Hükümet, kira artışını kontrol altına almak amacıyla çeşitli önlemler alıyor ve yeni bir tedbir için hazırlıklara başladı. Ev sahiplerinin daha yüksek kira taleplerini engellemek için boş tutulan evlerden daha fazla vergi alınması gibi yeni bir yaklaşım üzerinde duruluyor. Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem, bir canlı yayında süreci değerlendirerek konuya ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.
EKONOMİ MÜDÜRÜNDEN DEĞERLENDİRME
Erdem'e göre, konut fiyatlarındaki ve kiralardaki artışın temel nedeni konut arzındaki sıkıntılar. Bu durumda etik problemler ortaya çıkıyor ve hükümetin çözüm için iki yönlü bir tedbir alması gerekiyor. Erdem, "Konut fiyatlarındaki ve kiralardaki artışın asıl sebebi konut arzında sıkıntılar olması. Bir şeyin ne kadar sayısı artarsa fiyatı düşecektir. Kiralık ev bulunamadığı zaman, mevcut kiralık evlerin fiyatı da yükseliyor. Bu durumda bazı etik problemler da ortaya çıkıyor. Özellikle deprem sonrası bazı ev sahipleri, bazı emlakçıların da tazyikiyle 5 bin liralık kiralık evi 25 bin liraya yabancılara kiraya verme yolunu seçince kiracı-ev sahibi sorunları da arttı." dedi.
İLK ÖNLEM: KİRA ARTIŞLARI SINIRLANDIRILDI
Erdem'e göre, hükümetin ilk önlemi kira artışlarını sınırlandırmak oldu. Ancak bu düzenleme istenilen düzeyde uygulanamıyor ve kiracılar ile ev sahipleri arasında sorunlar artıyor. Hükümetin ikinci önlemi ise arabuluculuk uygulaması oldu. Bu sayede uzun süren kira davalarının çözüm süresi kısaltıldı ve daha hızlı bir şekilde sonuçlanmaya başladı. Erdem, "Burada hükümetin iki yönlü tedbiri var aslına bakarsak. Birincisi bu mevzuda çıkartılan bir yasal düzenleme var ve iki senedir uygulanıyor. Kira artışları yüzde 25 ile sınırlandırıldı ve bu temmuz ayına kadar devam edecek. Tabi bu sağlıklı bir şekilde uygulanamıyor. Ev sahipleri buna razı olmuyor, kiracılar da daha yüksek artışlar yapıyor. İkinci yasal düzenleme de arabuluculuk uygulaması. İki üç yıl süren davalar bu sayede iki üç ayda çözülmeye başladı" dedi.
BOŞ EV STOKUNA VERGİ UYGULAMASI
Erdem'e göre, asıl çözüm konut stokunu artırmakta yatıyor. Sosyal konut projeleriyle ev sahibi olacak kişilerin kirada oturmayı tercih etmemesi sağlanırsa kiralık ev sayısında artış yaşanabilir ve kira artışı düşebilir. Erdem, boş ev stokunu değerlendirmenin önemine işaret ediyor. Boş evlerden daha fazla vergi alınmasıyla kiraların daha da aşağı çekilebileceğini belirtiyor. Bu uygulama, boş evlerin kiraya verilmesini teşvik ederek konut arzını artırabilir.
Erdem, "Burada alınması gereken asıl önlem konut stokunu artırmak. Sosyal konut projeleriyle ilk evini alacak olanları ev sahibi yaparsanız kirada oturan insanlar kendi evlerine geçer. Bu sayede kiralık ev sayısı da artacak. Dolayısıyla da kira artışı düşecek. Boş ev stoku aslına bakarsak su faturalarından çıkartıldı. İstanbul'da 400-500 bin evin boş tutulduğu belirlendi. Bunlardan bir kısmı yurt haricinde yaşayanlar, fakat bir kısmı da evi bilerek boş tutanlar. Bu boş ev stoku da kiraları biraz artırıyor. Yurt haricinde bunun örnekleri var. Evini boş tutandan bir miktar daha fazla vergi alınıyor. Bu uygulamayla boş ev stoku da değerlendirilerek kiralar daha da aşağı çekilebilir." dedi.