığı kur korumalı mevduat sistemi, an itibarıyla ülkenin öncelikli gündemi. Vatandaşlar sistemin detaylarını öğrenmeye çalışırken, ekonomistler de değerlendirmelerini paylaşıyor. Tüm bu gelişmelerin ardından bugün, sosyal medyada 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın 'Dövize Çevrilebilir Mevduat'la (DÇM) ile ilgili yorumları gündeme geldi. Özal, 'bilgisizliğin vesikası' olarak tanımladığı sistemin, vatandaşın sırtına inanılmaz bir yük bindirdiğini ifade ediyor ve sistemi yürüten dönem hükümeti için de "Kendilerini akıllı, uyanık sananlar böyle bir yol buldular" diyor.

'İNŞALLAH BU HATADAN DERS ALINIR'

Dönemin başbakanı Turgut Özal, Milliyet Gazetesi'nin 17 Eylül 1989 tarihli haberinde uygulamayı ve ağır bilançosunu şöyle anlatıyor:

"İnşallah gençlerimiz bundan ders alır. Bir daha böyle hesapsız kitapsız hatalar yaparak, gelecek nesilleri zor taşınan yük altına sokmaz. 84-89 arasında bu ödemeleri yapmasaydık aile başına herkese 1 milyon TL para ödeyebilirdik. 9 bin ilave okul, 900 orta boy fabrika, 500 hastane ve 4 bin km otoyol daha yapardık. 100 bin insan iş sahibi olabilirdi. İşte geçmişin hatalarının bir topluma ne kadara mal olduğunun basit bir bilançosu budur.1970li yıllarda o zaman kendilerini akıllı, uyanık sananlar böyle bir yol buldular. Tam 221 bankaya borçlandık ve Türkiye bunları ödeyemedi."

'BÜTÜN YÜKÜ VATANDAŞA YIKTILAR, BU BORCU SİZ ÖDEDİNİZ'

Özal, söz konusu haberde ayrıca 84-89 arası yaşanan enflasyon-emisyonun ortalama yüzde 50'sinin DÇM ödemeleri yüzünden yaratıldığını söylüyor. Özal, DÇM'lerin yükünün yıllarca halka yüklendiğini vurgulayarak "Benim memurum, işçim, esnafım diyenler, DÇM'nin yükünü vatandaşın sırtına yıktılar, orta direğin sırtına yıktılar. Bu borcu siz ödediniz" ifadelerinde bulunuyor.

DÖVİZE ÇEVRİLEBİLİR MEVDUAT NEDİR, TÜRKİYE'DE İLK NE ZAMAN UYGULANDI?

Dövize Çevrilebilir Mevduat (DÇM) hesapları ilk kez 1967 yılında, dışarıdan döviz girişini teşvik etmek amacıyla açılmıştır.

O dönem yurtdışındaki işçi ve ihracatçılar ilk DÇM hesaplarını açmış, toplamda 3,5 milyar dolar kadar döviz Türkiye'ye girmiştir. DÇM sisteminin para arzı artışına ve enflasyonun hızlanmasına neden olduğunun anlaşılmasının ardından ise kullanımına sınırlandırmalar getirilmiştir.
Fakat 1977 yılının ilk aylarında yeni hesap açılması çok yavaşlamaya başlayınca Merkez Bankası ve bankalar, eski DÇM hesaplarının vadesi gelenlerinin paralarını geri ödemede çok zorlanmaya başlamış, bunun üzerine uygulama 1978 yılında kaldırılmıştır.

Bu borçlar, 1981 yılından itibaren devlet tarafından üstlenilmiştir.