Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ekim ayı bütçe verileri, Türkiye’nin faiz harcamalarında tarihi bir artış yaşadığını ortaya koydu. Yılın ilk 10 ayında bütçeden 1 trilyon 48 milyar 904 milyon TL faiz ödemesi yapıldı.
- 8.1 trilyon liralık toplam bütçe harcamasının %12.9’u faiz giderlerine ayrıldı.
- Faiz harcamaları bir önceki yıla göre %95.1 artış gösterdi.
BÜTÇE AÇIĞI KONTROLDEN ÇIKTI
Aynı dönemde bütçe açığı 1 trilyon 260 milyar lirayı aştı. CHP’nin hazırladığı ekonomi raporuna göre:
- Türkiye tarihinde ilk kez faiz harcamaları trilyon sınırını geçti.
- Faiz dışı bütçe açığı, yıllık bazda %200 artarak 211.4 milyar TL’ye ulaştı.
- 2024’te Hazine’nin yalnızca borç ödemeleri için daha fazla borçlanmak zorunda kalacağı belirtiliyor.
EKONOMİK MODEL ELEŞTİRİSİ
CHP’nin raporu, hükümetin borçlanma politikasını şu şekilde değerlendirdi:
"Hazine, borcun anaparasını ve faizini ödeyemediği için ek borçlanmaya gidiyor. Aynı zamanda diğer harcamalarını finanse etmek için yeni borç almak zorunda kalıyor."
Bu durumun, sadece kamu bütçesini değil vatandaşları da olumsuz etkilediği vurgulandı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, vatandaşların bireysel kredi ve kredi kartı borçları 1-8 Kasım haftasında 3.6 milyar TL artarak 3 trilyon 677 milyar TL’ye ulaştı.
ENFLASYONLA MÜCADELEYE DESTEK YETERSİZ
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) tarafından yayımlanan "Bütçe İzleme Bülteni" raporu, maliye politikasının enflasyonla mücadelede başarısız olduğunu öne sürdü:
- Artan vergi gelirlerine rağmen bütçe açığı beklenen oranda düşürülemedi.
- 2024 yılı sonunda bütçe açığının yalnızca 300 milyar TL civarında azalması öngörülüyor.
- Merkezi yönetim bütçe açığı ekimde yıllık bazda %109.5 arttı; faiz dışı açık ise neredeyse 3 katına çıktı.