Radyoların TOP 40 listeleri nasıl oluşturuluyor?

Radyoların TOP 40 listeleri nasıl oluşturuluyor?

Radyoların TOP 40 listeleri nasıl oluşturulu... Ender Uslu“Müzik'' ve “Radyo'' İki ayrı sektör gibi görünseler de aslında birbirlerinin “Mütemmim cüz''ü dür… “Ayrılmaz Parça'' diye çevirebiliriz Türkçeye. Örneğin dolmakalem ile kapağı mütemmim cüzdür. Bir...

Ender Uslu

“Müzik'' ve “Radyo'' İki ayrı sektör gibi görünseler de aslında birbirlerinin “Mütemmim cüz''ü dür… “Ayrılmaz Parça'' diye çevirebiliriz Türkçeye. Örneğin dolmakalem ile kapağı mütemmim cüzdür. Bir ev ile kapısı aynı şekilde mütemmim cüzdür. Radyo ile müzik de birbirlerinin mütemmim cüzüdür diyebiliriz.

Radyolar kendi formatlarına göre kullandıkları müzik ile vardırlar. Yani radyoların ham maddesi müziktir. Diğer taraftan bakarsak müziğin de kitleye ulaşması için iletişim araçlarına ihtiyacı vardır. Dijital ortam, televizyon, radyo gibi. Radyo bu mecralardan en önemlisidir. Radyolar hedef kitlelerinin beğenisine uygun parçalardan oluşan müzik eserlerini dinleyicilerine en uygun zamanda, en güzel biçimde sunmayı amaç edinirler. Onun için radyo direktörleri kendi formatlarına uygun her yeni parçanın çıkışında heyecanlanırlar ve dinleyicilerine bunu aktarmak için can atarlar. Bu, her müzik eseri, her radyoya uygundur anlamına gelmesin. Örneğin bir pop şarkıcısı bir alaturka şarkı yapar ise; bu şarkıcının “Beni pop radyolar neden çalmıyor?'' diye sorması çok doğru değildir.

Müzik eserlerinin dinleyiciler nezdinde ömürleri vardır. Ancak klasikleşmiş bir eser ölümsüzdür. Pop şarkılarının ömürleri ise klasikleşmemişlerinin haricinde birkaç ay ile sınırlı oluyor. Müzik ile beslenen radyoların şarkı çalma şekli de şöyledir. Her müzik radyosu genelde her hafta değişen bir Top 40 listesi düzenler. Bu listenin ilk 10 veya 15 şarkısı “A'' veya “Hit'' kategorisinde olup, bu kategorideki bir şarkı 3 veya 4 saatte bir tekraren yayınlanır. Geri kalan 25-30 şarkı ise “B'' veya “Medium'' kategorisinde olup bu kategorideki şarkılar da 6 veya 7 saatte bir tekrar eder…

Bir şarkı piyasaya çıkıp, radyocu da o şarkıyı radyosunda yayınlamaya karar verdiyse, önce bu Top 40 listesine aşağı sıralardan girer ve dinleyiciler şarkıyı sevdikçe listelerin üst sıralarına doğru yol alır…

Bu şarkılardan bazıları en yukarıya kadar çıkar sonra yavaş yavaş geri döner. Bazıları ise beğenilmez ve kısa sürede liste dışına çıkar.  Bir şarkı listelere alınsa dahi ortalama ömrü birkaç ay ile sınırlıdır. Onun içindir ki yapım şirketleri veya şarkıcılar yeni şarkıları uygun zamanlarda piyasaya sürerler. Radyocular ne yapar?

Radyocular devamlı etrafı gözlerler. Rakip radyolar ne yapıyor? Hangi şarkıyı çalıyor? Hangi şarkı yükseliyor? Hangi şarkı düşüyor? Bu soruların cevaplarını çeşitli yollar ile arayıp bulmaya çalışırlar. Piyasa hareketlerini öğrenmek için de önceleri çok olanak yoktu. “İstiklal Caddesi’ndeki kasetçiler en çok hangi şarkıyı çalıyor?..'' “Gece kulüplerinde en çok hangi şarkı istek alıyor?..'' gibi soruların yanıtları radyocuların en çok başvurduğu piyasa araştırma yollarıydı.

Günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte bu piyasa araştırmalarının yöntemleri de değişti. Teknolojik oldu. Müzik parçalarını ve radyoları, televizyonları takip edip raporlayan araştırma şirketleri oluştu; yeter ki paradan haber ver. Örneğin bir yapımcı bir şarkıyı piyasaya sürdü. Bu şarkının takibi için bu araştırma şirketlerinden biriyle de anlaşma yaptı. Şimdi iş bu araştırma şirketinin takip ettiği radyoları teknolojik olarak dinlemeye almak... “Bu nasıl oluyor?'' derseniz, şöyle:

Dinlenecek şarkı sisteme kayıt ediliyor. Daha sonra radyolar ve televizyonlar sistem tarafından dinlemeye alınıyor. Ta ki şarkı bir istasyonda çalınmaya başladı, işte o zaman sistem kendi hafızasındaki şarkıyla eşleştirip bu veriyi kaydediyor. Günün, haftanın veya belirlenen zamanın sonunda hangi istasyonlarda kaçar defa çalınmış ise şarkı, bu da o şarkının erişim (Reach) oranını veriyor.

Buraya kadar her şey yolunda. Şarkının nerelerde kaçar defa çalındığı raporu şarkının yapımcısına ve abonelere servis ediliyor. Radyolar bu verilere bakıp kendi Top 40 listelerini hazırlıyorlar. Şarkılar radyo istasyonlarında çokça çalındıkça listelerde de yükselmeye devam ediyor.

Harika bir iş olmuş bu değil mi?

Evet muhteşem olmuş. Ancak, “Bizim insanımız her şeyde olduğu gibi bu sistemde de açığı yakalamış mıdır?'' Diye düşünmeden kendimizi alamıyoruz.

Örneğin şöyle bir şey olabilir mi?

Belli başlı radyoları dinliyorlar zaten ama bazı küçük çaptaki radyolar veya internet radyoları bu sisteme girmek isterse eğer “parası mukabili'' onları da dahil ediyorlar sisteme araştırma şirketleri.  Yani adı sanı duyulmamış bir yerel radyo veya internetten yayın yapan bir radyo sisteme dahil olmak isterse eğer, bir miktar para karşılığında sisteme dahil oluyor ve bu radyonun çaldığı şarkılar da araştırma şirketi tarafından dinlemeye alınıyor haliyle. Bu radyo da diğer büyük radyolar gibi her şarkı çalındığında raporlamayı etkiliyor ve çalan şarkının erişimini otomatik olarak yükseltiyor dolayısıyla. İnternet radyoları veya herhangi bir yerel radyonun dinleyici kaygısı pek olmadığından. Şarkının çalınması başına para kazanmak işlerine geliyor olabiliyor. Örneğin bir yapımcı dese ki “Al sana şu kadar para. Benim şarkıyı günde 20 defa çal, 30 defa çal, 40 defa çal'' Hiçbir reklam girdisi olmayan, “dinleyici kaçar'' kaygısı da olmayan bir radyo bu teklifi rahatlıkla kabul edebilir. Peki o zaman ne olur? O şarkının erişimi para ile, haksız yere yükselmiş olur. Diğer radyolar da bu erişim yükselmesinin sahte olup olmadığına bakmadan adı geçen şarkıyı Top 40 listelerine alırlar. Bir bakarız ki abuk sabuk şarkılarla dolu bir radyolar güruhu oluşmuş.

Sonra? “Neden bu radyolar dinleyici kaybediyor?'' diye paneller, konferanslar, makaleler, uzmanlar, reklam guruları, pazarlama dâhileri filan toplanır. Bu işin çözümüne kafa patlatırız…

Diyeceğim şu dur ki:

“Bu böyle yapılıyor.'' Diye bir iddiamız yok. Biz sadece “yapılırsa''nın önlemini almak gerekir diye uyarımızı yapalım. Unutmayalım; Programlar yazdırıp Youtube’a yüklenen şarkıların tıklanmasını arttıran bir milletin fertleri olarak İşin içine ne kadar teknoloji girerse girsin biz o teknolojiyi kendi yarattığımız teknolojilerimizle alt etmeyi de biliriz.

"Radyoların TOP 40 listeleri nasıl oluşturuluyor?" haberi, 22 Kasım 2016 tarihinde yazılmıştır. 22 Kasım 2016 tarihinde de güncellenmiştir. Kültür Sanat kategorisi altında bulunan Radyoların TOP 40 listeleri nasıl oluşturuluyor? haberi 2016 yılına aittir. Bu haberin yanı sıra sayfamızda birçok güncel bilgi ve son dakika haberler yer almaktadır. Radyoların TOP 40 listeleri nasıl oluşturuluyor? 2024 konusundaki bu haber içeriği objektif bakış açısının yansımasıdır. Kültür Sanat konusunda 29 Mart 2024 tarihlidir, bugüne ait güncel gelişmelerden haberdar olmak için bizi Twitter ve Facebook sayfalarımızdan takip edin.

Hubbard Editör

YORUM YAZ

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
SON HABERLER
  1. 04:03 Şarkı Sözlerindeki Evrim: 1980'den 2020'ye İngilizce Müziğin Dönüşümü
  2. 01:19 Yavaş, Altınok'a Cumhuriyet Kulesi'ni sordu
  3. 01:18 Yavaş’tan Altınok’a çağrı: "Çocuklarınızın KPSS’de kaç puan aldıklarını bir açıklayın"
  4. 00:35 Korkunç kaza: 45 kişi hayatını kaybetti
  5. 00:28 Oy Kullanmayanlara 31 Mart'ta 475 TL Para Cezası Geliyor!
  6. 00:19 YSK duyurdu: “Oy sayımında iftar molası olmayacak”
  7. 00:13 Fed, faiz indirmek için aceleye gerek olmadığını belirtti
  8. 00:13 Bakan Vedat Işıkhan'dan Emeklilere Maaş Açıklaması Geldi!
  9. 00:05 Lahana: Faydaları ve zararları hazırlama yöntemine göre değişiyor!
  10. 00:04 250 Bin TL'ye yatırım yapın, maaşınız iki katına çıksın!
  11. 00:03 Endişe verici artış: Gençlerde kolon kanseri vakaları patlıyor!
  12. 00:03 Dikkat! Gelir Vergisi Beyanname Süresi Değişti!
  13. 00:03 Erdoğan'dan seçmene çağrı: Sandıklar namusumuza emanet
  14. 00:03 Ekrem İmamoğlu, 14. Kent Lokantası'nın açılışını gerçekleştirdi: "Cumhurbaşkanı bile gelebilir"
  15. 00:01 Korkunç Zincirleme Kaza: 3 Can Kaybı, 8 Yaralı!
  16. 00:00 İspanya, Nelson Kasırgası'nın etkisi altında: 4 kişi hayatını kaybetti
  17. 23:48 Son Dakika: Oy Kullanmayanlar 300 TL ceza ödeyecek
  18. 23:37 Akşener'in öfkesi neden seçimlere yakın zamanda arttı?
  19. 23:27 Avcılar'da Korkunç Olay: Tartıştığı Eşini Çocuklarının Gözü Önünde Öldürdü!
  20. 23:07 Uraz Kaygılaroğlu ve Berna Koraltürk'ten Paylaşımlar Soru işareti Uyandıran Cinsten!
Kültür Sanat Haberleri