Birleşmiş Milletler Genel Kurul toplantılarına ev sahipliği yapan ABD’nin hafta boyu süren çok taraflı ve ikili toplantılarda üzerine en çok mesai yaptığı konuların başında Iraklı Kürtlerin haftaya yapacağı bağımsızlık referandumu var. Referandumu erteletmek için kapalı kapılar ardında formül arayışını sürdüren ABD yönetimi, bir son dakika hamlesi yaptı.
Hürriyet'ten Cansu Çamlıbel'in haberine göre ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert tarafından yapılan sert tondaki kapsamlı yazılı açıklamada Erbil-Bağdat arası müzakerelerde hem kendilerinin hem de BM’nin arabuluculuk yapmaya hazır olduğu vurgulandı. Irak Kürt Yönetimine ''Referandumda ısrar edersen pazarlık ihtimalin kalmaz’ uyarısı yapıldı.
Açıklamanın satır başları şöyle:
ABD Irak Kürdistan Bölgesel Hükümeti’nin 25 Eylül’de yapılması planlanan bağımsızlık referandumuna şiddetle karşıdır. Irak’ın bütün komşuları ve hemen hemen bütün uluslararası toplum bu referanduma karşı.
ABD, Iraklı Kürtleri merkezi hükümetle ciddi ve sürdürülebilir diyalog alternatifini kabul etmeye davet ediyor. ABD, BM ve diğer ortaklar diyalog sürecinde kolaylaştırıcı rol oynayabilir.
Eğer bu referandum yapılırsa Bağdat’la bir pazarlık olma ihtimali düşük ve yukarıda bahsettiğimiz müzakerelere uluslararası destek teklifi ortadan kalkmış olacak.
Referandumda ısrarın bedeli Kürtler dahil bütün Iraklılar için yüksek olacak. Referandum şimdiden DEAŞ ile mücadelede koordinasyonu olumsuz etkiledi.
Referandumu ihtilaflı bölgelerde yapma kararının özellikle istikrarsızlaştırıcı bir yanı var. Bu durum DEAŞ ve diğer aşırıcı grupların faydalanacağı gerilimi arttıran bir atmosfere neden oluyor. İhtilaflı bölgeler ile sınırlarının statüsü Irak anayasasında belirtildiği gibi diyalog yoluyla belirlenmeli, tek taraflı güç ya da eylemlerle değil.
Nihayetinde referandum Irak’ın hiçbir ortağı böyle olmasını istemese de Irak Kürdistan’ının bölgesel ticari ilişkilerini ve her türlü uluslararası desteği tehlikeye atacaktır. İşin ciddiyetine ilişkin gerçek budur. Bunun aksine Iraklı Kürtlere Bağdat-Erbil ilişkilerini için yeni ve yapıcı bir çerçevenin tesisi için samimi bir diyalog alternatifi öneriyoruz.
Kürtler, referandum sürecinin bugüne kadar neden olduğu şeylerden gururlanabilir. Bunların arasında Kürtlerin arasında daha kuvvetli bir birliğin oluşması da, Kürt parlamentosunun iki yıldır ilk kez işler hale gelmesi de, önemli meselelerinin uluslararası platforma taşınması da var. Maalesef gelecek haftaki referandum bu momentumu ve çok daha fazlasını tehlikeye atacak.