Kahramanmaraş ve Hatay merkezli depremlerde yüz binlerce binanın yıkıldı, on binlerce insan hayatını kaybetti. Deprem bölgesinden 5 milyon vatandaşın diğer illere göç ettiği tahmin ediliyor.
Son dönemde en çok merak edilen Doğal Afet Sigortaları Kurumu'nun (DASK) zorunlu deprem sigortası ile ilgili bir yazı kaleme alan finans piyasaları uzmanı İslam Memiş, merak edilenleri tek tek yazdı.
İslam Memiş'in TV100'deki 'Zorunlu Deprem Sigortasının Teminat Kapsamı' başlıklı yazısı şöyle:
DASK, Zorunlu Deprem Sigortası ile depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararları, poliçenizde belirtilmiş limitler dahilinde nakit olarak karşılar.
Binanız tamamen ya da kısmi olarak zarar görmüş olsa da teminat altındadır.
Aşağıda belirtilen bina bölümleri, bir arada ya da ayrı ayrı teminat kapsamındadır:
* Temeller
* Ana duvarlar
* Bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar
* Bahçe duvarları
* İstinat duvarları
* Tavan ve tabanlar
* Merdivenler
* Asansörler
* Sahanlıklar
* Koridorlar
* Çatılar
* Bacalar
* Yapının yukarıdakilerle benzer nitelikteki tamamlayıcı bölümleri
Teminat kapsamı dışındaki durumlar
Zorunlu Deprem Sigortası, binanızdaki deprem ve depremden kaynaklanan maddi hasarları karşılar.
Aşağıdaki durumlarda oluşan zararlarınız teminat kapsamı dışındadır:
* Enkaz kaldırma masrafları
* Kâr kaybı
* İş durması
* Kira mahrumiyeti
* Alternatif ikametgâh ve işyeri masrafları
* Mali sorumluluklar ve benzeri başkaca ileri sürülebilecek diğer bütün dolaylı zararlar
* Her türlü taşınır mal, eşya ve benzerleri
* Tüm bedeni zararlar ve vefat
* Manevi tazminat talepleri
* Deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak, tsunami veya yer kaymasının dışında kalan hasarlar
* Depremden bağımsız olarak, binanın kendi kusurlu yapısı nedeniyle zamanla oluşmuş zararlar
Bu özelliklerdeki hasarlar için, Zorunlu Deprem Sigortası’na ek olarak yaptıracağınız farklı konut sigortalarını tercih edebilirsiniz.
AZAMİ TEMİNAT LİMİTİ
DASK, Zorunlu Deprem Sigortası ile olası bir deprem felaketinden sonra, sigorta sahiplerinin hayatlarına kaldığı yerden yeniden güvenle devam edebilmelerini amaçlar.
"Deprem geçecek, hayat devam edecek…" diyen DASK her yıl inşaat maliyetlerindeki artışa göre belirlediği azami bir tutarda teminat sağlar. DASK tarafından verilen azami teminat tutarı, 25 Kasım 2022 tarihinden itibaren bütün yapı tiplerinde 640 bin TL'dir.
Azami teminat tutarı tespit edilirken, yıkılan meskenin yeniden inşa edilmesinin maliyeti (arsa değeri hariç) dikkate alınır. Sigortalının teminat tutarı (sigorta bedeli) -azami teminat tutarını geçmemesi koşuluyla- meskenlerinin büyüklüğüne ve yapı tarzına göre belirlenir.
Eğer meskenin değeri DASK tarafından verilen azami teminat tutarını aşıyorsa, sigortalı isteğe bağlı olarak, aşan kısım için sigorta şirketlerinden ek teminat alabilir. Bunun için özel sigorta şirketlerinden konut sigortanızın olması gereklidir.
KAPSAMDAKİ BİNALAR
Zorunlu Deprem Sigortası genel anlamıyla, belediye sınırları içinde kalan meskenlere yönelik olarak geliştirilmiş bir sigorta sistemidir.
6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu gereğince, aşağıda tanımlanmış binalar güvence altına alınır:
* Tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tâbi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar
* 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler
* Bu binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler
* Doğal afetler nedeniyle devlet tarafından yaptırılan veya verilen kredi ile yapılan meskenler
Zorunlu Deprem Sigortası ayrıca yukarıdaki koşullara uyan;
* Kat irtifakı tesis edilmiş binalar,
* Tapuda henüz cins tashihi yapılmamış ve tapu kütüğünde vasfı 'arsa vs.' olarak görünen binalar,
* Tapu tahsisi henüz yapılmamış kooperatif evleri için de geçerlidir.
Henüz bağımsız tapusu olmayan ve 2000 yılından önce inşa edilmiş meskenlerin sigortalarının, sigorta ettirenin beyanına dayanılarak ve arsa tapusuna ait bilgilerle yapılabildiğini hatırlatmak isteriz.
KAPSAM DIŞINDA KALAN BİNALAR
Zorunlu Deprem Sigortası kapsamı dışında kalan bina türleri aşağıdaki gibidir:
* 9/11/1983 tarihli ve 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu’na tâbi olan veya kamu hizmet binası olarak kullanılan binalar ve bağımsız bölümler
* Köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli oturanlarca köy yerleşik alanları ve civarında ve mezralarda yapılan binalar
* Tamamı ticari veya sınai amaçla kullanılan binalar
* Projesi bulunmayan ve mühendislik hizmeti görmemiş binalar
* Taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde tadil edildiği veya zayıflatıldığı tespit edilen binalar
* Taşıyıcı sistemi olumsuz yönde etkileyecek şekilde ilgili mevzuata ve projeye aykırı olarak inşa edilen binalar
* Yetkili kamu kurumları tarafından yıkılmasına karar verilen binalar ile mesken olarak kullanıma uygun olmayan, bakımsız, harap veya metruk binalar
ZDS kapsamı dışındaki binalara, İhtiyari Deprem Sigortası yaptırabilirsiniz.
Köy yerleşimleri -genel olarak gelir düzeyinin düşük olması, binalarda belediye denetiminin bulunmaması ve sigortanın sunumunun zor olması gibi nedenlerle- sigorta kapsamı dışında yer alır.
Ancak, köylerde bulunan yapılar için istendiği takdirde İhtiyari Deprem Sigortası yaptırılması mümkündür.
Benzer şekilde, ticari ve sınai amaçlar için kullanılan binalar için de İhtiyari Deprem Sigortası yaptırılabilir.