Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir'den F-35 açıklaması

Demir, ''F-35 programından hiçbir ülke tek taraflı çıkartılamaz demiştik. ABD’nin son mektubu bizi haklı çıkardı, dialog başlayacak'' dedi.

Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, Bursa Teknik Üniversitesi Uzay Havacılık ve Savunma Sanayii Topluluğu’nun online düzenlediği 4. Lagari Havacılık ve Savunma Günleri’nin açılışında konuşma yaptı. Burada F-35 programı hakkında konuşan Demir, ABD'nin Türkiye'yi F-35 programından çıkarmasının hukuki bir zemini olmadığına dikkat çekerek, “Yakın bir zaman önce ‘F-35 programından hiçbir ülke tek taraflı çıkarılamaz’ demiştik. ABD’nin son mektubu bizi haklı çıkardı, diyalog başlayacak” dedi.

Ekonomi Muhabirleri Derneği üyeleriyle bir araya gelen Demir, F-35 programı için imzalanan mutabakat zaptını hatırlatarak “Bu metne göre herhangi bir ortağın buradan çıkartılması ancak bütün ortakların oybirliğiyle olur veya kendisi çekilir." dedi.

''Hukuki zemini yok"

Demir, "Bunun hiçbirisi gerçekleşmediği halde ‘Türkiye’yi çıkardım’ açıklamalarının bir hukuki zemini yoktur” ifadelerini kullandı.

F-35'te yeni dönem

İsmail Demir, "Uçaklarımızla ilgili oluşan haklarımızın zayi olmaması, müttefiklik ruhuna da aykırı olmayacak şekilde bir çözüm bulunmasıyla ilgili ABD ile bir diyalog süreci başlayacak" dedi.

F-35 programı nedir?

Türkiye F-35 programına, Ortak Mutabakat Zabtı ile ortak üretici olarak katılmıştı. Programın katılımcıları Türkiye’nin yanı sıra ABD, İngiltere, İtalya, Hollanda, Avustralya, Danimarka, Kanada ve Norveç’ten oluşuyordu.

2006’da katılımcıların imzasına açılan ve Türkiye’nin 26 Ocak 2007’de imzaladığı Ortak Mutabakat Zabtı feshedilmiş ve yeni mutabakat metnine Türkiye’ye dahil edilmemişti.

Türkiye ilk etapta 100 adet F-35A uçağı almayı taahhüt etmişti.

2018’de 4 F-35 uçağının mülkiyeti Türkiye’ye verilmiş ancak uçaklar ABD’de, Türk pilotların da katıldığı eğitim programlarına tabi tutulmuştu. Daha sonra ise 2 F-35 uçağının daha mülkiyeti verilmişti.

Ancak Türkiye ile ABD arasında Rusya’da satın alınan S-400 hava savunma sistemleri nedeniyle yaşanan krizle bu 6 uçak Türkiye’ye transfer edilmemiş ve ABD’nin 2020 Savunma Bütçesi kapsamında bunların ABD Hava Kuvvetleri için alınması kararlaştırılmıştı.

Türkiye ayrıca uçak için 1005 parça üretiyordu. Türk firmalarının da bu üretime katılımı büyük oranda askıya alınmıştı. ABD’nin Aralık 2020 itibarıyla da 1005 parçanın tamamı için yeni tedarikçiler buldu.