Prof. Dr. Sözbilir'den korkutan uyarı: 7.2'lik deprem meydana gelebilir

Dokuz Eylül Üniversitesi'nde (DEÜ) Deprem Araştırma ve Uygulama Merkezi (DAUM) Müdürü ve Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, geçtiğimiz günlerde meydana gelen Balıkesir'deki depremlerin 2 farklı fay üzerinde meydana geldiğini belirterek, "Balıkesir ili ölçeğinde 7.2 büyüklüğüne varan deprem üretme potansiyeline sahip faylar var" dedi.

STRES BİRİKİMİ 76 YILDIR DEVAM EDİYOR

Balıkesir'de, 29 Ağustos günü art arda 3.7, 3.4 ve 3.4 büyüklüğünde 3 deprem meydana geldi. DAUM Müdürü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir, 3 depremin Asos yakınlarında, Edremit fayı ile Tuzla fayının kesiştiği yerde yaşandığını söyledi. Prof. Dr. Hasan Sözbilir, bölgede maksimum 7.2 büyüklüğünde bir deprem yaşanabileceğini belirterek, Edremit fayının 1944 yılında can ve mal kayıplarına yol açan 6.8 büyüklüğündeki depreme neden olduğunu hatırlattı. Sözbilir, Edremit fayı üzerindeki stres birikiminin 76 yıldır devam ettiğine dikkati çekti.

"7.2 BÜYÜKLÜĞÜNE VARAN DEPREM ÜRETME POTANSİYELİNE SAHİP FAY VAR"

Balıkesir fayının Gökçeyazı segmentinin 2000 yıldır yıkıcı deprem üretmediğini anlatan Prof. Dr. Sözbilir, 2012-2014 yılları arasında Türkiye Paleosismoloji Projesi kapsamında yaptıkları hendek tabanlı paleosismolojik çalışmanın sonuçları hakkında bilgi verdi. Sözbilir, şöyle konuştu: "Bölgede son yaşanan 2 ya da 3 büyüklüğündeki depremler küçük ölçeklidir. 1953'te ve 1944'te 6.8 ve 7.2 büyüklüğündeki depremler olmuş. Yenice, Gönen ve Edremit fayının ürettiği depremlerde can ve mal kaybı yaşanmış. Dolayısıyla Balıkesir ili ölçeğinde 7.2 büyüklüğüne varan deprem üretme potansiyeline sahip faylar var. Bölgede birbirinden bağımsız 24 tane fay parçası bulunuyor. Bu faylarda 2012 yılında hendek çalışmaları yapıldı ve tarihsel dönemde hangi depremlerden sorumlu oldukları ortaya çıktı. Özellikle Gökçeada Ovacık gibi segmentlerde yakın gelecekte deprem üretme potansiyeli bulunduğu ortaya çıktı. Gökçeyazı'da yaklaşık 2 bin yıldır kırılma olmadı fakat fayın deprem tekrarlama aralığı bin yıl. Dolayısıyla bu tür faylara sismik boşluk diyoruz. 2012'de başlatılan çalışma kapsamında 2023'e kadar 485 adet fayın kesilerek geçmişinin ve deprem tekrarlama periyodunun ortaya çıkarılması hedefleniyor. Balıkesir'in il afet risk azaltma planı ve kentsel dönüşüm çalışmalarında Gökçeyazı segmentine göre deprem senaryosu hazırlanması ve fay üzerinde kalan bina yapı stoğunun çıkartılması, iyileştirme çalışmalarının yapılması gerekiyor."

"FAY YASASIYLA İLGİLİ ÇALIŞMALARIN TAMAMLANMASI GEREK"

Balıkesir'deki Edremit fayında yürütülen çalışma kapsamında deprem tehlike analizinde kullanılması gereken parametreleri elde ettiklerini belirten Prof. Dr. Hasan Sözbilir, art arda yaşanan küçük ölçekli sarsıntıların öncü bir depremin habercisi olabileceği gibi eski bir depremin artçısı da olabileceğini söyledi. Bölgede dikkatli olunması gerektiğini hatırlatan Sözbilir, "Bazı fayların kırılma zamanı geçmiş, bazılarının da yakınlaşmış. Fay yasasıyla ilgili çalışmaların bir an önce tamamlanması gerekir. Bu da fayların üzerinde hendek açılması esasına bağlı olarak değişecek. Hendek çalışması tamamlanmadığı sürece bu yasa uygulamaya geçemez" dedi.

"SON 7.2'LİK DEPREM 1953'TE OLDU"

Balıkesir'de 24 fay segmentinin kendi başına deprem üretme potansiyeline sahip olduğunu vurgulayan Dr. Sözbilir, maksimum 6 ile 7.2 arasında büyüklüğe sahip depremin yaşanabileceğini söyleyerek, "Son olarak 1953'de Yenice-Gönen fayı 7.2 büyüklüğünde deprem üretti. Edremit Balıkesir ve Simav fayları da bu büyüklükte deprem üretebilir. Fay yasası depremden kaynaklanacak zararların azaltılması için çıkarılacak. Deprem olduğunda fay üzerindeki binaların zarar görme olasılığı yüksek. Biz bu yapıları önceden belirleyip, tehlikeli fay bölgesinden uzaklaştırırsak ya da güvenli hale getirirsek depremden göreceğimiz zarar azaltılmış olur. Bundan sonra fay yasası kapsamında şehrin nasıl büyüyeceği de belirlenecek. Biz ekip olarak teknik kıstasları çıkaracağız" diye konuştu.

"FAY YASASI 2021'DE YÜRÜRLÜĞE GİRER"

Genç bir ekiple Kırkağaç ve Menemen faylarında çalışma yaptıklarını söyleyen Sözbilir, Batı Anadolu ölçeğinde her ay bir fayı kesip incelediklerini belirtti. Balıkesir Valiliği düzeyinde yapılması gereken çalışmaların da olduğunu dile getiren Sözbilir, 24 fayın kesilip incelenmesi gerektiğine dikkat çekerek şunları söyledi: "Fayların geçmişini bilmediğiniz sürece deprem master planını sağlıklı bir şekilde yerine getirmemiz olanaksız. Balıkesir çevresinde Gökçeada Ovacık segmentini incelediğimizde 125 metrelik bir zon boyunca bir yapılaşma kısıtlaması geliyor. Yapılaşma yasağı nedeniyle bazı binalara izin verilecek bazılarına verilmeyecek. Hastane, okul gibi binaların fayın üzerinde olması engellenecek. Çünkü deprem olursa yoğun nüfus zarar görebilir. Çalışmalar İçişleri Bakanlığı, AFAD ve üniversiteler bünyesinde yürütülüyor. Yaklaşık 2-3 ay içinde yasanın teknik kısmını bitireceğiz. Daha sonra meclis aşaması başlayacak. 2021'in başında büyük olasılıkla fay yasası yürürlüğe girmiş olur."