Kamuda araç kiralama giderleri, son dönemde artan bir endişe kaynağı haline geldi. Son 27 ayda ödenen kira bedeli, geçen 13 yılın toplamının yarısından fazlasını aşarak dikkat çekici bir noktaya ulaştı. Bu, tasarruf çağrılarına ve yayınlanan genelgelere rağmen devam eden bir israfın göstergesi olarak yorumlanıyor. İktidar, bu soruna çözüm bulmak amacıyla yasal düzenlemeler üzerinde çalışmalarını hızlandırdı. Kamu harcamalarının azaltılması ve bütçe açığının kontrol altına alınması adına atılacak adımlar merakla bekleniyor.
Son dört yılda kamuda araç israfına yönelik olarak gösterilen iki genelge tutmadı. 27 ayda araçlara ödenen kira bedeli son 13 yılda ödenen toplam miktarın yarısından fazlasına ulaştı.
Uygulanmak istenen enflasyonla mücadele programının en eleştiri parçalarından biri, bütçe açığını düşürmeye destek vermesi beklenen kamuda tasarruf konusu, yani kamu harcamalarının azaltılması. Burada da en tartışmalı tasarruf alanlarının başlangıcında da kamunun kullandığı makam araçları olmak üzere otomobiller ve diğer taşıt araçları bulunuyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2021 senesinde bir taşıt genelgesi yayınlayıp tasarruf edilmesini istemişti. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de 17 Temmuz 2023’te gönderdiği genelgede kamu kurum ve kuruluşlarının taşınmaz edinimi ve kiralanması, resmi taşıt edinimi ve kullanımında tasarruf kurallarına uygun hareket etmeleri istenmişti.
Ancak ödenen taşıt kiralama bedellerine bakıldığında tasarrufun tutmadığı dikkat çekiyor. 2024’ün ilk üç ayında taşıt kiralamaya 880 milyon lira harcandı. 2011 yılından bu yana ödenen kira bedeli ise 10.3 milyar lira oldu. Ocak 2021 – Mart 2024 arası 27 aylık dönemde ödenen kira bedeli ise 5.7 milyar lira. Yani son 13 yılda araç kirasına ödenen toplam miktarın yarısından fazlası son 27 aylık dönemde gerçekleşti.
Genelgeyle çözüm bulamayan iktidar yasal düzenleme ile problemi çözmeye çalışıyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın geçen hafta verdiği bilgiye göre Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı kamuda tasarruf yasası için çalışmalara başladı.
Yıllara göre araç kiralamaya ödenen miktar şu şekilde:
- 2011: 89 milyon 494 bin TL
- 2012: 158 milyon 765 bin TL
- 2013: 220 milyon 239 bin TL
- 2014: 375 milyon 624 bin TL
- 2015: 417 milyon 95 bin TL
- 2016: 549 milyon 986 bin TL
- 2017: 557 milyon 641 bin TL
- 2018: 549 milyon 170 bin TL
- 2019: 562 milyon 574 bin TL
- 2020: 565 milyon 141 bin TL
- 2021: 552 milyon 309 bin TL
- 2022: 1 milyar 977 milyon 555 bin TL
- 2023: 2 milyar 897 milyon 17 bin TL
- 2024 (ilk 3 ay): 880 milyon 765 bin TL