Prof. Dr. Dündar: Japonların deprem başarısının sırrı var! Bu sır lazım! Bilim, eğitim, denetim

Japonya, 202 yılının ilk gününde yaşanan şiddetli depremden diğerlerine göre çok az kayıp ve hasarla kurtuldu. Bahçeşehir Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Murat Dündar, hızlı kâr hırsının Türkiye'de yıkımı getirdiğini söyledi. Yeni yıla 7,6 büyüklüğündeki şiddetli depremle uyanan Japonya'da 128 kişi hayatını kaybetti, bazı binalarda hasar oluştu. Bahçeşehir Üniversitesi Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Doktorasını Japonya'da tamamladı. Dr. Murat Dündar, bilim, eğitim ve kontrolün zararı en aza indireceğini söyledi. Prof. Dr. Murat Dündarand'a göre; Önemli fay ve volkanik bölgelerde yer alan Japonya, 1923 yılında 100 binden fazla insanın ölümüne yol açan Kanto depreminden büyük bir ders aldı. Dündar, Japon inşaatlarının kararname kapsamına girdiğini belirterek, Japonların depremi hayatın bir parçası olarak görebildiğini ve ona göre hareket ettiğini kaydetti. Dündar, 1995'te 6 bin 200 kişinin ölümüne yol açan Kobe depreminin ardından binaların depreme tepkisini test etmek üzere merkezler kurulduğunu vurgulayarak, "Bu merkezlerde belli büyüklükteki binalara yapay deprem uygulanıyor. Özel kameralarla donatılmış yapıların depreme karşı tepkisi saniye saniye test ediliyor. Öncelikle yıkımın nerede gerçekleştiğini, en zayıf noktaların nerede olduğunu ve yıkımın nasıl gerçekleştiğini belirliyoruz. "Gerekli tedbir alınacaktır" dedi.

TECRÜBE 8 YILLIK TECRÜBE! Depremden korunmada bilim ve eğitimin çok önemli olduğunu söylüyor. Dr. Murat Dündar, mimar ve mühendislerin sıkı bir eğitimden geçtiğini ve bu testlerin ömür boyu sürdüğünü söyledi: "Japonya'da mimar ve mühendislerin sınav başarısına bağlı olarak iki tür belge alınıyor. Alt kategoride sertifika alanlar küçük yapılar ile ilgili projeler yürütebilirler. Bir üst sınıf sertifikasyonda başarılı olanlar daha büyük yapılara da proje üretebilmektedirler. Sınava girenler bu konulardan mezun olsalar bile çalışamazlar. Sertifika almak mimara ömür boyu yetki vermez. Kariyerinde ilerlemek isteyenler bu periyodik sınavları geçmelidir. Mesela 85 yaşındaki doktora profesörüm Shigeyuki Okazaki, mesleki tecrübesine ve yaşına rağmen mimar olarak işine devam etmek için geçen yıl yeterlilik sınavını geçti.'' SÜREKLİ EĞİTİM Prof. Dr. Murat Dündar, Japonya'da deprem bilincinin toplumda ve araştırmalarda çok görünür olduğunu belirtti. Depremle yaşamanın öğretilmesinin anaokulundan itibaren başladığını kaydeden Dündar, bu öğretimin her zaman devam ettiğini fark etti. Deprem durumunda bunu kimin yapacağının önceden planlandığını vurgulayan ünlü mimar, Japonya'daki kalışından şu örneği verdi: "Bulunduğum yerde herkes sorumluydu. Ben iletişimden sorumluydum. Bazıları insanları yönlendirmekten, bazıları ise lojistikten sorumluydu. Bu planlama en küçük idare olan haneden başlamıştır. Bina olarak, arsa olarak, mahalle olarak devam etti. Sürekli olarak zorunlu deprem tatbikatları yapılıyor ve bu tatbikatlara katılmayanlara ceza kesiliyor. Tatbikatlara katılanlar toplanan parayla ödüllendirilecek.'' TOPLUM HATALARI CEZALANDIRIR Prof. Japonların işlerini çok ciddiye aldıklarını fark ettim. Dr. Dündar, denetim yetkililerinin belirli yetkilere sahip olduğuna ve inşaat işlerinin her aşamasında sıkı denetim yapıldığına dikkat çekti. Dündar, depremle ilgili en ufak bir hata yapan firmaların affedilmediğini, toplumun onları onlardan uzak tuttuğunu ve iş yapmamakla cezalandırdığını belirtti. Murat Dündarand'a göre ülkemizdeki deprem yönetmeliğinde hata yok ama uygulamada eksiklikler var. Dündar, denetim şirketlerinin inşaatın her aşamasında daha aktif olması gerektiğini belirterek, "Bakanlığın denetim şirketlerini ataması doğru ama o şirketlere de ceza verilmesi gerekiyor. Sahada ortaya çıkan dolaylı mali ilişkinin tamamen kesilmesi gerekiyor. . Sınavda üniversite mezunu mühendis ve mimarların doğrulama ve imza yetkilerinin tamamlanması gerekmektedir. "Deneyimsiz müfettişler hata yapabilir" dedi.

HIZLI KÂR ARZUSUNUN GETİRDİĞİ KÂR!

Profesör, 6 Şubat depreminin ardından Japon heyetiyle birlikte depremin zarar verdiği Hatayandi'de araştırma yaptı. Dr. Murat Dündar, yıkılan binaların bir kısmının yeni olduğunu fark ettiğini söyledi. İnşaat aşamasında ciddi üretim hataları yapıldığını hatırlatan Dündar, özellikle binaların inşaatı sırasında beton ve ankraj sorunlarının hızla ortaya çıktığını söyledi. Dündar, bunun arkasında bazı girişimcilerin yatırımlarını hızlı kazanca dönüştürme arzusunun olduğunu belirtti.

ONAYLAMA YAPILMALIDIR!

Prof. İstanbul'da beklenen depremle ilgili görüş bildirdi. Dr. Murat Dündar, binanın ömrünün yaklaşık 60 yıl olduğunu belirterek, şöyle konuştu: "Depremde yıkılan binaların bir kısmı 20-30 yaşında. Bunların arasında daha yeni binalar da var. Ülkedeki ekonomik realitemiz göz önüne alındığında, Binaların tamamını yıkıp yeniden yapmak mümkün değil. Bu yapılar uzmanlarla araştırılarak güçlendirilebilir. Bu sayede binalar daha düşük maliyetle daha güçlü hale getirilebiliyor.