Cumhuriyetin ilanından bir gün önce, 28 Ekim 1923 günü Mustafa Kemal Atatürk, Çankaya Köşkü’nde arkadaşlarına dönerek tarihe geçen o cümleyi kurdu: "Yarın cumhuriyeti ilân edeceğiz." Bu önemli açıklama, Türk milletinin egemenliği kendi eline alacağı cumhuriyet rejiminin ilk müjdesiydi. Erzurum Kongresi’nden itibaren Türkiye’nin yönetim şeklinin cumhuriyet olması gerektiğini vurgulayan Atatürk, 25 Ekim 1923'te yaşanan hükümet kriziyle aradığı fırsatı bulmuştu.
CUMHURİYETİN İLANI VE "YAŞASIN CUMHURİYET"
O gece, Atatürk ve İsmet Paşa birlikte 1921 Anayasası’nın bazı maddelerini değiştiren kanun tasarısını hazırladılar. "Türkiye Devleti'nin hükümet şekli cumhuriyettir." ifadesinin yer aldığı bu tasarı, 29 Ekim 1923’te TBMM’de kabul edildi. TBMM salonunda alkışlarla ve "Yaşasın cumhuriyet!" sesleri arasında cumhuriyetin ilanı Türk milletine duyuruldu.
İLK CUMHURBAŞKANI SEÇİLİYOR
Cumhuriyetin ilanının ardından, Gazi Mustafa Kemal Atatürk, TBMM tarafından cumhuriyetin ilk cumhurbaşkanı olarak seçildi. Atatürk, milletin temsilcileri önünde yaptığı konuşmayı, "Türkiye Cumhuriyeti mesut, başarılı ve muzaffer olacaktır." diyerek tamamladı.
29 EKİM VE CUMHURİYETİN 101. YILI
Cumhuriyetin 101. yıl dönümünde, Türk milleti bu tarihi günü gurur ve coşkuyla kutluyor. 29 Ekim 1923’te, Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde ilan edilen Türkiye Cumhuriyeti, bağımsızlık mücadelesinin ve millet iradesinin bir sembolü olarak tarihteki yerini aldı.