Bilim insanları, Ay yüzeyinde ilk kez bir mağara keşfetti. 100 metre derinliğindeki bu doğal oyuk, Ay'da kalıcı bir üs kurmak için uygun bir yer olabileceği değerlendiriliyor.
Araştırmacılara göre, Ay'ın "keşfedilmemiş bölgelerinde" yüzlerce benzer mağara bulunma ihtimali var. Ülkeler, Ay’da kalıcı bir insan varlığı tesis etmek için yarış halindeler. Ancak astronotların radyasyon, aşırı sıcaklık ve uzay koşullarından korunması gibi zorluklar söz konusu.
İngiltere’nin ilk uzaya çıkan astronotu Helen Sharman, BBC’ye verdiği röportajda, bu yeni keşfedilen mağaranın üs kurmak için iyi bir yer olabileceğini belirtti ve insanların 20-30 yıl içinde Ay’daki çukurlarda yaşayabileceğini ifade etti. Ancak Sharman, mağaranın çok derin olduğunu ve astronotların buraya ulaşmak için özel ekipmanlar kullanmak zorunda kalabileceklerini de ekledi. Sırtta taşınan roketler ya da bir tür asansör bu iş için düşünülebilir.
Trento Üniversitesi’nden Lorenzo Bruzzone ve Leonardo Carrer, bu mağarayı radar kullanarak keşfetti. Mağara, Ay’ın Mare Tranquillitatis (Sessizlik Denizi) adlı bölgesinde bulunuyor. Bu ova, Dünya’dan çıplak gözle görülebiliyor ve insanlığın başka bir gezegende ziyaret ettiği ilk nokta olarak tarihî bir öneme sahip.
Mağaranın tabanının, görünen kısmından daha geniş olabileceği düşünülüyor. Çukur, milyonlarca yıl önce lav akışı ve kaya içinde oluşan bir tünelle meydana gelmiş olabilir.
Prof. Carrer, bu yapının en benzerinin İspanya’daki Lanzarote'deki volkanik mağaralar olduğunu ve bu bölgenin de incelendiğini söyledi. Carrer, "Bu gerçekten heyecan verici. Bu keşfi yaptığınızda ve fotoğraflara baktığınızda, insanlık tarihinde bunu gören ilk kişi olduğunuzu fark ediyorsunuz" dedi.
Araştırmacılar, mağaranın büyüklüğünü anladıklarında bunun üs kurmak için iyi bir nokta olabileceğini fark ettiler. Carrer, "Neticede Dünya’daki yaşam da mağaralarda başladı. Ay’da da insanların mağarada hayatta kalması mantıklı" diyor.
Mağara tamamen keşfedilmiş değil; ancak araştırmacılar, radar, kameralar ve robotlar kullanarak buranın haritasını çıkarmayı planlıyor. Bilim insanları, Ay yüzeyinde buna benzer mağaraların varlığını ortalama 50 yıl önce fark etmişti. 2010 yılında Lunar Reconnaissance Orbiter adlı uzay aracının kamerası, mağara girişi olabilecek çukurların fotoğraflarını çekmeyi başarmıştı.
O dönem mağaraların derinliği ya da çökme ihtimali hakkında çok az bilgi mevcutken, Prof. Bruzzone ve Prof. Carrer’in çalışması bu sorulara net yanıtlar verebiliyor.
Avrupa Uzay Ajansı’ndan Francesco Sauro, "Yüzeye ait çok iyi görüntülerimiz var, Apollo’nun indiği bölgeyi görebiliyoruz, ama yüzeyin altında ne olduğunu bilmiyoruz. Keşfetmek için büyük bir olanağa sahibiz" dedi. Bu araştırmanın, Mars yüzeyindeki mağaraları anlamak için de öncü olabileceğini ve Mars’ta yaşam izlerini incelemek için büyük önem taşıyabileceğini ekledi.
Ay’daki bu mağara, insanların burada yerleşmesine yardımcı olabileceği gibi, Ay’ın tarihini ve hangi evrelerden geçtiğini anlamak için de önemli bir kaynak olabilir. Mağaradaki kayalar, uzay koşullarından daha az etkilendiği için milyarlarca yıl süren jeolojik kayıtları barındırma potansiyeline sahip.
Araştırma, Nature Astronomy dergisinde yayımlandı.