Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan 10 bin yıllık Amida Höyük'teki kazı çalışmalarında, Çanakkale Savaşı’na katılan bir askere ait olduğu değerlendirilen tarihi bir rozet bulundu. Kazı, özellikle Artuklu Sarayı'nda yapılan çalışmalar kapsamında gerçekleşti. 2018 yılından itibaren yapılan kazılar, birçok medeniyetin izlerini gün yüzüne çıkarırken, son buluntular büyük bir arkeolojik öneme sahip.
TARİHİ BULUNTU ÇANAKKALE SAVAŞI'NA AİT
Amida Höyük’te devam eden kazılarda, Çanakkale Savaşı’na ait olduğu düşünülen bir rozetin bulunması, bölgenin tarihi açısından önemli bir keşif olarak kayda geçti. Kazı Başkanı ve Dicle Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız, bu rozetin, Çanakkale Savaşı sırasında gazi olan bir askere ait olduğunu belirtti. Rozet, Osmanlı dönemine ait olup, hem bir askerin savaşla olan bağını hem de Diyarbakır'ın savaş yıllarındaki katkısını gözler önüne seriyor.
AMİDA HÖYÜK’ÜN ARKEOLOJİK ÖNEMİ
Amida Höyük, yaklaşık 10 bin yıllık tarihiyle, dünyadaki en eski kesintisiz yerleşim alanlarından biri olma özelliğine sahip. Hurri-Mitanniler, Urartular, Persler, Romalılar, Emeviler, Abbasiler ve Selçuklular gibi büyük medeniyetlerin izlerini taşıyan bu bölge, günümüzdeki Diyarbakır’ın tarihsel kimliğini de şekillendiriyor. Prof. Dr. Yıldız, bu kazının "Geleceğe Miras" projesi kapsamında, höyüğün batısındaki surlar arasında devam ettiğini belirterek, bu buluntuların bölgenin tarihe olan katkısını gözler önüne serdi.
ROZETTEKİ YAZILAR VE ANLAMI
Kazı alanında bulunan Çanakkale Savaşı rozeti, Osmanlı döneminin nadir örneklerinden biri olarak dikkat çekiyor. Rozetin ön yüzünde, Çanakkale kara ve deniz savaşlarında mücadele eden iki Osmanlı askeri resmedilmiş. Ayrıca, gökyüzünde bayrağı simgeleyen parlayan ay ve yıldız da yer alıyor. Rozetin alt kısmında ise, "Çanakkale savaşı yadigarı" yazısı ve 1914 ile 1916 yıllarına ait tarihler bulunuyor. Bu tarih, savaşın dönüm noktalarını simgeliyor. Rozetin Diyarbakırlı bir gaziye ait olduğu düşünülüyor ve kazıda ele geçen el bombası gibi diğer buluntular, Diyarbakır’ın Çanakkale Savaşı’na verdiği desteği de simgeliyor.
Prof. Dr. Yıldız, bulduğumuz rozetin, Çanakkale Savaşı’na katılan ve Diyarbakır’a dönen bir gaziye ait olduğunu değerlendiriyor. Bu rozetin, dönemin halkı ve Diyarbakır’ın savaşa katkılarını anlatan önemli bir buluntu olduğu vurgulandı. Rozetin, Amida Höyük’te yer alan Artuklu Sarayı kazısından çıkması, Diyarbakır’ın tarihsel mirasıyla ilgili önemli bir bilgi kaynağı sunuyor.