CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, konut yapı kooperatifleri aracılığıyla ev sahibi olmak isteyen vatandaşların karşılaştığı sorunların çözülmesi ve benzeri durumların tekrar yaşanmaması için Meclis araştırması açılmasını talep etti. Genç, önergesinde, "TOKİ’nin 2002-2010 yılları arasında 500.000 konut inşa etme hedefi, çoğunlukla orta ve üst gelir gruplarına yönelik gerçekleştirilmiştir. Bu durum, dar gelirli vatandaşların kooperatifler aracılığıyla ev sahibi olma umudunu daha da zorlaştırmıştır. TOKİ’nin dar gelirli vatandaşlara ulaşamaması, kooperatiflerin önemini artırmış, aynı zamanda mağduriyetleri de artırmıştır" şeklinde belirtti.
Genç, önergesinin gerekçesinde şu ifadeleri kullandı:
"Konut yapı kooperatifleri, özellikle dar ve orta gelirli vatandaşların ev sahibi olma hayallerini gerçekleştirmeleri açısından önemli bir araçtır. Ancak, Türkiye genelinde ve Kayseri’de bu kooperatifler üzerinden ev sahibi olmaya çalışan birçok yurttaş ciddi mağduriyetler yaşamaktadır.
Kooperatiflerin yönetim ve denetim süreçlerindeki eksiklikler, birçok vatandaşın mağduriyetine yol açmaktadır. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, 2007-2009 yılları arasında kooperatiflerin ana sözleşmelerinde yapılan değişiklikler, kötü niyetli müteahhitler ve kooperatif yöneticileri tarafından suiistimal edilmiştir. Bu süreçte; bazı kooperatifler üyelerden fazla para talep etmiş, maliyet hesaplamalarını şeffaf yapmamış ve üyelerin tapularını vermemiştir. Ayrıca, borcunu ödeyerek tapusunu almış üyelerden yeniden borç tahakkuk ettirilmesi gibi durumlar tespit edilmiştir. Bu durum, Türkiye genelinde birçok vatandaşın mağdur olmasına yol açmıştır.
Kooperatiflerin finansal sürdürülebilirliğinin olmaması, projelerin yarım kalmasına ve üyelerin mağduriyetine neden olmaktadır. 1990’ların başında kooperatifler, inşaat izinlerinin yüzde 20’sini oluştururken, bu oran 2005’te yüzde 6’ya düşmüştür. Yüksek faiz oranları ve sınırlı finansman seçenekleri, kooperatiflerin ekonomik açıdan zayıf kalmasına sebep olmuş ve birçok projenin tamamlanmadan durmasına neden olmuştur. Ayrıca, hukuki süreçlerin uzunluğu ve karmaşıklığı, mağdurların hak arayışlarını zorlaştırmaktadır. Bu süreçlerin yavaşlığı, mağdur vatandaşların yıllarca süren belirsizliklerle karşılaşmasına yol açmaktadır.
TOKİ’nin, zamanla düşük gelir gruplarına yönelik hizmetlerinden uzaklaşarak, daha çok orta ve yüksek gelirli vatandaşlara yönelik projeler geliştirdiği gözlemlenmektedir. TOKİ’nin 2002-2010 yılları arasında 500.000 konut inşa etme hedefi, ağırlıklı olarak orta ve üst gelir gruplarına yönelmiştir. Bu durum, dar gelirli vatandaşların kooperatifler aracılığıyla ev sahibi olma umudunu daha da zorlaştırmıştır. Özellikle Kayseri gibi illerde, TOKİ’nin dar gelirli vatandaşlara ulaşamaması, kooperatiflerin önemini artırırken, mağduriyetleri de artırmıştır.
Konut yapı kooperatiflerinde yaşanan mağduriyetlerin boyutu oldukça geniştir. Türkiye genelinde binlerce yurttaş, yıllarca biriktirdikleri paralarını bu kooperatiflere yatırmış, ancak karşılığında ne evlerine kavuşabilmiş ne de yatırımlarını geri alabilmiştir. Bu mağduriyetlerin çözümü için yapılacak olan Meclis Araştırması, öncelikle bu süreçlerde yaşanan sorunların kökenine inmeli ve alınacak yasal ve idari önlemlerle gelecekte benzer mağduriyetlerin yaşanmasını önlemelidir. Mevcut denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi, kooperatiflerin mali yapılarının iyileştirilmesi ve hukuki süreçlerin hızlandırılması bu sorunların çözümünde kritik öneme sahiptir. Bu bağlamda, Kayseri ve Türkiye genelindeki konut yapı kooperatifi mağdurlarının sorunlarının araştırılması ve çözüm yollarının belirlenmesi amacıyla Meclis Araştırması açılması, vatandaşların güvenli, şeffaf ve adil bir kooperatif sistemine kavuşmalarına katkı sağlayacaktır."