İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, geçtiğimiz günlerde Haber Global’de Candaş Tolga Işık’ın programına katılarak soruları yanıtladı. Programda “15 Temmuz’u FETÖ mü yaptı? 15 Temmuz’u FETÖ yapmadı” diyen Bakan Soylu’ya kamuoyundan “Kim yaptı?” sorusu ve tepkiler geldi. Bunun üzerine Gazeteci Nedim Şener’e konuşan Soylu, o cümleyi kurmasının altında yatan nedenin; 15 Temmuz’un arkaplanında ABD’nin olduğu ve FETÖ eliyle bu darbeyi planlaması olduğunu ileri sürdü.
Soylu'nun sözleri Ankara-Washington gerilimini tırmandırdı
Soylu’nun bu sözleri sonrası, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Biden yönetimine “Yeni bir sayfa açalım” sözleriyle zeytin dalı uzattığı ilişkilerde gerilim yaşanmaya başlandı. Henüz Erdoğan ile Biden telefonda dahi görüşmemişken, Soylu’nun bu sözleri Ankara-Washington arasında gerilimi tırmandırdı.
ABD'den yanıt: Tümüyle asılsız
Biden yönetimi, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price’ın açıklamasıyla yanıt verdi. Yanıtta, “Üst düzey Türk yetkililerin iddiaları tümüyle asılsızdır. İddialar dayanaksız ve sorumsuzcadır. Türkiye’nin NATO müttefiki ve ABD’nin stratejik ortaklık statüsü ile bağdaşmıyor” ifadelerini kullandı.
Ankara umduğu karşılığı alamadı
Soylu’nun çıkışı ve ABD’nin yanıtıyla gerilen ilişkiler sonrası Amerikan İlerleme Merkezi adlı düşünce kuruluşu (think-tank) Türkiye uzmanı Max Hoffman; Deutsche Welle Türkçe’den Değer Akal’ın sorularını yanıtladı. Hoffman, Ankara’nın yeni bir başlangıç yapma yönündeki taleplerini Biden yönetimine kabul ettirme umuduyla uzlaşmacı bir tavır takındığına, bunda ABD'nin AB ile Doğu Akdeniz'de kararlı bir karşılık vermesini önleme hedefinin de etkili olduğuna dikkat çekti.
Hoffman, Ankara’nın bu çabalarından umduğu sonucu alamadığına vurgu yaparak, “Türk liderliği, Biden'ın Erdoğan ile arasına mesafe koymuş olmasından ve demokrasi ile insan hakları konularında yapılan açıklamalardan, artık daha sert bir ABD tavrı ile karşı karşıya bulunduklarını görmüş olabilir" ifadelerini kullandı.
"Soylu'nun bu açıklamaları, Washington'un takındığı soğuk tutumu nedeniyle Ankara'nın yaklaşımını değiştirmekte olduğunun bir göstergesi olabilir. Ama bu, aynı zamanda, Soylu'nun kendisiyle ilgili de olabilir” diyen Hoffman, Türkiye için Trump’tan sonra liberal uluslararası düzeni savunan ve değer temelli yaklaşıma sahip Biden’a adapte olmanın kolay olmayacağını da öne sürdü.
Soylu, Erdoğan'ı zor durumda mı bırakmak istiyor?
Soylu’nun muhafazakar kesimde ‘veliaht’ gibi göründüğüne işaret eden Hoffman, “Soylu 2016’da ABD’yi açıkça 15 Temmuz darbe girişimine müdahil olmakla suçlayan ilk üst düzey Türk yetkiliydi” hatırlatmasında bulundu. Soylu’nun Erdoğan’ı zor durumda bırakmaya çalışma ihtimalini vurgulayan Hoffman, “Hiçbir delil, kanıt olmamasına rağmen AKP seçmenlerinin çoğu da buna gerçekten inanıyor. İkinci bir konu da şu: Soylu alttan alta Erdoğan'ı zor duruma düşürmeye çalışıyor olabilir. Türk ekonomisi vahim bir durumda ve Türkiye'nin Batı ile gerilimlerinde bir molaya ihtiyacı var.” diye konuştu.