BBC, Chelsea Futbol Kulübü'nün sahibi Rus iş insanı Roman Abramoviç'in servetini hileli yollarla elde ettiğini gösteren yeni kanıtlara ulaştı.
Roman Abramoviç, Rus devletine ait bir petrol şirketini 1995'te şaibeli bir ihaleyle satın aldıktan sonra milyar dolarlar kazandı.
Abramoviç petrol şirketi Sibneft'i yaklaşık 250 milyon dolara aldıktan sonra 2005'te tekrar devlete 13 milyar dolara satmıştı.
Avukatları, Abramoviç'in servetini yasa dışı yollardan elde ettiği iddiasının temelsiz olduğunu söylüyor.
İngiltere hükümeti, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le bağlantılarını gerekçe göstererek geçen hafta Abramoviç'in mal varlığını dondurmuştu.
Abramoviç'in Chelsea Kulubü yönetimindeki yetkileri de elinden alınmıştı.
Roman Abramoviç, daha önce İngiltere'deki mahkemede Sibneft'i alabilmek için rüşvet verdiğini kabul etmişti. 2012'de, eski iş ortağı Boris Berezovski, Abramoviç'e dava açmıştı.
Abramoviç, bu davayı kazanmış, ancak Sibneft ihalesine hile karıştırıldığını, bir Kremlin yetkilisine ödenmek üzere Berezovski'ye 10 milyon dolar verdiğini söylemişti.
BBC Panorama ekibi, Rusya'daki dosyalardan kaçırıldığı tahmin edilen bir belgeye ulaştı.
Güvenilir bir kaynak, bu belgenin, Abramoviç'le ilgili Rus kolluk güçlerinin elindeki dosyalardan gizlice kopyalandığını söylüyor.
BBC bunu doğrulatamadı. Ancak BBC'nin ulaştığı başka kaynaklar, beş sayfalık belgedeki detayların çoğunu teyit etti.
Söz konusu belgede Rus devletinin Sibneft ihalesinde 2,7 milyar dolar dolandırıldığı belirtiliyor.
'Abramoviç, Yeltsin tarafından korunuyordu'
Bu iddia, 1997'de Rus parlamentosu bünyesinde başlatılan bir soruşturmada da desteklenmişti. Belgede Rus makamlarının Abramoviç'i dolandırıcılıktan yargılamak istediği belirtiliyor.
Belgede, "Ekonomik Suçlar Departmanı'na göre, Abramoviç mahkemeye çıkarılabilseydi, organize suç örgütü vasıtasıyla dolandırıcılık suçlamasıyla karşı karşıya kalacaktı" deniyor.
Panorama ekibi 1990'larda yürütülen bu soruşturmanın başsavcısına ulaştı.
Yuri Skuratov, bu gizli belgeden haberi olmadığını söyledi lakin Sibneft ihalesiyle ilgili pek çok ayrıntıyı doğruladı.
Skuratov, "Temel olarak, bu özelleştirme ihalesine katılanların bir suç örgütü oluşturup devlete şirketin değerinin altında para ödediği dolandırıcılıktı" dedi.
Belgede Abramoviç'in eski Rusya lideri Boris Yeltsin tarafından korunduğu belirtiliyor.
Abramoviç'le ilgili soruşturma dosyasının Kremlin'e iletildiği ancak Skuratov'un Rusya lideri tarafından durdurulduğu kaydediliyor.
Belgede "Skuratov, Sibneft'in ele geçirilmesiyle ilgii ceza davası açmaya hazırlanıyordu. Fakat soruşturma Yeltsin tarafından durduruldu ve Skuratov'a el çektirildi.
Skuratov, 1999'da sızdırılan seks kasetinden sonra görevden alındı. Skuratov, bunun kendisini ve soruşturmayı itibarsızlaştırmak için yapılan bir komplo olduğunu söylüyor.
Skuratov, "Her şey açık bir şekilde siyasi bir oyundu. Çünkü soruşturmalarımda Yeltsin'e çok yaklaşmıştım. Bunların arasında Sibneft ihalesi de vardı" dedi.
Çinli rakip şirketin temsilcisi ihaleden önce kaçırıldı
Abramoviç, 2000'de Putin iktidara geldikten sonra da Kremlin'in yakın çevresinde yer almaya devam etti.
BBC'nin ulaştığı belgede, iki yıl sonra başka bir hileli petrol şirketi ihalesiyle ilgili detaylar da yer alıyor.
Buna göre Abramoviç, Slavneft'i satın alabilmek için başka bir şirketle ortaklık kurdu. Fakat rakip bir Çin şirketi, şirketi neredeyse iki katı teklif vermeye hazırlanıyordu.
Rusya Parlamentosu'ndan Kremlin'e birçok güçlü kişi bu durumda paradan olacaktı.
Belgeye göre Çin heyetinden bir kişi ihale için Moskova'ya gelişinde havalimanında kaçırıldı. CNPC adlı Çin şirketi ihaleden çekilmek zorunda kaldı. Çekilme kararının ardından kaçırılan şirket temsilcisi serbest bırakıldı.
Kaçırılma olayı, belgeden haberi olmayan bağımsız kaynaklarca da doğrulandı.
Vladimir Milov, Slavneft ihalesinden önce Enerji Bakan Yardımcısıydı. Kaçırılma hikayesi konusunda yorum yapmadı ancak üst düzey siyasi figürlerin ihaleyi Abramoviç'in kazanmasına çoktan karar vermiş olduklarını söyledi.
Milov, "Dedim ki, bakın Çinliler geldi ve daha fazla para ödemek istiyorlar. Bana susmamı, bu işe karışmamamı söylediler. Çoktan karar verilmişti. Slavneft, Abramoviç'e gidecekti. Fiyatta anlaşılmıştı ve Çinliler devre dışı bırakılacaktı" dedi.
Kaçırılma olayından Abramoviç'in haberi olduğunu ya da bunda rol oynadığına ilişkin bir bilgi yok.
Avukatları, BBC'ye kaçırılma iddiasının tamamen temelsiz olduğunu ve Abramoviç'in bundan haberi olmadığını söyledi.