ABD Dışişleri Bakanlığı, Bosna Hersek'in iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti'nin (RS) Başkanı Milorad Dodik'in Bosna Hersek'ten ayrılma tehditlerini reddettiklerini deklare etti.
Bosna Hersek Anayasa Mahkemesinin, RS'de kamuya ilişik taşınmaz mülklerin entite mülkiyetine alınmasını kapsayan tartışmalı yasayı yürürlükten kaldırması kararının uygulanması durumunda RS'nin birlikten ayrılacağını söyleyen Dodik'e ABD'den sert tepki geldi.
ABD Dışişleri Bakanlığının mevzuya ilişkin yazılı açıklamasında, "ABD, Sırp Cumhuriyeti Başkanı Milorad Dodik'in Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi'ni baltalamaya çalıştığı ve Sırp Cumhuriyeti'nin Bosna Hersek'ten ayrılmasıyla ilgili mükerrer tehditler savurduğu 9 Mart tarihli açıklamalarını reddediyor." ifadelerine yer verildi.
Dayton Anayasası'nın 3. maddesinin, RS'nin, Bosna Hersek Anayasa Mahkemesinin kararları da dahil olmak üzere ülkenin kurumlarının kararlarına tam olarak uyması gerektiğini açıkça belirttiği kaydedilen açıklamada, ABD'nin Bosna Hersek halkının yanında yer almaktan gurur duyduğu belirtildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Ayrılıkçı söylem ve Dayton Barış Anlaşması'na yönelik tehditler sorumsuz, tehlikeli ve Bosna Hersek'in Avrupa-Atlantik entegrasyonu yolundaki ilerlemelere zarar veriyor. ABD, Bosna Hersek'in ve halkının en güçlü destekçisi ve ortağı olmuştur ve olmaya devam edecektir. Bosna Hersek'in egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve çok ırklı karakterini korumaya devam etme, kurumlarını ve Dayton Barış Anlaşmasını baltalamaya çalışanlardan hesap sormak konusunda kararlıyız."
Bosna Hersek'teki taşınmaz mülk sorunu
Taşınmaz mülklerin Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması'na göre entitelere ait olduğunu savunan RS, söz konusu yasayla mülklerin idaresinin de kendilerinde bulunduğunu ileri sürüyor.
RS Ulusal Meclisinde (NSRS) Aralık 2022'de oylanan ve anayasaya aykırı olan taşınmaz mülklere ilişkin yasanın 28 Şubat'ta yürürlüğe girmesi beklenirken söz konusu yasa çerçevesinde RS'nin kullandığı kamu kurumlarının kendilerinin "bir parçası" olduğu iddia ediliyor.
Taşınmaz mülk problemi, Bosna Hersek'teki savaştan bu yana konuşulmaya devam eden bir mevzu olurken ülkedeki taşınmazların devlete mi yoksa bu tarz şeyleri kullanan entitelere mi ilişik olduğu tartışılıyor.
Bosna Hersek Anayasa Mahkemesi, 2 Mart'ta, RS'deki taşınmaz malların entite mülkiyetine alınmasını kapsayan tartışmalı yasayı yürürlükten kaldırmıştı.
Mahkemeden meydana getirilen açıklamada, RS'deki "taşınmaz mülkler yasasının" geçici olarak yürürlükten kaldırıldığı ifade edilerek kararın oy birliğiyle alınmadığı ve hakimlerden birinin karşı çıkmış olduğu belirtilmişti.
Daha ilkin de Anayasa Mahkemesi, kamuya ilişik mülklerin işletme yetkisinin entiteye, iyelik hakkının ise Bosna Hersek devletine ilişik olduğuna hükmetmişti.