The Guardian'da yer alan habere göre, geçmişi 2,000 yıl öncesine dayanan fresk, pizzanın doğduğu yer olan Napoli'ye yakın Pompeii arkeoloji parkının Regio IX bölgesindeki kazılar sırasında ortaya çıktı. Resim, ek binasında fırın bulunan bir evin koridoru olduğu düşünülen bir duvardaydı.
Freskte gümüş bir tepsi üzerinde nar ve muhtemelen bir hurma da dahil olmak üzere çeşitli meyvelere destek olarak hizmet eden yuvarlak bir focaccia ekmeği tasvir edilmiş gibi görünüyor.
Ananas 1493'te Avrupa'ya geldi
Ancak tabaktaki "ananas "ın tamamen başka bir şey olması muhtemel görünüyor, zira bu meyveyle karşılaşan ilk Avrupalı 1493'te Guadeloupe'de Kristof Kolomb'du.
Uzmanlar ekmeğin baharatlarla ya da eski Romalıların yediği otlu bir peynir olan moretum ile tatlandırıldığını söylüyor. Ekmeğin yanında bir kadeh şarabın yanı sıra kurutulmuş meyveler, hurma, nar ve sarı kocayemişten bir çelenk yer alıyor.
Natürmortun Yunan misafirperverlik ritüeli xenia'dan esinlendiği düşünülmektedir ve bu nedenle tepsi, Helenistik döneme kadar uzanan bir geleneğin parçası olarak misafirlere sunulan hediyeleri temsil etmektedir. MS 79 yılında Vezüv Yanardağı'nın patlamasıyla yerle bir olan antik Pompeii ve yakınındaki Herculaneum'un evlerinde bu tür imgeler yaygındı.
Ancak, bir focaccia resmi içeren böyle bir fresk bulmak alışılmadık bir durumdur.
Pompeii arkeoloji parkı müdürü Gabriel Zuchtriegel, freskin "tutumlu ve basit bir yemek" ile "gümüş tepsilerin lüksü ve sanatsal ve edebi temsillerin inceliği" arasındaki zıtlığı yansıtıyor gibi göründüğünü söyledi.
"Bu bağlamda, Güney İtalya'nın 'fakir' bir yemeği olarak doğan, şimdi dünyayı fetheden ve yıldızlı restoranlarda da servis edilen pizzayı nasıl düşünmeyebiliriz?" dedi.
Napoli, domates, mozzarella, taze fesleğen ve sızma zeytinyağının basit bir karışımından oluşan geleneksel pizza olan margherita'nın anavatanıdır ve bu yemeğin üzerine meyve eklenmesi fikri birçok İtalyanı öfkelendirmektedir.
Freskin bulunduğu alan
Ancak Napoli'nin en eski pizzacılarından birinin sahibi olan Gino Sorbillo, Pompeii freskindeki görüntünün aslında bir pizza olduğuna ikna olmuş durumda. "Antik Pompeii'de tahıl, su, tuz ve belki de mayalayıcı olarak birayla yapılan yassı ekmek türleri olduğunu zaten biliyorduk" dedi. "Daha sonra üzerine sebze ya da günün balığını koymuş olabilirler... Bu pizzanın eski bir biçimiydi."
Antik Roma döneminde meyvenin daha çok bir ana yemek olarak görülmüş olabileceğini de sözlerine ekledi. Modern zamanlarda pizzada meyve söz konusu olduğunda ise şunları söyledi: "Tatlı bir pizzaysa meyve, örneğin incir ya da çilek kullanabilirsiniz."
Ancak freskin pizzada ananas tartışmasını bitirip bitirmediği sorusuna Sorbillo kararlı bir şekilde "Hayır" yanıtını verdi.
"Zevkler zevklerdir" diye ekledi. "Biz geleneksel pizza yapıyoruz ve asla ananas kullanmayız."
Vezüv'ün patlaması tahminen 2,000 kişinin ölümüne yol açmıştır. Kalıntılar 16. yüzyılda keşfedildi ve ilk kazılar 1748 yılında başladı.
Şehrin evler, atölyeler ve fırınlardan oluşan bir kümesine ev sahipliği yapan Regio IX bölgesindeki Insula 10'da kazılar Şubat ayında başladı. İki kadın ve bir çocuktan oluşan üç kurbanın iskelet kalıntıları Mayıs ayında, sığındıkları düşünülen bir fırında bulundu. Birinde Apollo ve Daphne'nin, diğerinde ise Poseidon ve Amymone'nin efsanevi sahnelerinin yer aldığı freskli duvarlar da keşfedildi.
50'li yaşların ortalarında iki erkek olduğu düşünülen diğer iki kurbanın kalıntıları Mayıs ayı ortalarında alanın başka bir yerinde bulundu. Adamların Vezüv'ün patlamasına eşlik eden bir deprem nedeniyle öldüklerine inanılıyor. Adamlardan birinin düşen bir duvardan korunmak için kolunu kaldırdığı düşünülüyor. Yakınlarda bir kolyeye ait boncuklar ve ikisi M.Ö. ikinci yüzyılın ortalarına tarihlenen altı sikke bulundu.
İtalyan Kültür Bakanı Gennaro Sangiuliano, Pompeii'nin "şaşırtmaktan asla vazgeçmediğini" söyledi. "Her zaman yeni hazineler ortaya çıkaran bir hazine sandığıdır" diye ekledi.