25 YAŞ ÜSTÜ ARAÇLAR İÇİN TBMM’YE HURDA TEŞVİKİ TEKLİFİ SUNULDU
Otomotiv sektöründe zaman zaman gündeme gelen hurda teşvikleri ve yaşı büyük araçların trafikten çekilmesine yönelik düzenlemelerle ilgili yeni bir kanun teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunuldu.
Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir tarafından hazırlanan teklif, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Kanunu’nda değişiklik yapılmasını öngörüyor. Teklif, 25 yaş ve üzeri araçların yenilenerek ekonomiye kazandırılmasını hedefliyor. Bu kapsamda, aracını dönüşüme veren kişilere, Türkiye’de üretilmiş bir araç almak kaydıyla, bir defaya mahsus olmak üzere ÖTV muafiyeti sağlanması talep ediliyor.
"TRAFIKTEKI ARAÇLARIN %25’I 21 YAŞINDAN BÜYÜK"
Teklifte, düzenlemenin gerekçeleri arasında ithalatın azaltılması, yakıt israfının önlenmesi ve çevre kirliliğinin azaltılması gibi unsurlar yer alıyor. TÜİK verilerine atıfta bulunularak şu ifadelere yer verildi:
"2023 yılı sonunda Türkiye'de trafiğe kayıtlı araç sayısı 28 milyon 740 bin 492 olarak açıklanmış, bu sayı 2024 yılının Ağustos ayında 30 milyonu aşmıştır. Trafiğe kayıtlı araçların yaş ortalaması 14,5 olarak hesaplanmıştır. Araçların %25’i ise 21 yaşından büyük taşıtlardan oluşmaktadır."
Eski araçların tamir ve bakım masrafları nedeniyle ekonomik bir yük oluşturduğuna dikkat çekilen teklifte, bu araçların trafikte mal ve can kaybına sebep olabilecek tehlikeler yarattığı vurgulandı. Ayrıca çevreye ve ekonomiye zarar verdiği belirtilerek, 25 yaşından büyük araçların geri dönüşüme kazandırılmasının çevre kirliliği, ulaşım güvenliği ve ekonomik fayda açısından önem taşıdığı ifade edildi.
TICARI ARAÇLAR İÇIN ÖTV VE KDV MUAFIYETI TEKLIFI
Meclise sunulan bir diğer teklif ise ticari araç sahibi şoför esnafını ilgilendiriyor. Bu düzenleme, geçimini tek araçla sağlayan esnafın, ticari amaçla kullanmak üzere 10 yıl süreyle satın alacağı yeni araçlarda hem ÖTV hem de KDV muafiyeti sağlanmasını öngörüyor.
TESK’TEN HURDA ARAÇ TEŞVIKI ÇAĞRISI
Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken de hurda araç teşvik yasasının yeniden gündeme gelmesi gerektiğini vurgulamıştı. Palandöken, "Ülkemizde yaklaşık 28 milyon 750 bin araç var ve yaş ortalaması 14,5'in üzerinde. Bu araçların çoğu ekonomik ömrünü doldurmuş, yakıt israfına yol açan ve çevreye zarar veren eski teknolojilerle üretilmiş. Hızlı bir şekilde teşvik programı uygulanmalı" ifadelerini kullandı.
HURDA ARAÇ TEŞVIKLERININ TARIHI
Türkiye’de hurda araç teşviki ilk olarak 2003 yılında hayata geçirildi. Bu düzenleme, belirli bir yaşın üzerindeki araçların trafikten çekilmesi ve yeni araç satışlarının artırılmasını hedefliyordu.
Daha sonra 2010-2011 yıllarında yeniden uygulanan teşvik kapsamında, 3,5 tondan ağır yük ve yolcu araçları öncelikli olarak teşvik programına alındı. 2012-2014 yılları arasında ise belirli bir model yılına ait araçların hurdaya ayrılması durumunda geçmiş vergi borçları ve cezalar silindi.
Son olarak 2018-2019 yıllarında uygulanan teşvikte, hurdaya ayrılan araçların yerine yeni bir araç alımında ÖTV indirimleri sağlandı. Ancak 2019’dan bu yana hurda araçlar için ÖTV indirimi yapılmıyor. Yeni kanun teklifleri, uzun süredir beklenen bu düzenlemenin tekrar yürürlüğe girmesi için önemli bir adım olarak görülüyor.