Norveç, İrlanda ve İspanya, yarın Filistin’in bağımsızlığını resmen tanıyacak. Bu adımla birlikte Birleşmiş Milletler’e üye ülkeler arasında Filistin’i tanıyan ülke sayısı 146’ya ulaşacak. Dünya bu gelişmeyi tartışırken, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Filistin ile ilgili endişe verici bir rapor yayınladı.
UNDP'nin yayınladığı rapor, "Filistin Devleti Üzerinde Beklenen Sosyo-Ekonomik Etkiler" başlığı altında önemli konulara dikkat çekiyor. Raporda, "7 Ekim 2023'te başlayan Gazze Savaşı'nın Filistin halkı, ekonomisi ve işgal altındaki Filistin topraklarındaki insani gelişmeye yıkıcı etkisi olduğu vurgulanmaktadır. Acil bir ateşkes gerekliliği ve insani krizin çözümü ile Filistin ekonomisi ve altyapısının yeniden inşası için çaba sarf edilmesi gerektiği" belirtiliyor.
GAZZE’DE NÜFUSUN YÜZDE 5’İ ÖLDÜRÜLDÜ
Raporda 5 ayrı başlık yer alıyor: "İnsan yaşamının kaybı," "İşgücü piyasası," "Ekonomik etki," "Hane tüketimi ve yoksulluk" ve "İnsani gelişim indeksi." İlk başlık, İsrail’in katliamlarıyla ilgili: "Mevcutta Gazze'deki nüfusun en az yüzde 5'i öldürüldü, ağır yaralandı veya yaralandı. Gazze'de ortalama 7 bin kişi kayboldu. Batı Şeria'da da 500 kişi öldürüldü..." İşgücüyle ilgili ikinci başlığa göre de Filistin’de neredeyse artık her 2 kişiden 1’i işsiz: "İşgal altındaki Filistin topraklarındaki işsizlik oranı, savaş öncesindeki yüzde 25.7'ydi. Bu oran, 6 aylık savaştan sonra, Nisan 2024’te, yüzde 46.1'e ulaştı. Savaş 9’uncu aya (Temmuz 2024) uzarsa, bu oran yüzde 47.8'e yükselebilir."
HER 10 FİLİSTİNLİDEN 6’SI YOKSUL
Savaş, Filistin'de "aile yaşamı"nı tahrip etti. UNDP raporuna göre, orta sınıf, savaştan en fazla etkilenen kesim oldu. İlk 6 ayda (Nisan 2024'e kadar) savaşın etkisiyle tüketimde %35.6 oranında bir düşüş yaşandı. Eğer savaş 9. ayına kadar sürerse, yani Temmuz 2024'e kadar, bu düşüşün %38.6'ya ulaşması bekleniyor. Korkutucu tahminlerden biri de yoksullukla ilgili. Savaşın ülkedeki yoksulluk oranı %38.8 idi. Eğer savaş devam ederse, Temmuz 2024'te bu oranın %60.7'ye çıkması bekleniyor. Bu durum, birçok insanın yoksulluk sınırının altına düşmesine ve yoksullukla mücadele edenlerin sayısının 1.86 milyon artmasına neden olacak.
FİLİSTİN, TEMMUZA KADAR GSYİH’SİNİN % 29’UNU KAYBETMİŞ OLACAK
Raporun üçüncü bölümünde savaşın Filistin ekonomisi yıkıcı etkisine dikkat çekildi: "Filistin İstatistik Bürosu'na göre, Filistin ekonomisi 2023'te gerçek gayrisafi yurtiçi hasılasının (GSYİH) tahmini olarak yüzde 8.7'sini kaybetti ve 2024'ün başlangıcında da yüzde 25.8'ini kaybetti. Savaş devam ederse, GSYİH kaybı savaşın 9’uncu ayına kadar, yani temmuza kadar, 2024'te yüzde 29'a ulaşabilir. Tüm ekonomik sektörler ciddi şekilde etkilendi; fakat en önemli düşüş yüzde 75.2 ile inşaat sektöründe yaşandı."
BATI ŞERİA’DA DA 13-16 YIL GERİLEME
Raporun en dikkat çeken başlığı ise insani gelişme endeksi (İGE) ile ilgili: "Savaşın ilk 6 ayında insani gelişmede 17 senelik bir gerileme oldu. Savaşın 9 aya uzaması, bu gerilemenin 20 yıla uzayacağına işaret ediyor. Yani her ay, 1 yıl geriye… Batı Şeria'da da durum farklı değil… O bölgede de insani gelişmede 13 ila 16 yıl arasında değişen bir gerileme var."
İNSANİ GELİŞME ENDEKSİ (İGE) NEDİR?
İnsani Gelişme Endeksi (İGE), sağlık, bilgi ve gelir olmak üzere üç temel alanda bir ülkenin ortalama kazanımlarını ölçen özet bir karma endekstir. Geleneksel ölçümlerin, gelir düzeyi ve ekonomik büyüme hızı gibi ulusal kalkınmayı değerlendirmek için kullanılan ölçümlerin yerine geliştirilmiştir. İGE'nin ilk kez Pakistanlı ekonomist Mahbub ul Haq tarafından geliştirilmiştir.
UNDP NEDİR?
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Birleşmiş Milletler'in küresel kalkınma ağı oluşturmak üzere kurduğu bir programdır. UNDP, özellikle gelişmekte olan ülkelerde yaşayan insanların daha iyi yaşam standartlarına sahip olmalarını sağlamak için gerekli bilgi, tecrübe ve kaynakları sunar.