Cumhurbaşkanlığı kararıyla kullanılmayan tarım arazilerinde yağlı tohumlu bitkilerin ekilmesi için destek verileceği duyurulmasına karşın, 2021 yılı ayçiçeği destekleri çiftçilere hala ödenmedi. Edirneli ayçiçeği üreticisi Erdal Akgün, "Ayçiçeğinin kilogramına 50 kuruş destek var. Olsa ne olur olmasa ne olur? Hiç vermeyin. Bana 50 kuruş ayçiçeğine destek vereceksin ben 22 liraya mazot alacağım. 15-20 liraya gübre alacağım. Allah’tan revamı bu?” diye sordu. Keşanlı çiftçi Ali Yetim ise, “Biz kuruşlarla desteklenmek istenmiyoruz. Daha 2021 yılının ’50 kuruşluk’ desteklenmeleri verilmedi” dedi.
Cumhurbaşkanı’nın 8 Mart 2022'de Resmi Gazete'de yayınlanan kararı ile “atıl tarım arazilerinin kullanımının etkinleştirilmesi” için hububat, baklagil ve yağlı tohumlu bitkilerin üretiminin artırılması amacıyla üreticilere destek verileceği, projenin toplam bütçesinin yüzde 75'nin bu program için kullanılacağı açıklanmıştı.
Benzeri biçimde 2021 yılı ayçiçeği destekleri 11 Kasım 2021'de Resmi Gazete'de yayımlanmış, kilo başına "50 kuruş" destekleme verileceği açıklanmıştı. Desteklemeler hasat dönemi geçtikten aylar sonra açıklanmış olmasına rağmen halen üreticilerin hesaplarına yatırılmadı. Üreticilerin girdi maliyetlerinde günlük artışlar meydana gelirken 2020- 2021 yıllarında ayçiçeği desteği aynı tutuldu ve miktar 50 kuruşta kaldı.
Desteklemelerini alamayan ayçiçeği üreticileri ANKA Haber Ajansı’na şöyle konuştu:
"Konya Çumra ilçesi Uzunkuyu köyünden 26 yaşındaki Samet Keleş: “Gübre fiyatlarına artık yetişemiyoruz. Geçen sene 3 bin 600 TL olan ÜRE'nin fiyatı şu anda 11 bin 500 TL. Bir torba ÜRE’nin fiyatı 575 TL. Geçen sene 2 ton ÜRE bir ton DAP almıştım 11 bin 500 TL ödemiştim. Ama bu sene 2 ton ÜRE 3 ton DAP aldım 59 bin civarında bir para ödedim. Biz küçük çaplı bir çiftçiyiz lakin daha fazla ekip biçmek istiyoruz, üretmek istiyoruz. Geçen sene 2 Mart’ta mazot fiyatları 6,5 TL’ydi. Ama bugün mazot 24 TL, dörde beşe katladı.
"Destekleme bin TL olsa bile ne olur, gübreye yetişemiyoruz"
Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ayçiçeği üreticisine destek verileceğini açıkladı. Ben geçen sene 20 dönüm ayçiçeği ektim. Dönümünden 750 kilo ayçiçeği aldım, bu da 15 tona isabet etti. Devlet benden geçen sene ayçiçeğini (tonunu) 5 bin TL’ye aldı. Şu anda 1 ton ayçiçeği fiyatı 17 bin TL. Aradaki fark üçe katladı. Benim mahsulüm para etsin, başka yere bağımlılık olmasın. Ayçiçekte ton başına 500 TL destek veriyorsun bu bin TL olsa ne olur? Girdi maliyetlerine yetişemiyoruz. Zengin çiftçiler nasıl olsa kodaman 5 bin TL’ye benden alıyor, öbür tarafa 15 bin TL’ye satıyor."
"Sayın Erdoğan dön artık kendi üreticine bak"
Edirne Büyükismailce köyünde ayçiçeği üreticisi Erdal Akgün: 420 ton ayçiçek sattım, 210 bin lira destek almam gerekiyor. Yanlış tarım politikaları özellikle yağlı bitkilerde Türkiye’mizi dünyaya muhtaç etti. Bulgaristan yağ ihracatçısı Türkiye yağ ithalatçısı. Bugünlerde ayçiçek ekimi yaklaşıyor. Çok güzel yağış aldık. Bu tarlalar ayçiçeği eken traktörlerle dolu olabilirdi. Ama nasıl dolu olacak, gübre alamıyoruz. 15-20 liraya gübre, 22 liraya mazot alınıp tarım yapılabilir mi? Sayın Recep Tayyip Erdoğan, dön artık kendi üreticine bak. Biz başkalarının desteklenmesini istemiyoruz. Kendi çiftçimizin desteklenmesini istiyoruz.
"50 kuruşluk destek vereceksin, 22 liraya mazot alacağım"
Ayçiçeğinin kilogramına 50 kuruş destek var. Olsa ne olur olmasa ne olur? Hiç vermeyin. Bu 50 kuruşu bizlere vermeyin. Ülkemizde daha muhtaç olan insanlara verin. Bana 50 kuruş ayçiçeğine destek vereceksin ben 22 liraya mazot alacağım. 15-20 liraya gübre alacağım. Allah’tan revamı bu? Gerçekten üretimde çok büyük zorluklar yaşıyoruz.
"Geçen yılın desteğini alamadım, ne desteğinden bahsediyorlar?"
Türkiye yağ ihraç ederken yağ ithal eden ülkeye dönüştürüldü. Bunun sebepleri kendi üreticisini görmeyen iktidardır. Buğday ve kepeği ayıramayan tarım bakanıdır. Hiçbir zaman çiftçinin yanına olmayan Ziraat Odaları Genel Başkanıdır. Bizi bu zamana kadar böyle oyaladılar. Ama özellikle buğday ayçiçeği ve çeltik bugün yerle bir oldu. Çiftçi taban fiyatıyla desteklenmeli. Sahte sözcüklerle tarıma şu kadar bu kadar destek veriyoruz… ben ayçiçeğin hala geçen sene desteğini alamamışım ne desteğinden bahsediyorlar? Köstek olmasınlar.”
"Çiftçileri koruyun"
Edirne Keşanlı Ali Yetim ise, Ağustos sonunda Ayçiçek hasadını yaptığını 15 ton ayçiçeği sattığını 7.500 TL alması gereken desteği hala alamadığını belirtti. Çiftçi Ali yetim ANKA’ya şunları söyledi:
“Son günlerdeki ayçiçek fiyatlarını, yağ sıralarını gördükçe ayçiçeği üreticileri olarak utanıyoruz. Bunun sorumlusu biz miyiz? Hayır değiliz. Senelerden beri 'ekmezseniz ekmeyin biz de dışarıdan ithal ederiz’ anlayışı olduğu için biz üretimden uzaklaştık. Daha hala da bize ‘Siz ne yapıyorsunuz?’ diye soran yok. Geçen yıl ayçiçeğini 5 liradan sattık. Zaten borçlarımızı ödedikten sonra paramız kalmıyor. Bu sürede gidilerimize gelen artışlar bizi o kadar karamsarlığa itti ki şu anda ayçiçek ekimi geliyor... Mazot gübre ilaçlar yüzde 300-500 arttı. Tarlaya nasıl gideriz? Bir parçaya tarlaya, ayçiçek yerini hazırlamamız için 10 defa gitmemiz gerekiyor. Biz kuruşlarla desteklenmek istenmiyoruz. Daha hala 2021 yılının ’50 kuruşluk’ desteklenmeleri verilmedi. Biz, az sayıda kalan küçük aile çiftçilerinin korunması gerektiğini düşünüyoruz." (ANKA)