ÇIN, MAGLEV TRENLERLE SEYAHATTE DEVRIM YARATMAYI HEDEFLIYOR
Çin, ‘maglev’ olarak anılan manyetik raylı tren sistemiyle seyahatte devrim yaratabilecek yüksek hızlı tren teknolojisinin sınırlarını zorluyor.
Çin’de yolcular, yakın zamanda yüksek hızlı maglev trenlerinde saatte 1000 kilometre hızla ilerlerken, akıllı telefonlarında yüksek çözünürlüklü videolar izleyebilir ve çevrimiçi oyunlar oynayabilirler.
Şu anda Çin'deki en hızlı tren saatte 350 kilometre hıza ulaşabiliyor ve bu trenlerde uzun tünellerde bile 5G bağlantısı çalışıyor.
TRENI RAYDAN ÇIKARABILIR, ÇÜNKÜ...
Henüz geliştirme aşamasında olan Çin’in yeni nesil yüksek hızlı manyetik trenleri, manyetik kaldırma kullanarak ticari uçakların hızını aşabilecek şekilde tasarlanıyor. Telefonlar ve baz istasyonları arasındaki iletişimi neredeyse sonik hızlarda sürdürmek büyük bir zorluk olarak öne çıkıyor.
Tren hareket ederken sinyal frekansı kayıyor ve veri aktarımı için gereken sabit yüksek frekanslı sinyalleri bozuyor. Baz istasyonlarını vakuma yakın tüplere kurmak da zor; çünkü titreşimler sebebiyle bir anten yerinden çıkarsa, yüksek hızlı treni tehlikeye atabilir.
BILIM İNSANLARINDAN ÇÖZÜM ÖNERISI
South China Morning Post'un haberine göre, Mobil İletişim Ulusal Anahtar Laboratuvarı'ndan Prof. Dr. Song Tiecheng liderliğindeki araştırmacılar, vakuma yakın tüpün iç duvarı boyunca iki paralel kablo döşeyerek baz istasyonu kurulumunu basitleştirecek bir çözüm önerisi getirdi. Bu özel kablolar, elektromanyetik sinyaller yayarak akıllı telefonlar ve mobil ağlar arasında istikrarlı bağlantılar kurulmasını sağlıyor.
Böylece, verimli kodlama teknikleri uygulanarak ve temel sinyal parametrelerinde ince ayarlar yapılarak frekans kaymalarından kaynaklanan kesintiler en aza indirilebilir. İlk bilgisayar simülasyonları, bu yaklaşımın veri iletimi sırasında 5G standardı altında istikrarlı iletişimi desteklediğini doğruluyor.
VAKUM TÜP HATTI İÇIN ONAY BEKLENIYOR
Çin Havacılık ve Uzay Bilim ve Sanayi Şirketi'nin Manyetik Levitasyon ve Elektromanyetik Tahrik Genel Departmanı'ndan mühendisler bu araştırmaya katıldı. Şirket, kısa süre önce Shanxi eyaletinin Datong kentindeki dünyanın en büyük vakum tüplü maglev tren araştırma üssünde tam ölçekli prototip araçlar üzerinde yüksek hızlı tahrik testleri başlattı.
Pek çok Çin şehri şu anda ilk ticari vakum tüp maglev hattını inşa etmek için Pekin'den onay bekliyor. ‘Hyperloop’ olarak bilinen bu kara taşımacılığı şekli ilk olarak Tesla CEO'su Elon Musk tarafından önerilmişti. Ancak Musk'ın geçen senenin sonlarında teknolojik ve finansal zorluklar nedeniyle projeden vazgeçmesinin ardından, Çin şu anda bu teknolojiyi aktif olarak ilerleten tek ülke konumunda.
2035'TE HAYATA GEÇEBILIR
Çin, son 15 yılda yüksek hızlı demiryolu ağlarına büyük yatırımlar yaparak araştırma, geliştirme, mühendislik ve ileri üretim alanlarında uzmanlık kazandı. Uzmanlar, bu kaynakların Çin'in halihazırda test ettiği hyperloop teknolojisinin erken aşamadaki gelişimine uygulanabileceğine inanıyor.
İlk hyperloop hattının 2035 yılına kadar faaliyete geçmesi bekleniyor, ancak güvenlik, düzenlemeler ve altyapı konusunda hala önemli çalışmalar yapılması gerekiyor.
MAGLEV TRENLERI NASIL ÇALIŞIYOR?
Maglev trenlerin günlük yaşamdaki ilk örneği, Çin'in Şanghay kentinde ortaya çıktı. 30 kilometrelik bir hat üzerinde çalışan tren, bu mesafeyi 7 dakika 20 saniyede geçebiliyor. İki mıknatısın eş kutuplarının birbirini ittiği, günlük hayatta yakından şahit olduğumuz bir kavram. Alt alta uygun şekilde konulmuş iki mıknatıstan biri, manyetik itme kuvvetlerinin etkisiyle diğerinin üzerinde yüzeye temas etmeksizin havada durabilir.
Bu temelde çalışan maglev trenlerinin altında mıknatıslar bulunuyor. Maglev trenleri için özel olarak üretilmiş olan raylarda da elektromıknatıslar var. Bu mıknatıslar yardımıyla tren, raylar üzerinde 10 santimetrelik bir yükseklikte ilerliyor. Raylarla temas olmadığı için sürtünme büyük ölçüde azalıyor. Manyetik kaldırma teknolojisini kullanan tren, özel olarak tasarlanmış düşük vakumlu tüpte hareket ederek yerden havalanıp yüksek hızlara ulaşabiliyor.
Dünyanın ticarileşmiş ilk maglev treni, Japonya'nın Nagoya kentinde 2005 yılında hizmete girmişti. Japonya, 21 Nisan 2015'te maglev treniyle 603 kilometre hıza ulaşmıştı.