Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Kurulu, “Bu suça ortak olmayacağız” başlıklı bildiriyi imzaladıkları için barış akademisyenlerinin “silahlı terör örgütü propagandası yapmak” suçundan cezalandırılması nedeniyle ifade özgürlüklerinin ihlal edildiğine hükmetti. Anayasa Mahkemesi'nin verdiği karar sonrasında herkes 'şimdi ne olacak?' sorusunu sormaya başladı. İşte cevabı
Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Kurulu, “Bu suça ortak olmayacağız” başlıklı bildiriyi imzaladıkları için barış akademisyenlerinin “silahlı terör örgütü propagandası yapmak” suçundan cezalandırılması nedeniyle ifade özgürlüklerinin ihlal edildiğine karar verdi.
ANAYASA MAHKEMESİ BAŞKANI'NIN OYU İKİ OY SAYILDI
Oylama sonucunda 8’e 8 eşitlik çıktı. Bu durumda Anayasa Mahkemesi BaşkanıZühtü Arslan’ın ihlal yönündeki tercihi yasa gereği iki oy sayıldığı için, 9 oyla ihlal kararına hükmedilmiş oldu. İhlal kararı, barış bildirisi nedeniyle halen yargılaması süren 784 akademisyenin davası için emsal nitelik taşıyor.
EMSAL KARAR OLACAK
İhlal kararı, barış bildirisi nedeniyle halen yargılaması süren 784 akademisyenin davası için emsal nitelik taşıyor. Kesinleşmiş cezalar için yeniden yargılama yolunun açılması, istinaf aşamasında olanlar için bozma kararı verilmesi, devam eden davalar için de beraat kararları söz konusu olacak.
ŞİMDİ NE OLACAK ?
AYM Genel Kurulu, birleştirilmiş başvurularla ilgili kararını yarın verecek. Emsal niteliğindeki karar, diğer başvurular için de uygulanacak.
İmzacı akademisyenlerden bir bölümü hapse mahkum edildi, bir bölümünün cezası kesinleşti. Bir bölümünün yargılaması ise sürüyor. Olası bir ihlal kararı verilmesi ve bildirinin ifade özgürlüğü kapsamında olduğunun değerlendirilmesi bu dosyaları etkileyecek. Kesinleşmiş cezalar için yeniden yargılama yolu açılabilecek, istinaf aşamasında olanlar için bozma kararı verilebilecek. Devam eden davalar için de beraat yolu açılabilecek.
OHAL Komisyonu, henüz akademisyen dosyalarını karara bağlamadı. Komisyon AYM kararlarını daha önce gazeteci Mehmet Altan kararında olduğu gibi dikkate almayabiliyor. Buna karşılık olası bir ihlal kararı hem komisyonu hem de komisyonun olası bir olumsuz kararına karşılık Danıştay’a yapılacak başvuruları etkileyebilecek. İmzacı, ihraç akademisyenlere üniversiteye dönüş yolu açılabilecek.
AYM, başvurular için "hak ihlali yok" kararı verirse imzacı akademisyenlerin hukuk mücadelesi devam edecek. Akademisyenler hem idari yargıda, hem ceza mahkemelerinde hem de AİHM'de hak mücadelelerini sürdürecek.
NE OLMUŞTU?
AYM Birinci Bölüm başvuruya ilişkin ilk görüşmeyi 29 Mayıs'ta yapmış ancak Adalet Bakanlığı’ndan görüş gelmediği gerekçesiyle bu toplantıyı ertelemişti.
Adalet Bakanlığı, 25 Haziran’da AYM’ye sunduğu dokuz sayfalık görüşünde ifade özgürlüğünün tanımına ve kapsamına dair kararlara yer verdi.
3 Temmuz’da tekrar görüşen Birinci Bölüm, toplantıda, "başvurucuların cezalandırılması nedeniyle ifade özgürlüklerinin ihlal edilip edilmediğini” ele aldı. Üyeler, verilecek kararın "benzer şekildeki diğer barış akademisyenleri için emsal niteliği taşıyacağını, bu nedenle kararın tüm üyelerin katılımıyla verilmesi gerektiğini" belirterek ve dosyanın Genel Kurul’a gönderilmesine karar vermişti.