Geçmişte birçok medeniyete ev sahipliği yapan Bitlis Kalesi’nde, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle Ahlat Müzesi başkanlığında yürütülen kazı çalışmalarının bu yılki etabı başarıyla tamamlandı. Kazı sürecinde, Bitlis Eren Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yunus Emre Karasu’nun bilimsel danışmanlığında birçok önemli buluntu ortaya çıkarıldı.
OSMANLI DÖNEMİNE AİT BULUNTULAR
Geçtiğimiz ay, Osmanlı İmparatorluğu dönemine ait pişirilmiş topraktan yapılmış künklerin (su boruları) bulunduğu su dağıtım sistemine erişildi. Bu sistemin, kalede yaşayanların su ihtiyacını karşıladığı öğrenildi. Ayrıca, saray olarak kullanılan alanda mimari yapılar, sikkeler, lüle taşları, küpler, kandiller, seramik parçaları, cam, metal ve kemik objeleri gibi çeşitli buluntular gün yüzüne çıkarıldı.
GİZEMLİ ANAHTAR VE DEMİR APARATLAR BULUNDU
Kazının son günlerinde yapılan çalışmalarda, nöbetçi kulübesinin bulunduğu alanda sarayın kapısına ait olduğu düşünülen bir anahtar ve kapının kilitlenmesini sağlayan demir aparatlar bulundu. Yıllarca toprak altında kalmış olan bu anahtar ve demir parçaları, konservasyon işlemleri için laboratuvara taşındı.
Bitlis Kültür ve Turizm Müdürü Ali Fuat Eker, kazı çalışmalarında birçok eserin ortaya çıkarıldığını belirtti. Eker, planlanan 5 yıllık çalışma takviminin birinci senesinde kalenin ortalama yüzde 20’sinde kazı yapıldığını ifade etti. "Geçen ay künk sistemini bulmuştuk. Kazının son günlerinde de askeri kulenin altında saraya ait olduğunu düşündüğümüz bir anahtar ve anahtar sisteminin aparatlarını bulduk" diyerek önemli bir keşfe imza atıldığını vurguladı.
YENİ BİLGİLER VE GELECEK PLANLARI
Eker, arşiv belgelerine göre kalede en son 1600’lü yıllarda büyük bir yangın çıktığını ve 1650’li yıllardaki tabakada yangının izlerine rastlandığını belirtti. Anahtarın kulenin dibinde 5 metre derinlikte bulunduğunu kaydederek, bunun kendileri için önemli bir bulgu olduğunu söyledi. Kazılar sırasında günlük yaşamda kullanılan objeler, savaş malzemeleri ve 1600-1700’lü yıllara ait materyaller de bulundu.
Eker, buluntuların konservasyonunun ardından müzede sergileneceğini, gelecek yıllarda elde edecekleri yeni buluntuları da kamuoyu ve bilim dünyası ile paylaşacaklarını açıkladı. Ayrıca, Eren Holding ile yapılan 5 yıllık sponsorluk anlaşması ile kazı çalışmalarının destekleneceği bilgisi verildi. 2025 yılında kazıların yeniden başlaması planlanıyor. "Bakanlığımızın destekleriyle ortaya çıkan yapıları restore ederek kalemizi ziyarete açmayı hedefliyoruz" dedi.