Özgür Özel'den Bakan Muş'a: "Kızılay'ın İlgili Şirketi, Hangi Tarihte, Hangi Kişi ve Kuruluşlara Ne Kadar Bede

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, 6 Şubat depremlerinin peşinden Kızılay'ın çadır satışıyla ilgili Ticaret Bakanı Mehmet Muş'a "Çadır sevkinin hızla ve yeterince yapılmaması, bölgeden hızlı bir göç dalgası yaşanmasına da sebep olmuştur. Kızılay'ın ilgili şirketi, hangi tarihte, hangi kişi ve kuruluşlara ne kadar bedelle çadır satmıştır? Çadır bedeli, konut kirası, gıda vb. ürün ve hizmetlerde yaşanan ürün kıtlığı ve fahiş fiyat artışına sebep olduğu gerekçesiyle ilgili şirket hakkında işlem başlatılacak mıdır" diye sordu.

CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, Kahramanmaraş merkezli depremlerin peşinden Kızılay'ın AHBAP ve Türk Eczacıları Birliği'ne çadır satmasını sual önergesiyle TBMM gündemine taşıdı. Ticaret Bakanı Mehmet Muş'un yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığı'na sual önergesi veren Özel, şunları kaydetti:

"11 Haziran 1868'de Osmanlı Yaralı ve Hasta Askerlere Yardım Cemiyeti adıyla kurulan, Osmanlı Hilali Ahmer Cemiyeti, Türkiye Hilaliahmer Cemiyeti, Türkiye Kızılay Cemiyeti ve son olarak Türkiye Kızılay Derneği adını alan Kızılay'ın Dernek Tüzüğü 7'nci maddesi Kızılay'ın görevlerini sıralamaktadır. Kızılay'ın afet ve güvenli yaşama ilişkin görevleri içinde, 'Afet ve acil durum hallerinde erken dönem iyileştirme, iyileştirme ve tekrardan inşa safhalarında beslenme, besin, barınma, sıhhat ve hijyen alanlarında insani yardım ve hizmet sağlar, eğitim verir, toplumsal ve fizyolojik kapasite geliştirir' yer almaktadır. Kızılay'ın gelirleri içinde, 'Afet hazırlık ve müdahale faaliyetleri sonucunda Kızılay depolarından halka dağıtılan temel afet malzemelerinin tekrardan stoklanması için Devlet tarafınca aktarılacak kaynak' gösterilmektedir. 4123 sayılı Tabii Afet Nedeniyle Meydana Gelen Hasar ve Tahribata İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesine Dair Kanun'un üçüncü maddesi, 'Yiyecek, içecek, giyecek, doğal yardım, çadır ve öteki her türlü göç eder mallar Kızılay'a aktarılır. Bu amaçla toplanan yardımlar derhal doğal afet bölgelerine intikal ettirilir ve doğal afet bölgeleri haricinde kullanılamaz' hükmünü içermektedir. 6 Şubat 2023 tarihindeki Kahramanmaraş depremleri, 11 ilimizi etkilemiş, koordinasyonsuzluk, liyakatsizlik ve arama kurtarma faaliyetlerindeki yetersizlik sebebiyle afete geç müdahale edilmiştir. Olağanüstü halin duyuru edilmesinin peşinden Kızılay Derneği'nin görevi tüzüğünde ve ilgili mevzuatta da açıkça ifade edilmiş olduğu şekliyle, stoklarındaki tüm malzemeleri afet bölgesine göndermekten ibaret olmak durumundadır. Hal böyleyken Kızılay'ın, 46 milyon liraya Ahbap Derneği'ne stoklarında bulunan 2050 tane çadırı sattığı, bunun haricinde Kızılay'dan besin ve konserve satın almış olduğu da kamuoyuna yansımıştır. Kızılay, bununla da yetinmemiş, bölgede sahra eczanesi oluşturmak isteyen Türk Eczacıları Birliği'ne tanesi 140 bin TL'den 5 tane çadır satmıştır. Türkiye'de 81 ilde bulunan 84 milyon yurttaşımız, depremin yaralarını sarmak için seferber olmuşken, Kızılay Derneği'nin kurduğu firmalar vasıtasıyla adeta fırsatçılık yaparak maddi kazanç sağlama yarışına girmesi, kamuoyunun vicdanını yaralamıştır. Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu Yönetmeliğinde stokçuluğun tanımı, 'Olağanüstü hal, afet ve ekonomik dalgalanma dönemleri ile öteki acil durumlarda üretici, tedarikçi ve perakende işletmelerin piyasada darlık yaratan, piyasa dengesini ve özgür rekabeti bozan faaliyetleri ile tüketicinin mallara ulaşmasını engellemiş olan faaliyetleri' olarak yapılmaktadır. Hal bu şekilde olunca Kızılay'ın iştiraki şirketlerin bu süreçte yapmış olduğu faaliyetlerin stokçuluk kapsamında değerlendirilebileceği aşikardır."

"KIZILAY'IN ŞİRKETİ BU ÇADIR SATIŞLARI SONUCUNDA HANGİ HİZMETLERİ BÖLGEYE ULAŞTIRMIŞTIR"

Özel, Bakan Muş'a şunları sordu:

"Deprem günü Kızılay'ın elinde ne kadar çadır stoku vardı, ilk 1 haftada ne kadarını hangi kurum, kuruluş, şirketlere ve kişilere satmıştır? Ticaret Bakanlığı, Kızılay'ın iştiraki şirketler hakkında Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu eliyle denetim yapacak mıdır?

Stoklarında çadır bulunmasına karşın bölgeye çadır ulaştırmayarak, barınma sorununun çözülmesini engelleyen şirketler hakkında işlem yapılacak mıdır?

Depremin ilk günlerinde çadırların bölgeye doğrudan ulaştırılmaması sonucunda mağdur edilerek göç eden, göç ettiği illerde kira fiyat artışlarına maruz bırakılan vatandaşlarımızın yaşadığı sorunların tespit edilerek kira fiyatları ve diğer fahiş fiyat artışlarına yol açan kişi ve şirketler hakkında inceleme başlatılacak mıdır?

Çadırların bölgeye doğrudan ve ücretsiz sevkinin sağlayacağı kamusal fayda ile bu çadırların kişilere ve kurumlara satılmasının getireceği gelir kıyaslandığında, bu satışın etki analizi yapılmış mıdır?

Kızılay'ın şirketi bu çadır satışları sonucunda hangi hizmetleri bölgeye ulaştırmıştır?

Çadır sevkinin hızla ve yeterince yapılmaması, bölgeden hızlı bir göç dalgası yaşanmasına da sebep olmuştur. Kızılay'ın ilgili şirketi, hangi tarihte, hangi kişi ve kuruluşlara ne kadar bedelle çadır satmıştır? Çadır bedeli, konut kirası, gıda vb. ürün ve hizmetlerde yaşanan ürün kıtlığı ve fahiş fiyat artışına sebep olduğu gerekçesiyle ilgili şirket hakkında işlem başlatılacak mıdır?"