Yeterli “ateş düşürücü” etkiyi gösterebilmesi için doğru konsantrasyona ulaşması gerekir. Bu nedenle bebeklerde ve çocuklarda ateş düşürücü doz hesaplama kiloya göre yapılır.
İçindekiler
- Neden kiloya göre doz hesaplama yapılır?
- Parol ve Calpol doz hesaplama
- Dolven ve Pedifen doz hesaplama
- Yetersiz doz verildiğinde ne olur?
- Fazla doz verildiğinde ne olur?
Neden kiloya göre doz hesaplama yapılır?
Büyümeye devam ederken bir bebek toplam ağırlığının birkaç katına ulaşacak. Dolayısıyla sadece kasları değil kan hacmi de artacak.
Örneğin:
- 6 aylık bir bebek yaklaşık 6 kg
- 6 yaşında bir çocuk yaklaşık 21 kg
Çocuğunuzun kanında yeterli konsatrasyona ulaşabilmesi için alması gereken ateş düşürücü şurubun da birkaç kat artması gerekecek.
Ateş düşürücü ilaçlar dahil olmak üzere tüm ilaçlar, belirli bir minimum konsantrasyona ulaşabildiklerinde tedavi edici etkilerini gösterirler. Aynı şekilde belirli bir maksimum konsantrasyona ulaştıklarında ise zehirleyici etki gösterirler.
Parol ve Calpol doz hesaplama
Parol şurup, Parol Plus şurup, Calpol şurup ve Calpol 6 plus şurup çok bilinen şuruplardır. Tatlandırıcı aramaları ve konsantrasyonları değişse de bu ilaçlar parasetamol içerir.
Parasetamol içeren şuruplar, çocuğun her bir kilosu için 10-15 mg parasetamol olacak şekilde hesaplanır.
- 6 kg (yaklaşık 6 aylık): 6×10 ila 6×15 yani 60 ila 75 mg arasında ilaç almalıdır.
- 21 kg (yaklaşık 6 yaş): 21×10 ila 21×15 yani 210 ila 315mg arasında ilaç almalıdır.
Pembe kutusuyla tanınan Parol şurup ile mor renkli kutusuyla tanınan Calpol şuruplar 5 ml hacmindeki bir ölçekte 120 mg parasetamol içerirler. Bu eşdeğer ilaçlar;
- yarım ölçek (2,5 ml) verildiğinde 60 mg
- iki ölçek (10 ml) verildiğinde 240 mg
parasetamol içerirler.
Bu örnekte olduğu gibi ateş düşürücü şurup dozu hesaplamak çocuğun kilosuna, ilacın etken maddesine ve ilacın konsantrasyonuna göre değişecektir.
Bu hesaplamayı yapmak artık çok daha kolay.
Hekimim Yanımda ekibinin geliştirdiği Ateş Düşürücü Asistanı, 20’den fazla ateş düşürücü şurubun kiloya göre ne kadar verilmesi gerektiğini hesaplar.
Kaç ml verilmesi gerektiğini gösterir. Ateşi düşürmek için ilaç dışında neler yapılabileceği hakkında önerilerde bulunur.
Dolven ve Pedifen doz hesaplamaDolven şurup ve Pedifen şurup ibuprofen içeren şuruplardır. Yan etki potansiyelleri parasetamol etken maddesine göre daha yüksektir. 7 kg altındaki bebeklerde kullanımları önerilmemektedir.
İbuprofen içeren şuruplar, çocuğun her bir kilosu için 5-10 mg ibuprofen olacak şekilde hesaplanır.
- 6 kg (yaklaşık 6 aylık): 6×5 ila 6×10 yani 30 ila 60 mg arasında ilaç almalıdır.
- 21 kg (yaklaşık 6 yaş): 21×5 ila 21×10 yani 105 ila 210 mg arasında ilaç almalıdır.
Dolven ve Pedifen şuruplar eşdeğerdir. Bu eşdeğer ilaçlar her 5 ml hacimdeki ölçekte 100 mg ibuprofen içerirler.
- yarım ölçek (2 ml) verildiğinde 40 mg
- iki ölçek (8 ml) verildiğinde 160 mg
ibuprofen içerirler. Dolven ve Pedifen şuruba ek olarak İbu-Fort, Bruprex, Brus veya Apireks gibi ibuprofen içeren ağrı kesici ve ateş düşürücü şurupların kiloya göre dozunu hesaplamak ve kaç ml hacme denk geldiğini görmek için Ateş Düşürücü Asistanı‘nı kullanabilirsiniz.
Yetersiz doz verildiğinde ne olur?Ateş düşürücü ilaç, önerilen dozdan çok daha az verildiğinde çocuğun kanında ve vücudunda yeterli konsantrasyona ulaşamaz.
Bu durumda ateş düşürücü etkisini yeteri kadar iyi gösteremez.
Yeterli ateş düşürücü etkiyi gösteremeyen, bu nedenle çocuğun ateşini düşüremeyen ateş düşürücü şurup kullanımı bazı sorunlara neden olur:
- Çocuğunuzun ateşi yeteri kadar düşmez.
- Ateş yeteri kadar düşmediğinden çocuğunuzun gerçekte olduğundan çok daha fazla ateşi olduğunu düşünebilirsiniz
- Durumun daha tehlikeli olduğunu düşünmek panik yapmanıza neden olabilir.
- Durumu kontrol alına almak için çocuğunuza tekrar ilaç vermek zorunda hissedebilirsiniz.
- Tekrar ilaç vermek, ilk ilaç kullanımıyla birlikte “gereksiz” fazla ilaç kullanımına neden olabilir.
Tüm bu nedenlerden dolayı, tüm bebeklerde ve tüm çocuklarda yüksek ateş durumunda ateş düşürücü doz hesaplama özenle yapılmalıdır.
Fazla doz verildiğinde ne olur?Öncelikle bir çocuğa özellikle minik bir bebeğe ihtiyacı olandan daha fazla ilaç vermek istemeyiz. Çünkü fazla verilen her ilaç çocuk için fazladan yan etki riski oluşturur.
Yeni doğan bir bebeğin böbreklerinin sadece bir kayısı büyüklüğünde olduğu biliyor muydunuz?
Ateş düşürücü ilaç, önerilen dozdan çok daha fazla verildiğinde çocuğun kanında ve vücudunda çok yüksek konsantrasyona ulaşır.
- Bu durumda ateş düşürücü etkisini çok fazla gösterir. Çocuğun ateşi normal seviyeye düşmekle kalmaz normalin de altına düşebilir.
- Bir bebek, ateşi çok düştüğünde, daha fazla ısı üreterek ateşini normal seviyeye çıkarır. Bu çok soğuk hava koşullarında çocuğun hayatta kalmasını sağlar.
- Normalin altına düşen vücut sıcaklığını, normal seviyeye çıkarmak için bebeğiniz kendi ateşini yükseltmeye başlayabilir. Ateşin tekrar yükselmeye başlaması sizin yeniden panik olmanıza neden olabilir.
- Şiddetli müdahale çocuğun ateşini dengede tutmasını zorlaştırabilir.
Aşırı ilaç kullanımına engel olmak için kiloya göre ateş düşürücü doz hesaplama yapılmalıdır.
Ateş düşürücü asistanı, çocuğunuzun ateşini nasıl ölçeceğiniz, ilaç kullanmak dışında neler yapabileceğiniz ve yüksek ateş hakkında detaylı bilgilendirmeler veriyor.
Eğer tecrübeli bir ebeveyn değilseniz, çocuğunuzun ateşi çıktığında endişelenmeniz normaldir. Ancak paniğe kapılmamak için yüksek ateşli durumlara hazırlıklı olun.
Google Play Store ve Apple Appstore içerisinde “hekimim yanımda” mobil uygulamasını indirebilir veya mobil uygulamayı indirmeden önce nasıl çalıştığını Asistan sayfasından deneyimleyebilirsiniz: