Seçim yasasında değişiklik hazırlığı: Tarikatların ve cemaatlerin önü açılacak

Türkiye gündemini organize suç örgütü lideri Sedat Peker'in ciddi iddialarla dolu videoları belirliyor. Bütün bunlar yaşanırken, dün akşam AK Parti Genel Başkanvekili ve İstanbul Milletvekili Numan Kurtulmuş Kanal 7'de Mehmet Acet'in Başkent Kulisi adlı programına konuk oldu. Kurtulmuş'un söyledikleri önemliydi. Seçim sisteminde yapılması planlanan değişikliklere dair kritik ipuçları verdi.

Daraltılmış seçim bölgesi ve seçim barajı

Kurtulmuş, büyük şehirlerde toplumun büyük bir kesiminin oy verdiği kişiyi tanımadığını söyledi ve "Buralarda daraltılmış seçim bölgesi olacak. Bunun daha demokratik bir hamle olacağını düşünüyoruz" ifadelerini kullandı. Öte yandan 1980 darbesinden bu yana tartışılan seçim barajına dair de programın moderatörü Mehmet Acet, Yeni Şafak'taki köşesinde önemli bir yazı yazdı. Acet, seçim barajının düşürüleceğini söyledi ancak yüzde 7'ye mi yoksa yüzde 5'e mi düşürüleceği konusunda henüz kararsızlık olduğunu kaydetti.

Erken seçimin önünü tıkıyor

Acet, muhalefetin erken seçim baskısına ilişkin de önemli bir noktaya değindi. Anayasaya göre siyasi parti yasalarında yapılacak değişikliklerin yürürlüğe girmesinden sonraki bir yıl içerisinde seçim yapılamadığını hatırlatan Acet, "Bu da AK Parti ve MHP açısından erken seçim seçeneğinin sadece sözde değil, niyette de olmadığına işaret ediyor" ifadelerini kullandı.

Gezici: AK Parti her seçimde kaybetme korkusu yaşıyor

Odatv'den Hazar Şahsuvar, bütün bu tartışmalara ilişkin kamuoyu araştırma şirketleriyle konuştu. Gezici Araştırma Merkezi Başkanı Murat Gezici, AK Parti'nin her seçimde kaybetme korkusu taşıdığını öne sürerek "Bu nedenle tedbir amaçlı sürekli seçim sistemini değiştirmeye yöneliyor. Örneğin 2014 yerel seçiminde büyükşehir yasası, 2018 başkanlık sisteminde de bunu gördük" diye konuştu.

Gezici, AK Parti iktidarının mevcut politikaları değiştirmek yerine seçim sistemini kendi kazanacağı şekilde değiştirerek kazanma yoluna gittiğini öne sürdü. Gezici sözlerini şöyle sürdürdü:

Ancak bir zaman sonra, kendisine sadece zaman kazandırdığı anlaşılan, değiştirilmiş seçim sisteminde kaybettiği görülüyor.  2019 yerel seçimlerinde AK Parti, İstanbul, Ankara ve birçok büyükşehiri kaybetti. 2018 Cumhurbaşkanlığı seçimlerini ise çok küçük bir farkla kazandı. O yüzden sistemi değiştirmeye devam etmek istiyor.

AK Parti'nin başkanlık sistemiyle birlikte oy kaybına devam edeceğini öne süren Gezici, "Cumhurbaşkanı olsa dahi Meclis'i kaybedeceğini biliyor. Meclis başkanlığının kaybedilmesi, bizzat Meclis'i kaybetmek demek" ifadelerini kullandı.

"Tarikatlar, cemaatler güçlenecek ve önleri açılacak"

Numan Kurtulmuş'un bahsettiği daraltılmış seçim bölgesinin tehlikeli olduğunu söyleyen Gezici, tarikat ve cemaatlere dikkat çekti. Bu sistemin kutuplaşmayı artıracağını kaydeden Gezici şu ifadeleri kullandı:

Yeni bahsedilen dar seçim seçim sistemi, Türkiye'nin ana caddelerinden ara sokaklarına girmeyi sağlayacak seçmeni daha da derinleşen bir kutuplaşmaya doğru itecek. Artık bireysel, bağımsız milletvekili sayısı artacak. Örneğin cemaatler, tarikatlar, mezhepler üzerinden, memleketçilik üzerinden siyasetin önü açılacak bu vahim bir durum ve korkutucu. Siyasette, Meclis'te siyasi düşünceler yerine mezhepçilik, cemaatçilik üzerinden siyaset yapılabilir.  Bu süreçte meclis renkli, çoğulcu görünse de Türkiye bu sisteme hazır değil!

"En çok HDP etkilenecek, CHP sahil kentlerine hapsolacak"

Daraltılmış seçim bölgesi sisteminin muhalefet partilerine etkisini değerlendiren Gezici, en çok HDP'nin etkileneceğini, CHP'nin ise sahil kentlerine hapsolacağını söyledi. Gezici şöyle devam etti:

HDP’nin Adana, Mersin, Aydın ve İstanbul gibi metropollerden vekil çıkarmasını engelleyeceği gibi milletvekili sayılarını da ciddi ölçüde düşürecektir ve özellikle de MHP’nin milletvekili sayısı da biraz düşecektir. Fakat bu yasa 30 büyükşehirde geçerli olursa MHP kırsalda olduğundan daha fazla etkilenmeyecektir. En fazla HDP etkilenecektir. Bu model CHP’yi de büyük kentler ile sahil kentlerine hapsedecektir. Yöntemin uygulanması durumunda CHP‘nin halen milletvekili çıkarabildiği Konya, Kayseri, Kahramanmaraş ve Malatya gibi Anadolu kentlerinden vekil çıkarması imkansız hale gelebilir. Ancak bu yöntem “ülke barajı” uygulamasını fiilen ortadan kaldırdığı için siyasi sistemde farklı partileri çeşitli ittifaklara zorlayacaktır.

Sencar, Turgut Özal'ı hatırlattı

Yeni seçim sistemine ilişkin görüş bildiren bir başka kamuoyu araştırmacısı MetroPoLL Araştırma'nın başkanı Özer Sencar ise Turgut Özal'ın hemen her seçimden önce seçim kanununda değişikliğe gittiğini hatırlattı. Sencar, AK Parti'nin de henüz karar vermediğini düşündüğünü belirterek şu ifadeleri kullandı:

Bekleyelim bir çıkarsınlar tekliflerini. İktidarlar daima seçimlerden önce seçim yasasını kendilerine uygun hale getiririler. Özal neredeyse her seçimden önce seçim yasasını değiştirmiştir. Bir iktidar seçimden önce seçim yasasını neden değiştirir? Kendi lehine avantaj sağlamak için...