Önümde bir senaryo var! Senaryo depremi şu soruya yanıt arıyor: 7.5 büyüklüğündeki deprem, İstanbul'u nasıl etkiler? “İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul İli Olası Deprem Kayıp Tahminlerinin Güncellenmesi Projesi”, 2018 yılında, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Deprem Mühendisliği Ana Bilim Dalı tarafından gerçekleştirildi.
Çünkü… 2002, 2003 ve 2009'dan sonra yapılmadığı için!
Okuyalım:
… 2009'dan bu yana geçen 10 senede, İstanbul'da önemli kentsel değişim/dönüşüm süreçleri yaşanmıştır. Kent nüfus, üstyapı ve altyapı unsurları olarak hızla büyümekte, gelişmekte ve değişmektedir. İstanbul bina stoğunun yaklaşık yüzde 30'luk bir bölümü artık, 2000 yılı sonrası inşa edilmiş görece yeni yapılardan oluşmaktadır. Kentsel dönüşüm projeleri hızla devam etmektedir. Toplu konut/site türü yapılaşma kent içi boş alanlarda ve kent çeperinde sürmekte, çok sayıda 20 kat üstü yüksek yapı inşa edilmiş ya da edilmektedir.
… Önemli altyapı projeleri (Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve bağlantı yolları, Marmaray, Avrasya tüneli, yeni metro hatları) devreye girmiştir. Altyapı ve üstyapıda meydana gelen tüm bu değişimlere ek olarak, geride bıraktığımız 10 sene içinde İstanbul'un deprem tehlikesi ile ilgili yeni bilimsel araştırmalar gerçekleştirilmiş, yeni bilgi ve bulgular ortaya konmuştur. Tüm bu gelişme ve değişimler, İstanbul ili genelini kapsayan deprem kayıp tahminlerinin güncellenmesi ihtiyacını ortaya koymuştur.
Yüzde 17 ağır hasar görecek
Geçelim senaryoya… İstanbul'da analiz edilen toplam bina sayısı 1 milyon 166 bin 330. Buna göre;
İstanbul'da 7.5 büyüklüğünde bir deprem yaşandığında binaların ortalama yüzde 57'sinin hasar görmeyeceği tahmin ediliyor.
Binaların ortalama yüzde 26'sının hafif, yüzde 13'ünün orta, yüzde 3'ünün ağır ve yüzde 1'inin çok ağır hasar görmesi beklenmektedir. Yani yüzde 17.
Ağır ve çok ağır hasarlı binaların aldıkları deprem hasarı onarılamayacak boyutta olmakta ve bu hasar seviyelerindeki binaların yıkılıp tekrar yapılması gereği ortaya çıkmaktadır.
Öte yandan orta hasarlı binaların da onarım yerine yıkılıp yeniden inşası çoğunlukla daha uygundur.
Senaryo depreminde İstanbul'daki binaların ortalama yüzde 17'sinin (yaklaşık 194.000 bina) orta ve üstü seviyede hasar göreceği tahmin edilmektedir.
Yaklaşık 972.000 binanın ise hasarsız veya hafif hasarlı olması beklenmektedir.
Yani… Kahramanmaraş merkezli depremde resmi rakamlara göre şu ana kadar 12 bin 141 bina ve 66 bin 58 bağımsız bölümün yıkıldığı açıklandı. (AFAD) İstanbul için deprem senaryosunda 194 bin bina tespiti var! Karşılaştırmayı size bırakıyorum.
86 bin 500 doğal gaz servis kutusu hasar görecek
Rapordan bazı tespitleri aktaracağım ve canınızı sıkmaya devam edeceğim.
İGDAŞ boru hatlarında, kent çapında 355 noktada onarım ihtiyacının oluşabileceği tahmin edilmektedir. Bu rakam, doğal gaz boru hatlarında meydana gelecek tekil sızıntı veya kırılma vakalarının sayısından ziyade hücre başına hesaplanan onarım ihtiyacı sayılarının toplamını ifade etmektedir.
İGDAŞ istasyonlarının yaklaşık yüzde 40'ının ağırlıklı olarak orta olmak üzere orta ve daha üst seviyede hasar görmesi beklenebilir.
86 bin 500 civarında orta ve daha üst seviyedeki hasarlı binalarda bulunan doğal gaz servis kutusunu devre dışı kalması olasılık dâhilindedir.
İSKİ içme suyu şebekesinde senaryo depreminde 463 noktada, atık su şebekesinde ise 1045 noktada onarım ihtiyacının oluşabileceği hesaplanmıştır.
SONUÇ: Tespitler bitmiyor… 341 sayfa, haritalar, istatistik… Yani geliyor gelmekte olan ve seyrediyoruz!